علم زبان

به یاد او که ماندگار شد

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403

چکیده

انتشار نوزدهمین شمارة علم زبان مقارن است با نخستین سالروز درگذشت دردناک و نابهنگام‌ دکتر کورش صفوی که افزون بر مقام استادی در گروه زبان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، در شمار بانیان و حامیان این مجله بود.«کورش صفوی» معنی را شناخت و تا زمانی‌که قلم می‌زد، کوشید که معنی را بشناساند. او معلمی را در ساده‌سخن‌گفتن و ساده‌نوشتن ... بیشتر انتشار نوزدهمین شمارة علم زبان مقارن است با نخستین سالروز درگذشت دردناک و نابهنگام‌ دکتر کورش صفوی که افزون بر مقام استادی در گروه زبان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبائی، در شمار بانیان و حامیان این مجله بود.«کورش صفوی» معنی را شناخت و تا زمانی‌که قلم می‌زد، کوشید که معنی را بشناساند. او معلمی را در ساده‌سخن‌گفتن و ساده‌نوشتن معنی می‌کرد. زندگی برای او در لبخند همیشگی‌اش بر چهره و نشاندن لبخند بر لب دیگران معنی می‌شد.اندیشیدن را برتر از هر چیزی می‌دانست و رسالت دانشجو را در پرسشگری خلاصه می‌کرد.او که همواره در پیشگفتار کتاب‌های ارزشمندش از آشفتگی ذهن‌اش سخن می‌گفت، در آموزش، پژوهش و نگارش، به‌غایت منظم و دقیق بود و نظام‌مند عمل می‌کرد؛ می‌دانست چه می‌خواهد و به دنبال پاسخ برای کدام پرسش‌هاست؛ از طرح موضوعات و مفاهیم بدیهی شروع می‌کرد و تک‌تک آنها را با طرح نمونه‌های فراوان از زبان فارسی به چالش می‌کشید و اینگونه خوانندگان‌اش را به تردید در باب همان بدیهیات سوق می‌داد تا پیش از پذیرفتن نظریه‌ای، دیدگاهی یا مطلبی که ظاهراً علمی و پذیرفتنی است، تا پیش از اینکه مشعوف فکر دیگری شوند، خودشان بیاندیشند؛ شاید واقعیت چیز دیگری باشد، یا شاید شکل دیگری داشته باشد!مادامی که او بود، خیال‌مان از بابت همه‌چیز راحت بود؛ همه‌چیز همانگونه که باید پیش می‌رفت؛ این را همه اذعان دارند؛ خواه دانشجویان کنونی‌اش و خواه استادانی که دانشجویان دیروزش بودند و او به تک‌تک آنها افتخار می‌کرد؛ کورش صفوی به معنی واقعی، معنی‌شناسی صاحب‌نظر و انسانی بزرگ بود.روانش شاد و یادش گرامی

همپایه‌سازها در زبان فارسی

الهام خزاما؛ مژگان همایون فر

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403، صفحه 9-44

https://doi.org/10.22054/ls.2020.36067.1152

چکیده

در پژوهش حاضر، همپایگی در زبان فارسی در دو گونۀ فارسی نوشتاری رسمی و فارسی محاورهای غیررسمی بررسی شده تا بسامد وقوع و توزیع هریک از انواع همپایه‌سازهای زبان فارسی در این دو گونة زبانی تعیین شود. با بررسی آمار به‌دست‌آمده و تفاوت کاربرد همپایه‌ساز در زبان فارسی گفتاری/ محاورهای و نوشتاری/ رسمی می‌توان گفت که گونۀ محاوره‌ای، ... بیشتر

ارزیابی کاربرد استعاری اسامی حیوانات در زبان ترکی

ایرج ظفری؛ بهزاد رهبر؛ محمدرضا اروجی

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403، صفحه 45-76

https://doi.org/10.22054/ls.2021.63165.1480

چکیده

بر اساس دیدگاه شناختی لیکاف و جانسون، استعارۀ مفهومی یکی از مجاری اصلی درک انسان از مفاهیم عالم هستی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر اسامی حیوانات بر گفتار گویشوران زبان ترکی و ارزیابی معانی ضمنی این واژه‌ها بوده است. گویشوران زبان ترکی با تشبیه انسان و رفتارهای او، نیز رویدادهای پیرامونی به حیوانات، آنها را در معانی استعاری ... بیشتر بر اساس دیدگاه شناختی لیکاف و جانسون، استعارۀ مفهومی یکی از مجاری اصلی درک انسان از مفاهیم عالم هستی است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر اسامی حیوانات بر گفتار گویشوران زبان ترکی و ارزیابی معانی ضمنی این واژه‌ها بوده است. گویشوران زبان ترکی با تشبیه انسان و رفتارهای او، نیز رویدادهای پیرامونی به حیوانات، آنها را در معانی استعاری به‌کار می‌برند. در پژوهش حاضر که به‌صورت میدانی و انجام مصاحبه با 30 گویشور زبان ترکی گویش شهر زنجان انجام گرفت، تعداد 93 واژه گردآوری شده که 22 واژه و معانی استعاری آنها بین کاربران زبان ترکی مشترک بوده است. ابتدا، معانی ضمنی هرکدام از این 22 واژه که دیدگاه فرهنگی گویشوران زبان ترکی را نشان می‌دهند، استخراج و در جدولی مقابل هرکدام از اسامی حیوانات نوشته شده است. سپس، برای هر واژه‌ با ذکر اشعار یا امثال و حکم از کتاب‌ها و منابع معتبر زبان ترکی توضیحاتی ارائه گردیده است. همچنین، موضوع جنسیت، فراوانی و درصد این واژه‌ها بررسی شده است. یافته‌های پژوهش بیانگر آن‌ است که نام‌های این حیوانات بر گفتار گویشوران زبان ترکی تأثیر می‌گذارد به‌طوری که‌ متناسب با موقعیت‌های مختلف بافتی، از این نام‌ها‌ به صورت استعاری بهره می‌گیرند و در گفتار از آنها استفاده می‌کنند.

درک تضمنِ مدرج در کودکان 3 تا 7 سالۀ تک‌زبانۀ فارسی‌زبان

آرزو خانی؛ علی جمالی؛ طیبه خوشبخت

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403، صفحه 77-106

https://doi.org/10.22054/ls.2023.74393.1587

چکیده

درک تشبیه نیازمند دو مهارت کاربردشناختی مجزا است: درک شباهت موردنظر و استخراج تضمنِ مدرج (مانند «نینا مانند یه خرگوشه» که به‌طور معمول متضمن «نینا یه خرگوش نیست» است). باوجوداین، مهارت دوم در پژوهش‌های داخلی تاکنون مطالعه نشده‌ است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توانایی کودکان 3 الی 7 ساله و بزرگسالان تک‌زبانۀ فارسی‌زبان ... بیشتر درک تشبیه نیازمند دو مهارت کاربردشناختی مجزا است: درک شباهت موردنظر و استخراج تضمنِ مدرج (مانند «نینا مانند یه خرگوشه» که به‌طور معمول متضمن «نینا یه خرگوش نیست» است). باوجوداین، مهارت دوم در پژوهش‌های داخلی تاکنون مطالعه نشده‌ است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توانایی کودکان 3 الی 7 ساله و بزرگسالان تک‌زبانۀ فارسی‌زبان در درک تضمنِ مدرج بود. به‌این‌منظور، 50 کودک تک‌زبانۀ فارسی‌زبان 3، 4، 5، 6 و 7 ساله به روش نیمه‌تصادفی انتخاب و با 10 بزرگسال مقایسه شدند. درواقع، عملکرد آزمودنی‌های پژوهش در آزمایش قضاوت شباهت و در آزمایش دوم که به شکل یک بازی صورت گرفت، بررسی و مقایسه شد. در آزمایش اول، آزمودنی‌ها باید جملۀ «x مانند y است» را به‌عنوان جملۀ بیان‌کنندۀ شباهت درک می‎‌کردند. در آزمایش دوم، آزمودنی‌ها با دریافت سرنخ‌هایی به شکل استعاره (نینا یه خرگوشه) و تشبیه (نینا مانند یه خرگوشه)، باید تصویر متناسب به آن سرنخ (یه خرگوش، یه دختر یا یه دختر خرگوش‌مانند) را انتخاب می‌کردند. یافته‌های پژوهش نشان داد که کودکان 3 ساله قادر به درک تضمنِ مدرجِ «x یک y نیست» بودند، درحالی‌که کودکان 5 الی 7 ساله، همانند بزرگسالان بیشتر پاسخ‌های منطقی را انتخاب می‌کردند. نتایج پژوهش نشان داد که کودکان از همان اوایل کودکی قادر به درک و استخراج تضمنِ مدرج هستند و با افزایش سن، انتخاب معنای تحت‌اللفظی تشبیه و استعاره کاهش می‌یابد.

بررسی چندمعنایی فعل «بستن» بر اساس طرحواره های تصویری

سپیده عبدالکریمی

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403، صفحه 107-140

https://doi.org/10.22054/ls.2023.75659.1598

چکیده

پژوهش حاضر کوششی است برای تحلیل چندمعنایی فعل «بستن» با بهره‌‏گیری از ابزار نظری مطرح در معنی‏‌شناسی شناختی. معانی فعل «بستن» به روش کتابخانه‏‌ای از فرهنگ‏‌های سخن، دهخدا، فرهنگ فارسی صدری افشار، فرهنگ فارسی گفتاری و البته، فرهنگ ریشه‌‏شناختی زبان فارسی گردآوری و با هم مقایسه شد. در پژوهش حاضر، از روش تحلیل ... بیشتر پژوهش حاضر کوششی است برای تحلیل چندمعنایی فعل «بستن» با بهره‌‏گیری از ابزار نظری مطرح در معنی‏‌شناسی شناختی. معانی فعل «بستن» به روش کتابخانه‏‌ای از فرهنگ‏‌های سخن، دهخدا، فرهنگ فارسی صدری افشار، فرهنگ فارسی گفتاری و البته، فرهنگ ریشه‌‏شناختی زبان فارسی گردآوری و با هم مقایسه شد. در پژوهش حاضر، از روش تحلیل کیفی برای توصیف معانی و تعیین چگونگی ارتباط معانی یادشده استفاده شده است. به‌این‌منظور، ابزار نظریِ طرحواره‌‏های تصویری در چارچوب معنی‏‌شناسی شناختی و به‌طور خاص، مدل پیشنهادی جانسون و شرح و بسط آن از سوی ایوانز و گرین و ایوانز به کار گرفته شده است. تحلیل معانی طرحواره‏‌ای فعل «بستن» نشان می‌‏دهد که از میان 24 معنی، 11 مورد طرحوارة نیرو داریم که به‌طور خاص ایجاد مانع با ماهیتی فیزیکی یا انتزاعی را نشان می‏‌دهند و 18 مورد طرحوارة پیوند با ماهیت فیزیکی یا انتزاعی در تحقق معنایی فعل «بستن» داریم. در یک مورد نیز، افزون‌بر طرحوارة پیوند، امکان قائل‌شدن به طرحوارة انشعاب وجود داشت. این در حالی است که ملاحظات ریشه‏‌شناختی نشان می‏‌دهند فعل «بستن» از یک ریشۀ واحد مشتق شده و به‌صورت کنونی خود درآمده است و آن، band در فارسی باستان و اوستایی و bandh در سنسکریت بوده است. این امر وجود طرحواره‏‌های متفاوت غیرمرتبط را مجاز نمی‏‌دارد. علت آن است که باتوجه‌به زمینه‏‌سازی طرحواره‏‌های تصویری برای تشکیل معانی به‌دلیل ماهیت پیش‏‌مفهومی آنها، در صورت نبود ارتباط بین عناصر پیش‏‌مفهومی، ارتباط میان معانی از دست می‏‌رود. در پژوهش حاضر استدلال می‏‌شود که طرحواره‏‌های متداعی با معانی، ارتباط میان معانی فعل «بستن» را چگونه نشان می‌دهند.

از خطاها تا چیرگی: بررسی تأثیرات همدرس‌تصحیحی بر مهارت‌های نوشتاری زبان دوم

امیررضا وکیلی‌فرد؛ شیرین دهقانی

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403، صفحه 141-176

https://doi.org/10.22054/ls.2024.74994.1593

چکیده

برقراری ارتباط مؤثر در دنیای امروز، چه مجازی و چه غیرمجازی، مستلزم داشتن چیرگی بر مهارت‌های نوشتاری است. گسترش چنین مهارت‌هایی نیازمند آموزش مداوم و بازخورد سازنده است. پژوهش‌های بسیاری تأثیر بازخورد مدرس بر زبان‌آموزان را بررسی کرده است. تاکنون، اثربخشی تکنیک همدرس‌تصحیحی، به‌عنوان شکلی از بازخورد اصلاحی، بر کاهش خطاهای نوشتاری ... بیشتر برقراری ارتباط مؤثر در دنیای امروز، چه مجازی و چه غیرمجازی، مستلزم داشتن چیرگی بر مهارت‌های نوشتاری است. گسترش چنین مهارت‌هایی نیازمند آموزش مداوم و بازخورد سازنده است. پژوهش‌های بسیاری تأثیر بازخورد مدرس بر زبان‌آموزان را بررسی کرده است. تاکنون، اثربخشی تکنیک همدرس‌تصحیحی، به‌عنوان شکلی از بازخورد اصلاحی، بر کاهش خطاهای نوشتاری فارسی‌آموزان غیرایرانی به‌طور گسترده بررسی نشده است. برای رفع این کاستی، پژوهش حاضر اثربخشی این تکنیک را بر مهارت‌های نوشتاری 47 فارسی‌آموز مرد و زن از ملیت‌های مختلف بررسی کرده است. شرکت‌کنندگان با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند غیرتصادفی انتخاب و به دو گروه شامل چهار کلاس جداگانه تقسیم شدند. پیش از اجرای تکنیک همدرس‌تصحیحی، برای هر دو گروه یک پیش‌آزمون اجرا شد. در گروه آزمایش، شش جلسۀ تکنیک همدرس‌تصحیحی اجرا شد و پس از آن، پس‌آزمون انجام گرفت. با واکاوی خطاهای نوشتاری شرکت‌کنندگان مشاهده شد که علی‌رغم برخی محدودیت‌ها، تکنیک همدرس‌تصحیحی در تقویت مهارت نوشتاری فارسی‌آموزان غیرایرانی گروه آزمایش تأثیر مثبت داشته و خطاهای نوشتاری آنها را کاهش داده است. علاوه‌براین، یافته‌های پژوهش حاضر نشان دادند که همدرس‌تصحیحی بر عملکرد نوشتاری فارسی‌آموزان غیرهم‌زبان و نیز زبان‌آموزان قوی‌تر تأثیر بیشتری دارد.

تحلیل زبان‌شناختی سوره مزّمّل؛ نگاهی نقش‌گرایانه

فائزه ایرانپور؛ رضا محمدی؛ حسین بازوبندی

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403، صفحه 177-210

https://doi.org/10.22054/ls.2024.65121.1510

چکیده

مقالۀ پیشرو تلاشی است در راستای تحلیل آیات سورۀ مزّمّل بر اساس نظریۀ نقشگرای نظاممند هلیدی. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی سازوکارهای مربوط به بازنمایی مقولات وجهنمایی، یافتن انواع نقش‌های گفتاری به کاررفته در متن این سوره، مشخصساختن انواع فرایندهای به‌کاررفته و در پایان، یافتن انواع ساختهای آغازگری است. ... بیشتر مقالۀ پیشرو تلاشی است در راستای تحلیل آیات سورۀ مزّمّل بر اساس نظریۀ نقشگرای نظاممند هلیدی. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی سازوکارهای مربوط به بازنمایی مقولات وجهنمایی، یافتن انواع نقش‌های گفتاری به کاررفته در متن این سوره، مشخصساختن انواع فرایندهای به‌کاررفته و در پایان، یافتن انواع ساختهای آغازگری است. نتایج پژوهش حاکی از این است که بر اساس فرانقش بینافردی، وجه غالب در اکثر بندهای این سوره وجه خبری است و این نتیجه مبیّن این نکته است که بیشتر آیات جنبۀ واقعگرایانه و توصیف حقایق دارند و همچنین، خداوند میخواهد با استفادۀ بیشتر از این وجه، قطعیّت سخن خود را برساند و نوعی حسّ اطمینان در مخاطب ایجاد کند. همچنین، زمانِ حال، زمان غالب در متن سورۀ مزبور است و ازآنجاکه زمان حال زمانی است که دامنۀ آن وسیع و درواقع شامل همۀ زمانها نیز میتواند باشد، گوینده در متن این سوره بیشتر افعالی با زمان حال را به کار برده است. بررسی قطبیّت بندها حاکی از درصد بالای قطبیتِ مثبت نسبت به قطبیت منفی است و این غالب‌بودن قطبیت مثبت درکنار غالب‌بودن وجه خبری، قطعیت سخن گوینده را بیشتر میکند. به‌علاوه، بر اساس فرانقش بازنمودی، فرایند مادی بیشترین بسامد را در متن سوره دارد. فراوانی بالای فرایند مادی به‌دلیل عینی‌بودن کلام در متن سوره است؛ هرچه سخن عینیتر باشد، متن تأثیرگذارتر است. بر اساس فرانقش متنی، ساخت آغازگر بیشتر بندها بی‌نشان است و این غالب‌بودن نشان میدهد که گوینده در تلاش است تا از همان سازوکار متداول در زبان روزمره، در ساخت اطلاعی بهره بگیرد.

مصدر فارسی چه ماهیتی دارد و چگونه فرافکن می‏ شود؟ تبیینی در چارچوب صرف توزیعی

کلاریس سرکیسیان؛ فاطمه بهرامی؛ مزدک انوشه

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403، صفحه 211-254

https://doi.org/10.22054/ls.2024.77210.1611

چکیده

پیرامون مصدر و ساخت نحوی‏اش اتفاق‌نظر وجود ندارد؛ برخی آن را اسم و دیگران فعل می‏دانند. دستۀ سومی نیز بنابه رفتار اسم‏ ـ ‏فعل‏گونۀ آن، مصدر را ذیل مقولات مشکّک یا مقوله‏پذیر در بافت، تلقی می‏کنند. در پژوهش حاضر برآن بودیم تا بدون نیاز به نگرش سوم، پیشنهادی برای سلسله‏مراتب فرافکنی مصدر در چارچوب صرف توزیعی ارائه کنیم؛ ... بیشتر پیرامون مصدر و ساخت نحوی‏اش اتفاق‌نظر وجود ندارد؛ برخی آن را اسم و دیگران فعل می‏دانند. دستۀ سومی نیز بنابه رفتار اسم‏ ـ ‏فعل‏گونۀ آن، مصدر را ذیل مقولات مشکّک یا مقوله‏پذیر در بافت، تلقی می‏کنند. در پژوهش حاضر برآن بودیم تا بدون نیاز به نگرش سوم، پیشنهادی برای سلسله‏مراتب فرافکنی مصدر در چارچوب صرف توزیعی ارائه کنیم؛ به‌نحوی که نه‌تنها منطبق بر ویژگی‏های دوگانۀ اسم‏ ـ ‏فعل‏گونه‏اش باشد، بلکه نشان دهد چگونه مصدر فارسی در مقام صفت نیز می‏تواند ایفای نقش ‏کند. در نیل به این هدف، ساخت نحوی و ویژگی‌های مصدر فارسی بررسی شدند که این ویژگی‏ها، افزون‌بر موارد پیش‏گفته در سایر مطالعات، از این قرار بودند: مصدر فارسی با مصدر زبان‏هایی نظیر انگلیسی متفاوت است و از جنبه‏هایی به اسم‏مصدر میل می‏کند، گرچه رفتار آن مطلقاً بر اسم‏مصدر نیز منطبق نیست. بنابراین، ماهیت مصدر فارسی با هر دو مقولۀ مصدر و اسم‌مصدر انگلیسی تفاوت دارد و به‏تبع، اشتقاق‏شان یکسان نخواهد بود؛ پرسشواژه در ساخت مصدری به کار می‌رود؛ مصدر (منفی) می‌تواند به هیچ‌واژه مجوز حضور بدهد؛ همچنین، مصدر می‌تواند نه به‌عنوان اسم و نه به‌عنوان فعل، بلکه در مقام صفت به کار رود. بدین‌ترتیب، پیشنهادی برای سلسله‏مراتب فرافکنی مصدر ارائه شد و جایگاه ادغام وند مصدری نیز بررسی شد. شواهد نشان دادند که برخلاف فرض‏های محتمل اولیه، هیچ‏کدام از هسته‌های اسم کوچک، زمان و فعل کوچک محل درج وند مصدری فارسی نیستند. درنهایت، اتخاذ رویکرد صرف توزیعی اجازه داد رابطۀ میان فعل خودایستا و صورت متناظر مصدری‌اش در قالب فرایندهای نحوی مشترکی منعکس شود.

تعامل میان ساخت‌واژه و نحو در زبان علم: مطالعۀ موردی فرایند انضمام اسم و ساخت گروه‌های نحوی

محمدرضا رضوی؛ مرضیه الهیاری

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403، صفحه 255-298

https://doi.org/10.22054/ls.2024.77576.1614

چکیده

ارتباط بین دو حوزۀ زبانی ساخت‌واژه و نحو یکی از موضوعات مناقشه‌برانگیز میان زبان‌شناسان بوده است. هدف از پژوهش حاضر نیز، واکاوی ارتباط و بازنمایی تعامل میان این دو حوزۀ ساختاری زبان است. به‌همین‌منظور، به بررسی دو فرایند زایا در واژه‌سازی زبان علم پرداخته‌ایم که یکی از آنها محصول حوزۀ ساخت‌واژه است، اما می‌توان زیرساختی نحوی ... بیشتر ارتباط بین دو حوزۀ زبانی ساخت‌واژه و نحو یکی از موضوعات مناقشه‌برانگیز میان زبان‌شناسان بوده است. هدف از پژوهش حاضر نیز، واکاوی ارتباط و بازنمایی تعامل میان این دو حوزۀ ساختاری زبان است. به‌همین‌منظور، به بررسی دو فرایند زایا در واژه‌سازی زبان علم پرداخته‌ایم که یکی از آنها محصول حوزۀ ساخت‌واژه است، اما می‌توان زیرساختی نحوی برای آن قائل بود. دیگری، موجودیتی نحوی دارد، اما رفتارهایی ساخت‌واژی از خود نشان می‌دهد. این دو فرایند به‌ترتیب فرایند انضمام اسم و ساخت گروه نحوی هستند. در پژوهش حاضر، 500 واژه از دفتر اول فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب و 500 واژه از دفتر شانزدهم به‌طور تصادفی انتخاب شده ودو فرایند یادشده در آنها بررسی شد. چارچوب نظری پژوهش حاضررویکرد تعاملی به مطالعۀ زبان بوده‌ است. ولیکن، در بررسی دقیق دو فرایند اصطلاح‌سازی ذکرشده از برخی ابزارهای پژوهشی رویکردهای نظری دیگر، نظیر طرحواره‌های ساختاری در رویکرد ساخت‌واژۀ ساختاری نیز بهره‌گرفته‌ایم. بررسی‌های صورت‌گرفته نشان داد که تعریف‌ نام‌های مرکب انضمامی در دفتر واژه‌های مصوب فرهنگستان مؤید وجود زیرساختی نحوی در این نام‌ها است. از‌ سوی‌ دیگر، ازدست‌دادن نشانه‌های نحوی در برخی گروه‌های نحوی نیز، بیانگر واژگانی‌شدگی آنها است. تنوع طرحواره‌های ساختاری در فرایند انضمام اسم بیشتر از گروه‌های نحوی و درمقابل، زایایی گروه‌های نحوی از زایایی نام‌های مرکب انضمامی بیشتر است. همچنین، به‌طورکلی بهره‌گیری از فرایند ساخت گروه‌های نحوی در بازۀ زمانی 10ساله، سیر افزایشی داشته است.

مهارت درخواست شفاف‌سازی و پاسخ به آن در کودکان کم‌شنوای دارای کاشت حلزون

الناز راشد چیتگر؛ ریحانه محمدی؛ سکینه محمدزمانی؛ محمدحسن ترابی

دوره 11، شماره 19 ، فروردین 1403، صفحه 299-333

https://doi.org/10.22054/ls.2024.78907.1631

چکیده

راهبرد اصلاح مکالمه یکی از مهم‌ترین مهارت‌های کاربردشناختی است که درخواست برای شفاف‌سازی و پاسخ به درخواست شفاف‌سازی را شامل می‌شود. در این مطالعۀ توصیفی ـ تحلیلی از نوع مقطعی، مهارت اصلاح مکالمه در 15 کودک دارای کاشت حلزون با 15 کودک شنوای همتا‌شده ازنظر سن زبانی (با استفاده از آزمون رشد زبان) مقایسه شد. مهارت‌های درخواست شفاف‌سازی ... بیشتر راهبرد اصلاح مکالمه یکی از مهم‌ترین مهارت‌های کاربردشناختی است که درخواست برای شفاف‌سازی و پاسخ به درخواست شفاف‌سازی را شامل می‌شود. در این مطالعۀ توصیفی ـ تحلیلی از نوع مقطعی، مهارت اصلاح مکالمه در 15 کودک دارای کاشت حلزون با 15 کودک شنوای همتا‌شده ازنظر سن زبانی (با استفاده از آزمون رشد زبان) مقایسه شد. مهارت‌های درخواست شفاف‌سازی و پاسخ به درخواست شفاف‌سازیِ آزمودنی‌ها در تعامل دوتایی کودکان دارای کاشت حلزون با کودکان شنوای ناآشنا ارزیابی شد. به‌این‌منظور، مکالمه‌های کودکان پیاده‌سازی و کدگذاری شد و داده‌های به‌دست‌آمده بر اساس متغیرهای مطالعه‌شده با آزمون آماری یو من ویتنی تجزیه‌وتحلیل شدند. نتایج نشانگر تفاوت معنادار بین میانگین تعداد دفعات درخواست شفاف‌سازی در گروه کودکان دارای کاشت حلزون و کودکان شنوای همتا از نظر سن زبانی بود (05/ 0 >p)، ولی میانگین تعداد راهبردهای پاسخ به درخواست شفاف‌سازی کودکان ‌دارای کاشت حلزون در مقایسه با کودکان شنوا تفاوت آماری معناداری نداشت. همچنین، کودکان دارای کاشت حلزون از مهارت درخواست شفاف‌سازی، بیشتر از کودکان شنوای همتاشده با سن زبانی استفاده کردند و این نکته می‌تواند نشانگر آن باشد که رسش مهارت درخواست شفاف‌سازی نیاز به زمان طولانی‌تری دارد و احتمالاً کودکان شنوا باتوجه‌به سن تقویمی‌شان، هنوز در این مهارت به رشد کافی نرسیده بودند. امکان دیگر می‌تواند این باشد که کودکان شنوای طبیعی، به‌رغم داشتن سن زبانی همسان با کودکان دارای کاشت حلزون، باز هم به‌دلیل برخورداری از شنوایی طبیعی، دسترسی بیشتر و مطلوب‌تری به اطلاعات شنیداری داشته و به همین جهت، به‌اندازۀ کودکان دارای کاشت حلزون نیازی به درخواست شفاف‌سازی نداشته‌اند.

آموزش زمان‌های فارسی به غیرفارسی زبانان: مقایسه روش های تدریس ساختاری و ارتباطی

ضیاءالدین تاج الدین؛ ملیحه عشقوی

دوره 1، شماره 1 ، اسفند 1392، ، صفحه 83-108

https://doi.org/10.22054/ls.2014.28

چکیده

یادگیری زمان یکی از مشکلات فارسی‌آموزان خارجی است. برای پرداختن به این مشکل، پیشرفت در یادگیری زمان‌های فارسی براساس روش‌های متفاوت در آموزش آنها در کانون این پژوهش قرار گرفت. بدین‌منظور، تأثیر دو روش ساختاری و ارتباطی برای آموزش زمان بررسی شد. آزمودنی‌ها از بین فارسی‌آموزان سطح دوم میانی در مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی ... بیشتر یادگیری زمان یکی از مشکلات فارسی‌آموزان خارجی است. برای پرداختن به این مشکل، پیشرفت در یادگیری زمان‌های فارسی براساس روش‌های متفاوت در آموزش آنها در کانون این پژوهش قرار گرفت. بدین‌منظور، تأثیر دو روش ساختاری و ارتباطی برای آموزش زمان بررسی شد. آزمودنی‌ها از بین فارسی‌آموزان سطح دوم میانی در مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی دانشگاه تهران (مؤسسه دهخدا) انتخاب شدند. تعداد هر گروه شامل 40 فارسی‌آموز غیرایرانی بود. هر دو گروه در دو پیش‌آزمون زمان شرکت کردند تا از منظر توانایی استفاده از زمان در زبان فارسی همگن شوند. سپس زمان‌ها به آزمودنی‌ها در گروه ساختاری براساس روش ساختاری آموزش زبان آموزش داده شد. گروه ارتباطی نیز با توجه به طرح درس‌های ارتباطی که تهیه و تدوین شد، زمان‌های فارسی را فراگرفتند. بر اساس عملکرد دو گروه در پس‌آزمون، پیشرفت هر گروه در مقایسه با پیش‌آزمون و نیز در مقایسه با یکدیگر با استفاده از آزمون تی مستقل مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج تحلیل‌ها نشان می‌دهد که گروه ارتباطی پیشرفت معنی‌داری در درک و کاربرد درست زمان نسبت به گروه ساختاری به‌دست آورد. در مقابل، تفاوت آماری معنی‌داری در پیش‌آزمون و پس‌آزمون گروه ساختاری ملاحظه نشد. افزون بر این، نتایج آزمون تی نشان می‌دهد عملکرد گروه ارتباطی در پس‌آزمون از نظر آماری به‌طرز معنی‌داری بهتر از عملکرد گروه ساختاری بود. نتایج این تحقیق تجربی دال بر آن است که با توجه به تأثیرگذاری روش تدریس ارتباطی در آموزش زمان، در تهیه و تدوین مطالب درسی برای فارسی‌آموزان و در روش آموزش مفهوم دستوری زمان، روش تدریس ارتباطی روشی کارآمد است که توجه و به‌کارگیری آن در مراکز آموزش زبان فارسی به ارتقای آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان یاری می‌رساند.

تحلیل معنایی واژگان زبان فارسی بر مبنای رویکرد معنی‌شناسی قالب‌بنیاد

راحله گندمکار

دوره 2، شماره 2 ، خرداد 1393، ، صفحه 117-142

https://doi.org/10.22054/ls.2014.1084

چکیده

معنی‌شناسی قالب‌بنیاد نخستین بار از سوی چارلز فیلمور و پس از طرح مفهوم «قالب» از سوی او (1977الف، 1977ب، 1985، 1987) به‌مثابۀ نگرشی در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی مطرح شد. فیلمور در این رویکرد واژگانی، اصطلاح «قالب» را به‌مثابۀ شیوه‌ای برای تحلیل‌های معنایی زبان طبیعی به کار می‌برد. نگارندۀ نوشتۀ حاضر با استفاده از نمونه‌های ... بیشتر معنی‌شناسی قالب‌بنیاد نخستین بار از سوی چارلز فیلمور و پس از طرح مفهوم «قالب» از سوی او (1977الف، 1977ب، 1985، 1987) به‌مثابۀ نگرشی در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی مطرح شد. فیلمور در این رویکرد واژگانی، اصطلاح «قالب» را به‌مثابۀ شیوه‌ای برای تحلیل‌های معنایی زبان طبیعی به کار می‌برد. نگارندۀ نوشتۀ حاضر با استفاده از نمونه‌های متعددی از زبان فارسی معیار به ارزیابی میزان کارایی این نظریه در زبان فارسی می‌پردازد تا جامعیت آن را به کمک زبانی معلوم کند که مورد بحث و بررسی فیلمور نبوده است. نتیجۀ این ارزیابی نشان می‌دهد که فیلمور در طرح این نظریه‌اش برخلاف ادعای اصلی معنی‌شناسان شناختی به دنبال صوری‌سازی رفته است؛ آن هم به گونه‌ای که نه‌تنها در بسیاری از موارد، اغلب افعال زبان فارسی در قالب‌های فیلمور پیش‌بینی‌نشده‌اند، بلکه در موارد متعددی قالب‌ها در هم تلفیق می‌شوند. عدم کارایی مطلوب این نظریه، دست‌کم در مورد زبان فارسی، ناشی از نادیده گرفتن این واقعیت است که وقتی ما چیزی را در جهان خارج می‌بینیم، آن را با توجه به اینکه به چه شکل «درک»ا‌ش کرده‌ایم، وارد زبان می‌کنیم. نوع درک ما از صحنه‌های پیرامونمان، تعیین‌کنندۀ نوع جملاتی است که به زبان می‌آوریم. اینکه ما صرفاً با توجه به چند عنصر موجود در یک صحنه بخواهیم به قالب مشخصی قائل شویم و به تبیین معنایی بپردازیم، چندان مطلوب و صحیح به نظر نمی‌رسد.

منشأ زبان از دیدگاه قرآن

قدرت جاودانی

دوره 7، شماره 12 ، مهر 1399، ، صفحه 191-214

https://doi.org/10.22054/ls.2019.37293.1150

چکیده

منشأ زبان راز سربه مهری است که ذهن بسیاری از زبانشناسان را درگیر کرده است. مقالۀ حاضر پس از نقد و بررسی نظریههای مطروحه در این زمینه، نظریۀ جدیدی بر اساس تفسیر و تحلیل علمی آیات قرآن کریم ارائه میکند که ترکیبشدۀ دو مورد از نظریههای پیشین است. بر مبنای منطق دینیِ این نظریه، ابداع تدریجی زبان و وجود خانوادههای متعدد ... بیشتر

بررسی تغییرات معنایی و کاربردی وام‌واژه‌های زبان فرانسه در فارسی

سپیده نواب‌زاده شفیعی

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 107-128

https://doi.org/10.22054/ls.2014.3109

چکیده

در زبان فارسی، مانند هر زبان دیگر، واژه‌هایی یافت می‌شوند که از زبان‌های مختلف به امانت گرفته شده‌اند. به این کلمات اصطلاحاً واژه‌های «قرضی»، «دخیل» یا «وام‌واژه» می‌گویند. در طول زمان و در پی رویدادهایی تاریخی، واژه‌هایی از زبان‌های یونانی، عربی، ترکی، فرانسه، انگلیسی، روسی و زبان‌های دیگر به فارسی راه یافته‌اند. ... بیشتر در زبان فارسی، مانند هر زبان دیگر، واژه‌هایی یافت می‌شوند که از زبان‌های مختلف به امانت گرفته شده‌اند. به این کلمات اصطلاحاً واژه‌های «قرضی»، «دخیل» یا «وام‌واژه» می‌گویند. در طول زمان و در پی رویدادهایی تاریخی، واژه‌هایی از زبان‌های یونانی، عربی، ترکی، فرانسه، انگلیسی، روسی و زبان‌های دیگر به فارسی راه یافته‌اند. زبان فرانسه اولین زبان اروپایی علمی و آموزشی در ایران بوده است، به‌همین‌دلیل، واژه‌های این زبان از لحاظ تعداد و کاربرد در فارسی جایگاه ویژه‌ای دارند. برخی از واژه‌های بسیار متداول در فارسی، از زبان فرانسه وام گرفته شده‌اند. گستردگی این واژه‌ها به گونه‌ای است که همۀ فارسی‌زبانان، از اقشار مختلف، به‌طور روزمره و مداوم از واژه‌های فرانسه استفاده می‌کنند بی‌آنکه اطلاعی از ریشۀ آن‌ها داشته باشند. دانشجویان و زبان‌آموزان زبان فرانسه، هنگام فراگیری این زبان به‌مرور درمی‌یابند که برخی از واژه‌های موجود در فارسی، در اصل از زبان فرانسه وام گرفته شده‌اند. بدیهی است که وام‌واژه‌ها از لحاظ آوایی دستخوش تغییر گشته و با سیستم آوایی فارسی هماهنگ شده‌اند، اما در حوزۀ معنایی نیز تغییراتی صورت گرفته است: مثلاً، از چند معنی موجود در زبان مبدأ، تنها یک مورد وارد فارسی شده یا اینکه تغییراتی در معنی و کاربرد واژه‌ها رخ داده است. در این پژوهش در نظر داریم تغییرات معنایی و کاربردی تعدادی از وام‌واژه‌های فرانسه را در زبان فارسی بررسی کنیم.

نقد زبان‌شناختی کتاب زبان فارسی مقطع متوسطه و مسائل آموزشی آن

مهدی سبزواری؛ فاطمه محمدی

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 82-65

https://doi.org/10.22054/ls.2014.3106

چکیده

کتاب زبان فارسی که به‌عنوان درس کسب مهارت‌های زبانی در برنامۀ درسی دانش‌آموزان مقطع متوسطه گنجانده شده، حاوی مطالب و محتویات فراوان آموزشی، نگارشی و دستوری است. این کتاب از نظر محققان این مقاله دارای نقایص و کاستی‌هایی است که به‌جهت اهمیت این درس در نظام آموزش، ضرورت دارد به آن‌ها پرداخته شود. نکته‌ای که مشکل آموزش این کتاب را ... بیشتر

مقایسه عملکرد الگوریتم‌های پایه یادگیری ماشین در دسته‌بندی اشعار فارسی به دو گروه تلمیح‌دار و بدون تلمیح

پریسا محمدیان کلخوران؛ محمد بحرانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.60784.1453

چکیده

هدف این پژوهش آن است که عملکرد چند روش‌ یادگیری ماشین را در دسته‌بندی اشعار فارسی به دو گروه تلمیح‌دار و بدون تلمیح، بررسی کند. برای این کار از روش‌های نظارت‌شده بیز ساده، ماشین بردار پشتیبان، درخت تصمیم، جنگل تصادفی، k نزدیک‌ترین همسایه، رگرسیون لجستیک و الگوریتم پرسپترون چندلایه استفاده می‌شود. پس از جمع‌آوری داده‌های برچسب‌خورده ... بیشتر

مشاهده مقاله

تعبیر و تحلیل سبکی و ساختاری درام: رویکرد نظام بنیاد

راضیه قلی پور هفشجانی؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.57361.1408

چکیده

چکیدهمبانی نظری دستور نقش‌گرای نظام بنیاد به‌عنوان نظریه‌ای عام و پیکره بنیاد با جهت‌گیری‌های نقشی و معنایی که تمرکزش بر متن و حیطه موردنظرش کاربرد زبان در بافت است، باید درباره همه زبان‌ها و آثار زبانی صدق کند. در این دستور انواع تجربیات درونی و بیرونی ما در قالب فرایندها و به‌واسطه فرانقش تجربی بیان می‌شوند که نمود دستوری آن ... بیشتر

مشاهده مقاله

کاربرد آرایه های ادبی در تیترهای خبری روزنامه های ورزشی

محمد دبیرمقدم؛ حسین رئیسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.53579.1357

چکیده

آرایه های ادبی ازجمله ابزارهای بلاغی پرکاربرد برای نوشتن تیترهای خبری جذاب هستند. با وجود این، درباره ی کاربرد این عناصر در یک بافت ورزشی پژوهش های اندکی انجام گرفته است. از همین رو، مقاله ی کنونی به بررسی پرکاربردترین آرایه های ادبی در تیترهای خبری روزنامه های ورزشی ایرانی پرداخته است. در این راستا، تعداد 185 تیتر دربرگیرنده ی آرایه ... بیشتر

مشاهده مقاله

زبانشناسی

نظام مطابقه در زبان خانیکی

سعید لبافان؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2022.62952.1476

چکیده

هدف اصلی از نگارش این مقاله، به دست دادن توصیفی از نظام مطابقۀ زبان خانیکی بر پایۀ داده‌های تجربی می‌باشد. این گونۀ زبانی متعلق به شاخۀ غربی جنوبی زبان‌های ایرانی است. این زبان مانند بسیاری از دیگر زبان‌های بومی ایران، در خطر نابودی است. این زبان در روستای «خانیک»، که گویشوران آن را «خونک» [xunek] تلفظ می‌کنند، گفت‌وگو ... بیشتر

مشاهده مقاله

بازنمایی نمود و وجه در ساخت‌های شرطی زبان فارسی: پژوهشی پیکره‌بنیاد

مژده پارساکیا؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 تیر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.63284.1483

چکیده

ساخت‌های شرطی‌ عبارت‌های زبانی هستند که در آن وقوع پدیده یا وضعیتی مشروط به وقوع پدیده‌ یا وضعیتی دیگر است. این نوع ساخت با توجه به ویژگی‌های معنایی خود از الگوی‌های ساختاری متفاوتی برخوردار است. این پژوهش به‌منظور تبیین چگونگی بازنمایی دو مقولۀ فعلی نمود و وجه و ارتباط میان آنها در ساختار شرطی‌های زبان فارسی صورت گرفت. در پژوهش ... بیشتر

مشاهده مقاله

ایرانی‌شدگی ترکی قشقایی: تغییر در راهکارهای ترکیب‌کردن بندها در اثر تماس زبانی

صادق همتی؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مرداد 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.65189.1514

چکیده

ترکی قشقایی از زبان‌های ترکی جنوب‌غربی (اُغوز) در ایران است که در نتیجه تماس شدید و طولانی‌مدت با فارسی دچار تغییراتی عمیق در همه سطوح زبانی شده است. این پژوهش به بررسی تغییراتی که در نتیجه این تماس در راهکارهای ترکیب‌کردن بندها در ساخت جملات مرکب ایجاد شده، پرداخته است. این تغییرات شامل تغییرات صورت‌گرفته در همپایه‌سازی بندها ... بیشتر

مشاهده مقاله

ساخت مجهول در زبان پشه ای

نورالرحمن ناصح؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 دی 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.67127.1538

چکیده

چکیده تمام زبان‌های جهان ساخت مجهول دارند که درفرایند مجهول‌سازی به گونه‌ای مختلف رفتار می‌کنند، نوعی ازساخت مجهول در زبان‌های جهان به صورت تحلیلی است که زبان‌های ایرانی معمولا از این روش برای ساخت مجهول استفاده می‌کنند. زبان پشه‌ای که یکی اززبان‌های ایرانی شرقی است، ساخت مجهول تحلیلی دارد. کینن و درایر(2007) فعل‌های کمکی مجهول ... بیشتر چکیده تمام زبان‌های جهان ساخت مجهول دارند که درفرایند مجهول‌سازی به گونه‌ای مختلف رفتار می‌کنند، نوعی ازساخت مجهول در زبان‌های جهان به صورت تحلیلی است که زبان‌های ایرانی معمولا از این روش برای ساخت مجهول استفاده می‌کنند. زبان پشه‌ای که یکی اززبان‌های ایرانی شرقی است، ساخت مجهول تحلیلی دارد. کینن و درایر(2007) فعل‌های کمکی مجهول ساز را به چهار نوع تقسیم کرده اند. در این مقاله ساخت مجهول درزبان پشه‌ای به گونه‌ای ساختی و واژگانی مورد پژوهش‌ قرارداده شده است. درزبان پشه‌ای الگوی رایج مجهول‌سازی یا همون ساختی که در آن فعل‌های کمکی /biʈʃæ/و bitek"شدن" هستند که اولی برای فاعل دستوری مونث ودومی برای فاعل دستوری مذکر مورد استفاده قرار می‌گیرند، هم چنان مفعول صریح می‌شود فاعل دستوری، فاعل معلوم می‌شود نقش‌باخته یا محذوف، فعل معلوم می‌شود صفت مفعولی. الگوی‌های دیگر مجهول‌سازی نیز در زبان‌پشه‌ای وجود دارند، که در بخش دوم این مقاله تحت عنوان مجهول واژگانی و معنایی مورد برسی قرار گرفته‌اند یعنی آن نوع ساخت مجهول که فرایند ساختی مجهول سازی در آن به گونه‌ای منظم عمل نمی‌کند. کارکرد این مقاله بسیار واضح و گویا است، متن زبان پشه‌ای آوانویسی شده مثال‌ها به زبان فارسی نیز برگردان شده‌اند تا درتحلیل داده‌ها مشکل ایجاد نگردد. در آوانگاری این پژوهش از الفبای آوایی بین المللی استفاه شده است.

مشاهده مقاله

ساخت مجهول در زبان پشتو

عنایت الرحمن مایار؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 بهمن 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.61791.1469

چکیده

در این مقاله ساخت مجهول زبان پشتو به بررسی گرفته شده است، زبان پشتو دارای ساخت مجهول بوده، که از لحاظ ساختاری در بسیاری موارد با ساخت مجهول زبان فارسی مشابهت های دارند. در این مقاله ابتدا به شناخت و توضیحات ساخت مجهول از سوی دستور نویسان زبان پشتو و زبان شناسان پرداخته شده است. از آنجائیکه زبانهای جهان به گونه های مختلف ساخت مجهول را ... بیشتر

مشاهده مقاله

ساخت جملات شرطی و تقسیم بندی معنایی آن در زبان پشتو

عصمت الله میاخیل؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2023.67041.1537

چکیده

زبان ‌پشتو از لحاظ رده‌شناسی در زبانهای (فاعل ‌‌_ مفعول_ فعل) یا (SOV) است. این‌زبان از جمله زبان‌های پس‌اضافه‌ای می‌باشد. این‌زبان به ترتیب واژه‌بنیادی در بندهای‌مستقل، همپایه و وابسته(فاعل‌‌_ مفعول_ فعل) است. این ‌زبان در کشورهای افغانستان و پاکستان حتی در هندوستان صحبت می‌شود. زبان رسمی و ملی افغانستان می‌باشد. اکثریت گویشوران‌اصلی ... بیشتر زبان ‌پشتو از لحاظ رده‌شناسی در زبانهای (فاعل ‌‌_ مفعول_ فعل) یا (SOV) است. این‌زبان از جمله زبان‌های پس‌اضافه‌ای می‌باشد. این‌زبان به ترتیب واژه‌بنیادی در بندهای‌مستقل، همپایه و وابسته(فاعل‌‌_ مفعول_ فعل) است. این ‌زبان در کشورهای افغانستان و پاکستان حتی در هندوستان صحبت می‌شود. زبان رسمی و ملی افغانستان می‌باشد. اکثریت گویشوران‌اصلی کشور‌افغانستان پشتوزبان می‌باشد. زبان -پشتو از جمله زبا‌ن‌های ‌ایرانی‌شرقی است که در جمله‌های ‌شرطی مثل دیگر زبان‌های‌جهان، بند‌شرط در آن پیش‌از جواب‌شرط ظاهر می‌شود. گاهی ‌اوقات در صورت‌های خاص و تاکیدی بند‌شرط می‌تواند بعد از جواب‌شرط هم بیاید. در زبان ‌پشتو، آدات‌شرطی(kӘ) در اول ‌جملۀ نخست و در جایگاه ‌دوم جملۀ ‌نخست و یا هم در اول جملۀ ‌دوم می‌تواند بیاید. ساختِ جمله‌های ‌شرطی که جملۀ ‌مرکب است، در زبان ‌پشتو جمله‌فرعی(بند‌شرط) معمولاً قبل از جمله یا بند ‌اصلی می‌آید. طوریکه از نام آن معلوم می-شود هر‌دو‌جمله توسط آداتِ شرطیه (kӘ) یکجا می‌شود. (kӘ) در اول جمله‌ی ‌فرعی می‌آید. همچنان گاهی‌اوقات همراه با (kӘ) در جملۀ شرطی آداتِ (no) و یا هم آدات(xo) می‌آید، ولی بیشتر در اول ‌جملات برای شرط ظاهر می‌شود. در جملات‌شرطی آدات(eČ) هم معنی (kӘ) را می‌تواند بدهد.

مشاهده مقاله

زبانشناسی

بررسی مقابله‌ای فرایندهای واژه‌سازی فارسی و انگلیسی (مطالعۀ موردی واژگان مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی در چهار حوزۀ حمل و نقل)

رضامراد صحرایی؛ حسین بازوبندی؛ حامد مولایی کوهبنانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 اسفند 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2024.72768.1572

چکیده

در راستای تقویت گونۀ علمی زبان فارسی، واژه‌گزینی در برابر اصطلاحات علمی زبان‌های خارجی و شناخت دقیق سازوکارهای واژه‌سازی در این گونۀ علمی و ظرفیت‌های آن از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. در مورد فرایندهای واژه‌سازی واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی پژوهش‌های آماری و پیکره‌بنیاد اندکی انجام شده است. در این میان، ... بیشتر در راستای تقویت گونۀ علمی زبان فارسی، واژه‌گزینی در برابر اصطلاحات علمی زبان‌های خارجی و شناخت دقیق سازوکارهای واژه‌سازی در این گونۀ علمی و ظرفیت‌های آن از اهمیت قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. در مورد فرایندهای واژه‌سازی واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی پژوهش‌های آماری و پیکره‌بنیاد اندکی انجام شده است. در این میان، یکی از حوزه‌هایی که تاکنون به طور جامع به آن پرداخته نشده، حوزه حمل و نقل در سطح چهار حوزۀ اصلی آن است. از این رو، پژوهش حاضر، با روش توصیفی‌تحلیلی به بررسی مقابله‌ای فرایندهای واژه‌سازی واژه‌های مصوب فرهنگستان و معادل‌ انگلیسی آن‌ها در حوزه‌های حمل و نقل درون‌شهری-جاده‌ای، دریایی، ریلی و هوایی در هشت دفتر اول، شامل 2929 واژه فارسی و 2929 واژه انگلیسی (جمعاً 5858 واژه) می‌پردازد. نتایج نشان می‌دهد فرایندهای واژه‌سازی غالب در واژه‌های فرهنگستان به ترتیب درصد عبارتند از ترکیب (77/11%)، ترکیب-اشتقاق (69/6%) و اشتقاق (06/4%). همچنین، کمتر از یک درصد از کل پیکره با استفاده از دیگر فرایندهای واژه‌سازی یعنی کوته‌نویسی، ترخیم (و کوتاه‌سازی)، آمیزه‌سازی و تکرار ساخته شده‌اند. علاوه بر این، 36/73% از داده‌ها حاصل ساخت نحوی و14/3% نیز حاصل هیچگونه فرایند واژه‌سازی نیستند و به صورت واژه‌هایی بسیط به کار رفته‌اند. در مقابل، فرایندهای واژه‌سازی غالب معادل‌های انگلیسی به ترتیب عبارتند از ترکیب-اشتقاق (56/39%)، ترکیب (57/32%) و اشتقاق (87/5%)؛ کمتر از 5 درصد از واژه‌های انگلیسی نیز به ترتیب بسامد با استفاده از فرایندهای کوته‌نویسی، ترخیم و آمیزه‌سازی ساخته شده‌اند. بعلاوه، در زبان انگلیسی 03/10% از داده‌ها به صورت ساخت نحوی تولید شده‌ و 2/7% از واژه‌ها، بسیط هستند.

مشاهده مقاله

زبانشناسی

گفتمان سالمندان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر: پیوستگی محاوره‌ای

مسعود دهقان؛ نیما مشتاقی؛ شهلا رقیب دوست؛ کورش صابری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 16 فروردین 1403

https://doi.org/10.22054/ls.2021.58081.1425

چکیده

پیوستگی یکی از ویژگی‌های ساخت گفتمان است که فقدان آن در گفتمان سالمندان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر سبب عدم درک گفتمان این بیماران می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیوستگی در گفتمان سالمندان کٌردزبان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر انجام‌ گرفته است. ماهیت روش‌شناسی این پژوهشِ کمی، علّی-مقایسه‌ای بوده که در یکی از خانه های سالمندان ... بیشتر پیوستگی یکی از ویژگی‌های ساخت گفتمان است که فقدان آن در گفتمان سالمندان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر سبب عدم درک گفتمان این بیماران می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیوستگی در گفتمان سالمندان کٌردزبان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر انجام‌ گرفته است. ماهیت روش‌شناسی این پژوهشِ کمی، علّی-مقایسه‌ای بوده که در یکی از خانه های سالمندان کرمانشاه در سال 1398 انجام گرفته و جامعۀ آماری این پژوهش شامل 20 نفر (10 نفر بیمار زوال عقل نوع آلزایمر و 10 نفر سالمند سالم) که بر اساس سن (63 تا 75 ساله)، جنسیت (زن و مرد)، بی‌سواد‌بودن و گویش‌ور زبان کٌردی (گویش کلهری) همتا شده‌اند. آزمون تعیین سطح کارکرد حافظه (CDR) برای تعیین میزان زوال عقل برگزار و افراد با نمرات (2>نمره≥5/0) انتخاب شدند. سپس، به مدت 10 دقیقه به پرسش‌های مربوط به خانواده، زندگی و فعالیت‌های روزمره و نیز چگونگی مراسم عید نوروز پاسخ دادند. بررسی پیوستگی در پژوهش حاضر بر اساس دیدگاه لین و همکاران انجام گرفته و نتایج آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخۀ 16 آزمون تی‌مستقل بدست آمد. یافته‌ها حاکی از آن است که تفاوت معناداری در استفاده از پیوستگی فراگیر و پیوستگی موضعی در گفتمان بین دو گروه سالمندان کٌردزبان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر و سالمندان طبیعی به ترتیب (004/0=P) و (003/0=P) وجود دارد. همچنین، نتایج نشان داد که میزان استفاده از هر دو نوع پیوستگی فراگیر و پیوستگی موضعی در گفتمان سالمندان کٌردزبان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر از فراوانی کمتری برخوردار است، اگرچه عدم حضور پیوستگی فراگیر مشهودتر است.

مشاهده مقاله

جایگاه پسا فعلی عناصر غیر اصلی بند در زبان فارسی

محمد دبیرمقدم؛ ویدا شقاقی؛ مجتبی منشی زاده؛ سید حسین پیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 فروردین 1403

https://doi.org/10.22054/ls.2020.49224.1301

چکیده

زبان فارسی جزو زبان های فعل پایانی است. بند در فارسی، مانند زبان های دیگر، علاوه بر عناصر اصلی دارای عناصر غیر اصلی نیز می باشد که نبود آنها بند را غیر دستوری نمی کند؛ اما گوینده یا نویسنده برای بیان مقاصد خود از آنها بهره می برد. در پژوهش حاضر سعی شده است تا وضعیت جایگاه پسا فعلی عناصر غیر اصلی بند در سیاق محاوره ای مورد مطالعه قرار گیرد ... بیشتر

مشاهده مقاله

زبانشناسی

کاربرد زبان علم در پژوهش‌های ادبی فارسی (آثار برگزیده از کتاب سال درسال‌های 1360 تا 1370)

سمیه آقابابایی؛ محمدمهدی زمانی؛ نعمت الله ایران زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 فروردین 1403

https://doi.org/10.22054/ls.2022.58014.1423

چکیده

با توجه به اهمیت آثار ادبی فارسی در مطالعات زبان‌شناختی، مطالعۀ آثار علمی‌ای که برای معرفی یا نقد آثار ادبی فارسی برجسته تألیف شده‌اند قابل توجه است. البته این آثار علمی در موارد بسیاری به‌سبب اشکال در کاربرد گونۀ علمی زبان فارسی از هدف خود، یعنی شناساندن آثار ادبی مهم، دور می‌شوند. پژوهش حاضر به مطالعۀ کاربرد زبان علم در آثاری ... بیشتر

مشاهده مقاله

زبانشناسی

ارزیابی مجموعه آموزشی فارسی بیاموزیم بر مبنای بازبینه موکاندان و نیمه‌چی سالم

زهرا تهوری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 فروردین 1403

https://doi.org/10.22054/ls.2022.61328.1464

چکیده

کتاب‌ها و مواد آموزشی در آموزش زبان خارجی از اهمیت زیادی برخوردار هستند و چارچوبی مطابق با برنامه درسی را برای مدرسان فراهم می‌آورند. از آنجایی که مدرسان آموزش زبان هنگام انتخاب با منابع بی‌شماری روبرو می‌گردند، می‌بایست به ارزیابی نظام‌مند آنها بپردازند تا بتوانند در مورد مناسب‌ترین کتاب درسی با توجه به نیازهای زبان‌آموزان ... بیشتر کتاب‌ها و مواد آموزشی در آموزش زبان خارجی از اهمیت زیادی برخوردار هستند و چارچوبی مطابق با برنامه درسی را برای مدرسان فراهم می‌آورند. از آنجایی که مدرسان آموزش زبان هنگام انتخاب با منابع بی‌شماری روبرو می‌گردند، می‌بایست به ارزیابی نظام‌مند آنها بپردازند تا بتوانند در مورد مناسب‌ترین کتاب درسی با توجه به نیازهای زبان‌آموزان خود تصمیم بگیرند. آنچه در این مسئله قابل توجه است این است که امروزه با گسترش آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان تعداد مخاطبان و علاقمندان برای یادگیری زبان فارسی روبه افزایش است، کتاب‌ها و منابع آموزشی متعددی در جهت نیل به این هدف ارائه شده است؛ بنابراین ارزیابی منابع آموزشی زبان فارسی نیز، به مدرسان آموزش زبان فارسی در انتخاب صحیح و مناسب مواد آموزشی کمک فراوانی می‌نماید. در همین راستا پژوهش حاضر کوشید تا به ارزیابی مجموعه آموزشی فارسی بیاموزیم( ذوالفقاری و همکاران، 1381) با استفاده از بازبینه ارزیابی کتاب موکاندان و نیمه‌چی سالم(2015) از منظر مدرسان آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان بپردازد. 19 مدرس با توجه به این بازبینه به ارزیابی مجموعه آموزشی "فارسی بیاموزیم"پرداختند و با 5 مدرس مصاحبه‌ای نیمه ساختاریافته به عمل آمد. نتایج این مطالعه نشان داد این مجموعه آموزشی با وجود این‌که در بسیاری از مراکز آموزش زبان فارسی هم اکنون در حال تدریس است و به لحاظ محتوای آموزشی از دیدگاه مدرسان در سطح نسبتا خوب ارزیابی می‌گردد، با نقص‌ها و محدودیت‌هایی نیز مواجه است که نگارنده این پژوهش، پیشنهادهایی برای بهبود کیفیت ظاهری و محتوایی این مجموعه ارائه می‌نمایند.

مشاهده مقاله

زبانشناسی

جولان استعاره‌ها در دوران کرونا؛ ارزیابی عناوین خبری در چارچوب زبان‌شناسی شناختی

مهسا صادقی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 25 فروردین 1403

https://doi.org/10.22054/ls.2022.63243.1482

چکیده

استعاره‌ها در نظام ذهن و شناخت انسان دارای جایگاه و اهمیتی بسیار اساسی‌اند و از همان ابتدای شیوع ویروس کرونا (کووید-19) تا به امروز، نقش بارزی در مفهوم‌سازی این بیماری و موضوعات و مسائل مرتبط با آن ایفا کرده‌اند. هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم‌سازی‌های استعاری کرونا در عناوین خبری رسانه‌های فارسی‌زبان داخلی است. داده‌های پژوهش مشتمل ... بیشتر استعاره‌ها در نظام ذهن و شناخت انسان دارای جایگاه و اهمیتی بسیار اساسی‌اند و از همان ابتدای شیوع ویروس کرونا (کووید-19) تا به امروز، نقش بارزی در مفهوم‌سازی این بیماری و موضوعات و مسائل مرتبط با آن ایفا کرده‌اند. هدف پژوهش حاضر بررسی مفهوم‌سازی‌های استعاری کرونا در عناوین خبری رسانه‌های فارسی‌زبان داخلی است. داده‌های پژوهش مشتمل بر 220 عبارت استعاری در تیترهای خبری استخراج‌شده از پایگاه‌های اینترنتی خبرگزاری‌های فارسی‌زبان شامل فارس، ایسنا، تسنیم و مهر است. تحلیل داده‌ها در چارچوب دو نظریۀ استعارۀ مفهومی (لیکاف ، 1987، 1993؛ لیکاف و جانسون ، 1980، 1999) و نظریۀ طرحواره‌های تصوری (جانسون، 1987؛ لیکاف، 1987) انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که استعاره‌های به‌کاررفته برای مفهوم‌سازی کرونا را می‌توان به دو دستۀ عمده تقسیم کرد: استعاره‌های مبتنی بر طرحواره‌های تصوری و استعاره‌های جدا از طرحواره‌های تصوری. در شکل‌گیری استعاره‌های دستۀ اول طرحوارۀ نیرو نقش عمده‌ای را ایفا می‌کند و می‌تواند به صورت طرحوارۀ جنگ، نیروهای طبیعت و فوتبال زیربنای مفهوم‌سازی‌های استعاری قرار گیرد. در شکل‌گیری استعاره‌های دستۀ دوم حوزه‌های مبدأ انسان و حیوانات (به‌صورت انسان‌پنداری و جاندارپنداری) و همچنین حوزه‌هایی از قبیل آتش، سایه و وسیلۀ نقلیه نقش اصلی را ایفا می‌کنند.

مشاهده مقاله

بسامد کاربرد معادل‌های معنایی واژه‌های حوزه زبان در قرآن مجید بر پایه شبکه شعاعی (بررسی واژه‌های «لسان، قرأ، خطب، سمع و کتب» در ترجمه‌های فولادوند و الهی‌قمشه‌ای و تفسیرهای المیزان و نمونه)

فاطمه نصرتی موموندی؛ رضا مراد صحرایی؛ حیات عامری؛ عباس اشرفی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 اردیبهشت 1403

https://doi.org/10.22054/ls.2020.45468.1258

چکیده

هدف مقاله حاضر، بررسی شبکه شعاعی پنج واژه‌ «لسان، قرأ، خطب، سمع و کتب» بر پایه معنی‌شناسی شناختی است. همچنین، تعیین میزان بسامد کاربرد معانی شعاعی و معنی سرنمون واژه مذکور در دو ترجمه فولادوند (1418) و الهی‌قمشه‌ای (1393) و دو تفسیر المیزان (1390) و نمونه (1371)، هدف دیگر این مقاله می‌باشد. برای تعیین معنی سرنمون و معانی شعاعی واژه مورد ... بیشتر

مشاهده مقاله

زبانشناسی

ساخت موضوعی افعال ملکی در آینه نظام حالت‏ نمایی و مطابقه فارسی

فاطمه بهرامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 مرداد 1403

https://doi.org/10.22054/ls.2024.79135.1643

چکیده

افعال ملکی علی‏رغم دوظرفیتی بودن، در مراتب بالای گذرایی نیستند؛ زیرا غیرکنشی بودن فعل و به تبعِ آن، نقش معنایی موضوع‏ها که نه بر کنشگر و کنش‏پذیر، که بر مالک و مملوک دلالت دارند، از میزان گذرایی چنین افعالی به‏شدت می‏کاهد. بازتاب این وضعیت در رمزگذاری روابط دستوری مشهود است؛ جستار حاضر نشان می‏دهد که در فارسی دو فعل ملکی ... بیشتر افعال ملکی علی‏رغم دوظرفیتی بودن، در مراتب بالای گذرایی نیستند؛ زیرا غیرکنشی بودن فعل و به تبعِ آن، نقش معنایی موضوع‏ها که نه بر کنشگر و کنش‏پذیر، که بر مالک و مملوک دلالت دارند، از میزان گذرایی چنین افعالی به‏شدت می‏کاهد. بازتاب این وضعیت در رمزگذاری روابط دستوری مشهود است؛ جستار حاضر نشان می‏دهد که در فارسی دو فعل ملکی «داشتن» و «بودن» فاعل و مفعول خود را به عنوان موضوع‏های غیرسرنمونی تلقی کرده و آن‏ها را به گونه‏ای متفاوت در نظام حالت و مطابقه وارد می‏کنند و به این ترتیب، نشان‏داریِ معناییِ موضوع‏ها در آینه ساخت نحوی منعکس می‏گردد. با توجه به این‏که سازمان‏بندی روابط دستوری در دو جمله متناظر ملکی نظیر «لقمان سه پسر داشت.» و «لقمان را سه پسر بود.» متفاوت است، ضروری می‏نماید تفاوت رفتاری این دو فعلِ مترادف از نظر معنا و متناظر از نظر ساخت موضوعی، اما نامتناظر از نظر روابط دستوری تبیین شود. پاسخ را می‏توان در نقش‏های معنایی غیرسرنمون موضوع‏های نحوی یافت که اجازه می‏دهد هر یک از دو موضوع به صورت بالقوه امکان قرارگرفتن در جایگاه فاعل نحوی را بیابند؛ هم‏چنین تأثیر سلسله‏مراتب نظام‏های مطابقه و حالت‏نمایی که در جهت معکوس عمل می‏کنند، موجب می‏شود هر کدام از این افعال، یکی از ابزارهای مطابقه یا حالت‏نمایی را به عنوان راه‏کار ترجیحی برای رمزگذاری نشان‏دار ساخت برگزینند. رمزگذاری ناقص موضوع‏ها نیز می‏تواند ابزار مکملی برای نشان‏دار کردن ساخت باشد.

مشاهده مقاله

زبانشناسی

مطالعۀ گویش گیلکی از دیدگاه گویش‌شناسی رایانشی: تهیۀ پیکرۀ برچسب‌گذاری‌شده در سطح بن‌واژه و مقولۀ دستوری

مسعود قیومی؛ شایان محسنی خرمی؛ آتنا بخشی زاده گشتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 20 شهریور 1403

https://doi.org/10.22054/ls.2024.79598.1655

چکیده

گویش‌شناسی از دیرباز مورد توجه پژوهشگران بوده‌است و هدف اصلی آن این بوده‌است که بتوان با رده‌بندی گویش‌ها و تهیه اطلس گویش‌ها، رابطه زبان‌شناختی و پراکندگی جغرافیایی گویش‌ها را مشخص نمود. همچنین در این حوزۀ پژوهشی می‌توان با ذخیره و سازماندهی داده‌های گویشی، از این نوع داده‌ها در فعالیت‌هایی چون یافتن تشابه بین گویش‌ها، ... بیشتر گویش‌شناسی از دیرباز مورد توجه پژوهشگران بوده‌است و هدف اصلی آن این بوده‌است که بتوان با رده‌بندی گویش‌ها و تهیه اطلس گویش‌ها، رابطه زبان‌شناختی و پراکندگی جغرافیایی گویش‌ها را مشخص نمود. همچنین در این حوزۀ پژوهشی می‌توان با ذخیره و سازماندهی داده‌های گویشی، از این نوع داده‌ها در فعالیت‌هایی چون یافتن تشابه بین گویش‌ها، ترسیم مرزهای هم‌گویی در نقشۀ جغرافیایی و مانند آن استفاده نمود . نکتۀ قابل توجه داده‌های این نوع مطالعات این است که عمدتاً از متن پیوسته استفاده نشده و اغلب به پرسشنامه‌های محدود متشکل از چند واژه یا جمله کلیدی بسنده شده‌است .یکی دیگر از جنبه‌های کاربردی دیگر، تهیۀ مدل زبانی آماری و استفاده از آن در پردازش‌های الگوریتمی گویشی و نشانه‌گذاری خودکار این داده‌ها است. در این پژوهش می‌کوشیم ضمن تهیۀ یک پیکرۀ گویشی از متن پیوسته، به تهیۀ مدل برچسب‌گذاری خودکار در دو سطح بن‌واژه و مقولۀ دستوری واژه گویش گیلکی دست یابیم. ازآنجاکه دادۀ آموزش برچسب‌خورده برای ساخت مدل زبانی گویش گیلکی موجود نیست، پیکرۀ به‌دست‌آمده را به‌صورت دستی برچسب‌گذاری کرده و سپس به تهیۀ مدل زبانی اقدام می‌کنیم. برای نشان‌دادن کیفیت مدل زبانی تهیه‌شده، داده‌های موجود را به دو دسته آموزش و آزمون تقسیم کرده و با استفاده از روش ارزیابی متقاطع 5تایی، به ارزیابی مدل می‌پردازیم. براساس نتایج عملی حاصل از مدل پردازشی، کارایی‌های میانگین مدل‌های تهیه‌شده برای گویش گیلکی در بن‌واژه‌سازی و برچسب‌دهی مقولات دستوری، به‌ترتیب، 91/20 و 90/79 درصد است.

مشاهده مقاله

تأثیر تماس زبانی بر مؤلفه‌هایی از ترتیب واژه در گویش عربخانه (با رویکردی رده‌شناختی)

زهره دانشمند؛ محمدامین ناصح

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 آبان 1403

https://doi.org/10.22054/ls.2024.79864.1660

چکیده

در این مقاله آرایش واژه‌ها در گونۀ عربی عربخانه در 90 کیلومتری جنوب بیرجند (خراسان‌ جنوبی) از منظر رده‌شناسی آرایش واژه‌ درایر (1992) مطالعه شده‌ است. این گونۀ زبانی، گویشی است آمیخته‌ از عربی و فارسی که در همة سطوح (آوایی، واژگانی و دستوری) تأثیر زیادی از فارسیِ پیرامون پذیرفته است. در مورد مدت تعامل این زبان‌ها در منطقه مزبور اختلاف ... بیشتر در این مقاله آرایش واژه‌ها در گونۀ عربی عربخانه در 90 کیلومتری جنوب بیرجند (خراسان‌ جنوبی) از منظر رده‌شناسی آرایش واژه‌ درایر (1992) مطالعه شده‌ است. این گونۀ زبانی، گویشی است آمیخته‌ از عربی و فارسی که در همة سطوح (آوایی، واژگانی و دستوری) تأثیر زیادی از فارسیِ پیرامون پذیرفته است. در مورد مدت تعامل این زبان‌ها در منطقه مزبور اختلاف نظر وجود دارد. چارچوب اصلی این پژوهش، است. در این راستا، ویراست جدید کتاب رده‌شناسی زبان‌های ایرانی (دبیرمقدم، 1402) جهت بررسی رده‌شناختی الگو قرار گرفت. در پژوهش حاضر سؤالی که ذهن پژوهشگران را به خود معطوف داشت این بود که گویش عربخانه در چه مؤلفه‌هایی از الگوهای رده‌شناختی عربی معیار دور شده و در کدام مؤلفه‌ها به الگوهای رده‌شناختی فارسی نزدیک شده است. در این پژوهش با تعداد 10 گویشور بومی کم‌سواد (5 مرد و 5 زن) بالای 60 سال مصاحبه شد و سپس داده‌ها بر مبنای الگوی IPA واج‌نویسی و نهایتاً بر اساس مؤلفه‌های مورد نظر تحلیل شدند. در بررسی داده‌ها، رفتار رده‌شناختی گویش عربخانه نشان داد که در مؤلفه‌هایی از عربی معیار فاصله گرفته و در مؤلفه‌های دیگری به فارسی معیار نزدیک شده است. همچنین در مؤلفه‌هایی که عربی معیار دو نوع رفتار زبانی را پذیراست گویش عربی عربخانه گونۀ مشترک با فارسی معیار را پذیرفته و نسبت به کاربرد گونۀ دوم تمایلی نشان نداده است.

مشاهده مقاله

تعداد مشاهده مقاله	462,263
تعداد دریافت فایل اصل مقاله	131,381
نسبت مشاهده بر مقاله	2001.14
نسبت دریافت فایل بر مقاله	568.75
تعداد مقالات ارسال‌شده	682
تعداد مقالات ردشده	285
درصد عدم پذیرش	42
تعداد مقالات پذیرفته‌شده	195
درصد پذیرش	29

دوره 11 (1403)

دوره 10 (1402)

دوره 9 (1401)

دوره 8 (1400)

دوره 7 (1399)

دوره 6 (1398)

دوره 5 (1397)

دوره 4 (1395)

دوره 3 (1394)

دوره 2 (1393)

دوره 1 (1392)

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

بانک ها و نمایه نامه ها

ابر واژگان