رده شناسی نظام حالت اسم در زبان عربی

روح الله مفیدی

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 7-41

https://doi.org/10.22054/ls.2019.38240.1168

چکیده
  بحث «اِعراب اسم» در نظریه­های زبان­شناسی تحت عنوان «حالت اسم» مطرح شده و انواع الگوهای حالت‌نمایی و نشانه­های آن در زبان­های مختلف جهان معرفی شده‌است. مقالۀ حاضر با هدف بررسی این الگوهای منظم (و نظام دستوریِ حاکم بر آن­ها) در عربی قدیم و فصیح از منظر دسته­بندی­ها و اصطلاحات زبان­شناسی با تکیه بر رویکرد رده­شناسی ...  بیشتر

تبیین جایگاه قید در زبان فارسی بر‌اساس دو رهیافت «افزوده‌‌بنیاد» سنتی و «شاخص‌بنیاد» چینکوئه

ام البنین خزایی؛ شجاع تفکری رضایی

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 43-72

https://doi.org/10.22054/ls.2019.39662.1200

چکیده
  در پژوهش حاضر جایگاه قید در زبان فارسی از منظر دو رهیافت «شاخص­بنیاد» چینکوئه (1999) و «افزوده­­بنیاد» سنتی توصیف و تبیین شده است. در این زمینه با پذیرش تقسیم‏بندی قید به دو نوع قید جمله و قید فعل، ملاحظه شد که قید در این زبان در جایگاه‏های آغاز جمله، بلافاصله پس از فاعل و بلافاصله قبل از فعل حضور دارد. بررسی داده­ها ...  بیشتر

کاربردشناسی ترادف در نظام خویش‏واژه‏ای فارسی با تمرکز بر روابط نسبی درجۀ یک و دو

فاطمه بهرامی

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 73-108

https://doi.org/10.22054/ls.2019.39586.1188

چکیده
  نظام خویش‏واژه‏ای از جهانی‏ها است، اما ساختار آن متأثر از عوامل فرهنگی‏ـاجتماعی جامعه زبانی است. چنان‏که مک‏گرگور (2012) بیان می‏کند، معنی خویش‏واژه‏ها به بیان روابط خویشاوندی محدود نمی‏شود، بلکه به استنباط‏هایی که اهل زبان در بافت کاربردی دریافت می‏کنند نیز وابسته است. در پیگیری آراء مک‏گرگور، نظام خویش‏واژه‏ای ...  بیشتر

استفاده از منابع دانش و راهبردهای استنباط معنی واژه‏های فارسی با ریشة عربی: مقایسة خوانندگان عرب‌زبان موفق و کمترموفق

زهرا علی مراد؛ امیرسعید مولودی؛ رقیه صلاحی

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 109-142

https://doi.org/10.22054/ls.2019.31406.1114

چکیده
  هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسۀ نوع و تعداد راهبردهای استنباط معنی و منابع دانشی است که خوانندگان موفق و کمترموفق فارسی‌آموز در هنگام خواندن متون فارسی و مواجهه با واژه­های فارسی دارای ریشۀ عربی که دچار تغییر معنایی شده‌اند، استفاده می‌کنند. برای این منظور، در ابتدا 64 واژۀ فارسی با ریشۀ عربی خارج از بافت و سپس، در قالب یک داستان ...  بیشتر

انواع تناوب‌های دوسویه در فارسی

مریم قیاسوند؛ امید طبیب زاده

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 143-178

https://doi.org/10.22054/ls.2019.42101.1222

چکیده
  هر تناوب به‏عنوان جفت جملاتی با ساختارهای کمابیش متفاوت تعریف می‏شود که معنی یکسانی دارند. محدودیت‌هایی که تناوب‌ها بر افعال اعمال می‌کنند به ویژگی‌های معنایی افعال حساس‏اند. ازاین‌رو، تناوب‌ها را می‌توان به‏عنوان معیاری برای طبقه‌بندی افعال به روشی مؤثر به‏کار گرفت. لوین با معرفی 79 تناوب موضوعی و بررسی آن‏ها بر 3024 ...  بیشتر

یکسویگی استعاره‏های مفهومی؛ تحلیلی انتقادی بر مبنای زبان فارسی

راحله گندمکار

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 179-206

https://doi.org/10.22054/ls.2019.26879.1097

چکیده
  نظریة استعارة مفهومی که نخستین بار در سال 1980 میلادی از سوی لیکاف و جانسون مطرح شد، یکی از مبانی نظری اولیه در معنی‏شناسی شناختی به حساب می‏آید. بر اساس این نظریه، استعاره صرفاً ابزاری بلاغی محسوب نمی‏شود، بلکه اندیشیدن انسان ماهیتاً استعاری است. در چنین نگرشی، ساخت مفهومی از طریق نگاشت‏های میان حوزه‏های مبدأ و مقصد، و انطباق ...  بیشتر

رده‌شناسی ترتیب واژه‌ها در گویش بابلی

محمد دبیرمقدم؛ مهرو عبداللهی

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 207-242

https://doi.org/10.22054/ls.2019.43386.1232

چکیده
  در رده‌شناسی ترتیب واژه‌ها، زبان‌های گوناگون از لحاظ ترتیب و توالی سازه‌ها بررسی می‌شوند و سپس مقایسه و طبقه‌بندی زبان‌ها بر اساس ترتیب واژه‌های به­دست­آمده صورت می‌گیرد. مقالۀ حاضر در چارچوب مقالۀ (1992) درایر، ترتیب واژه‌ها در گویش بابلی را بررسی می‌نماید. روش گردآوری داده‌ها از طریق ضبط پاسخ‌های 10 گویشور بابلی، 5 گویشور ...  بیشتر

تحلیلی بر عامل روانشناختی ترس از فناوری و دانش رایانه‌ای در مدرسان آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان

زری سعیدی؛ زهرا تهوری

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 243-266

https://doi.org/10.22054/ls.2019.21914.1079

چکیده
  با جهانی‏شدن ابزارهای فناوری و پیشرفت سریع فناوری اطلاعات، به­کارگیری رایانه و سایر ابزارهای فناوری در تدریس، امری ضروری گردیده است و به تبع آن معلمان و مدرسان در حیطه آموزش زبان نیز باید از این ابزارها به منظور افزایش تأثیر تدریس استفاده نمایند. نتایج پژوهش­ها نشان می­دهد اگرچه اکثر معلمان و مدرسان تمایل دارند تا از این ابزارها ...  بیشتر

تداخل واژگانی دو زبانه های تالشی ـ فارسی و فارسی ـ تالشی

کیومرث خانبابازاده؛ محرم رضایتی کیشه خاله؛ علی تسلیمی

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 267-290

https://doi.org/10.22054/ls.2019.38745.1174

چکیده
  افراد دوزبانه به­دلیل ضعف در برقراری ارتباط به زبان دوم، ناخواسته عناصری را از زبان نخست به زبان دوم انتقال می­دهند تا ارتباط برقرار شود. این مسأله در زبان­شناسی اجتماعی و علم آموزش زبان تداخل زبانی نامیده می­شود. برای رسیدن به نتیجۀ مطلوب آموزشی در جامعۀ چندزبانه­ای مانند ایران که از زبان فارسی برای اهداف آموزشی استفاده ...  بیشتر

بررسی پیوستگی در گفتمان روایتی کودکانِ تک‌زبانۀ فارسی‌زبانِ مبتلا به اختلالِ طیفِ اُتیسم با عملکرد بالا

الهه کمری

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 291-324

https://doi.org/10.22054/ls.2019.38482.1172

چکیده
  هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی توانایی کودکان تک‌زبانۀ فارسی‌زبان مبتلا به اختلالِ طیفِ اُتیسم در روایت داستان پیوسته است. به این منظور، 18 کودک پسر تک‌زبانۀ فارسی‌زبان مبتلا به اختلال طیفِ اُتیسم با عملکرد بالا (با میانگین سنی 8 سال و 2 ماه) و 18 کودک پسر دارای رشد زبانی طبیعی (با میانگین سنی 7 سال و 3 ماه) که برحسب توانایی‌های شناختی ...  بیشتر

بررسی سنجشی مضمون و سبک در حکایات‌ و حکمت‏های گلستان و بهارستان بر اساس کارکرد تجربیِ فرانقش اندیشگان

طاهره ایشانی؛ زینب برزگری

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 325-356

https://doi.org/10.22054/ls.2019.39023.1179

چکیده
  در دستور زبان نظام‌مند نقش‌گرا برای تحلیل گفتمان سه فرانقش متنی، بینافردی و اندیشگانی در نظر گرفته می‌شود. فرانقش اندیشگانی به دو کارکرد تجربی و منطقی تقسیم می‌شود. در کارکرد تجربی، زبان تجربیات دنیای بیرون خود را بیان می‌کند. محصول این کارکرد در جمله، گذرایی است که برای مشخص‏نمودن انواع متفاوت فرایندها در جمله -که در فعل نمود ...  بیشتر

ارتباط اتخاذ دیدگاه با دوزبانگی و جنسیت

مژگان رشتچی؛ سمانه طریقت؛ رویا خوئی

دوره 6، شماره 10 ، دی 1398، صفحه 357-382

https://doi.org/10.22054/ls.2019.41687.1219

چکیده
  هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباط اتخاذ دیدگاه با دوزبانگی و نیز مطالعة تفاوت­های جنسیتی در اتخاذ دیدگاه است. تعداد 100 نفر دوزبانه و 100 نفر یک‏زبانة متناظر (از نظر سن، جنسیت و سطح اجتماعی) به صورت داوطلبانه در این پژوهش شرکت کردند. تشخیص دوزبانگی یا یک زبانگی افراد با استفاده از برگة خودارزیابی زبان صورت گرفت. برای جمع‏آوری داده­ها، ...  بیشتر