حیدر یزدان شناس؛ محمد حسین شرف زاده؛ زهرا باباسالاری؛ سعید یزدانی
چکیده
یکی از مفاهیم اصلی در زبان‌شناسی شناختی این است که هر واحد زبانی دارای شبکه‌ای معنایی است. در این رویکرد تکواژ، مقولات و ساختهای دستوری، همگی صورتی از واحدهای نمادین دارند. از این منظر، پیبستها نیز معانی خاص خود را دارند که آن معنا را به گروه میزبان می‌افزایند. پیبست همانند مقولات واژگانی، مقولهای را تشکیل ...
بیشتر
یکی از مفاهیم اصلی در زبان‌شناسی شناختی این است که هر واحد زبانی دارای شبکه‌ای معنایی است. در این رویکرد تکواژ، مقولات و ساختهای دستوری، همگی صورتی از واحدهای نمادین دارند. از این منظر، پیبستها نیز معانی خاص خود را دارند که آن معنا را به گروه میزبان می‌افزایند. پیبست همانند مقولات واژگانی، مقولهای را تشکیل میدهد که همة معانی خود را که حول یک معنای مرکزی گرد آمدهاند، ردهبندی میکند. /ku/ یکی از پیبستهای پرکاربرد در گویش تنگستانی است که به پایههای مختلفی با مقولههای اسم، صفت و مصدر متصل میشود. این مقاله در چارچوب معنی‌شناسی شناختی، به بررسی مفاهیم گوناگون مقوله /=ku/ در نقش پیبست میپردازد. هدف اصلی این پژوهش، این است که نشان دهد، معانی گوناگون پیبست /ku/ تصادفی نیست و ارائة شبکة معنایی آن ممکن است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که پیبست /ku/ دارای شبکة منسجمی است که در آن، مفاهیم گوناگون این پیبست حول یک محور و یک معنای سرنمونی یعنی معرفگی است که در قالب ساختار شعاعی قرار گرفتهاند.
الهام اسماعیل پور اقدم؛ مسعود دهقان
چکیده
نظام مفهومی ذهن بشر که اندیشه و عمل انسان بر آن استوار است، ماهیتاً استعاری است و ریشه در نظام مفهومی زبان دارد. بنابراین، از استعاره بهعنوان مقولهای مهم در مطالعات زبانی یاد میشود. پژوهش حاضر به بررسی الگوی بدن‌مندی استعارههای مفهومی در نابینایان مطلق مادرزاد در مقایسه با همتایان بینایشان بر مبنای معنی‌شناسی شناختی ...
بیشتر
نظام مفهومی ذهن بشر که اندیشه و عمل انسان بر آن استوار است، ماهیتاً استعاری است و ریشه در نظام مفهومی زبان دارد. بنابراین، از استعاره بهعنوان مقولهای مهم در مطالعات زبانی یاد میشود. پژوهش حاضر به بررسی الگوی بدن‌مندی استعارههای مفهومی در نابینایان مطلق مادرزاد در مقایسه با همتایان بینایشان بر مبنای معنی‌شناسی شناختی در چارچوب استعارههای مفهومی از دیدگاه لیکاف و جانسون (1980) پرداخته است. ماهیت انجام این پژوهش که از نوع کمی ـ کیفی (آمیخته) بوده به‌صورت مقایسهای بین دو گروه از افراد نابینا و همتایان بینا انجام شده است؛ بدینترتیب که 48 آزمودنی بینا و نابینای زن و مرد با تحصیلات دیپلم و لیسانس در سنین 18ـ28 سال مورد ارزیابی قرار گرفتهاند و از آن‌ها خواسته شده 30 واژۀ منتخب را بر مبنای راهکارهای ریسیبیتی و پگی (1991) توصیف کنند. بر این اساس، در ابتدا طرحوارههای ذهنی بهعنوان قلمرو مبدأ در نگاشت‌های استعاری و سپس، استعارههای مفهومی استفاده‌شده توسط آن‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. بررسیهای صورتگرفته نشان میدهد که نابینایان باتوجه به فقدان حس بینایی بهعنوان مهمترین حس، از توصیفات واژگانی بیشتر و به‌مراتب طرحوارههای ذهنی و استعارههای مفهومی بیشتری نسبت به همتایان بینایشان استفاده میکنند، به‌طوری که آزمودنیهای نابینای زن لیسانس با بیشترین استفاده از طرحوارههای ذهنی و استعارههای مفهومی گزارش شدهاند.
مرتضی دستلان
چکیده
چنددستوریشدگی فرایندی است که طی آن یک صورت زبانی، نقشهای دستوری گوناگونی را در ساختهای متفاوت به نمایش می‌گذارد. به عبارت دیگر، یک صورت زبانی درعینحال که مفهوم واژگانی خود را حفظ میکند، چند مسیر متفاوت را در بستر دستوریشدگی طی میکند و در هر کدام به ایفای نقشی متفاوت میپردازد. فعل خواستن نمونه‌ای از چنددستوریشدگی ...
بیشتر
چنددستوریشدگی فرایندی است که طی آن یک صورت زبانی، نقشهای دستوری گوناگونی را در ساختهای متفاوت به نمایش می‌گذارد. به عبارت دیگر، یک صورت زبانی درعینحال که مفهوم واژگانی خود را حفظ میکند، چند مسیر متفاوت را در بستر دستوریشدگی طی میکند و در هر کدام به ایفای نقشی متفاوت میپردازد. فعل خواستن نمونه‌ای از چنددستوریشدگی در زبان فارسی است که میتواند سه نقش دستوری زمان دستوری، نمود و وجهیت را مفهومسازی کند. فعل خواستن که بهعنوان فعل واژگانی و با معنای طلب کردن چیزی، در قالب طرحوارة رخدادی بنیادین تمایل قرار دارد، با اعمال حلقه‌های مختلف فرایند دستوریشدگی و در قالب طرحوارههای مرکب به بیان مفاهیم دستوری مختلف میپردازد. این فعل در قالب طرحوارة مرکب سریالی، زمان دستوری آینده را مفهوم سازی میکند. فعل خواستن در چارچوب همین طرحواره، نمود تقریب را که نشاندهندة عملی در شرف وقوع در زمان حال و گذشته است و نمود اجتنابی را که بیانگر عملی در شرف وقوع در گذشته است که محقق نشده، مفهومسازی میکند. فعل خواستن در قالب طرحوارة مرکب سنجشی به بیان مفهوم وجهیتی جدید تحتعنوان وجهیت پیشنهادی میپردازد که در آن گوینده مجوز انجام عمل را از مخاطب طلب میکند و جهت انجام عمل پیشنهاد میدهد. دلیل دستوریشدگی متعدد یا همان چنددستوریشدگی فعل خواستن را می‌توان پرکردن خلاء‌های زبانی و پاسخ به نیاز زبان برای بیان مفاهیم دستوری مختلف دانست.
عباسعلی آهنگر؛ محمد امیر مشهدی؛ سمیه دهمرده بهروز
چکیده
هدف این پژوهش، توصیف و تحلیل حوزه‌های مفهومی به کار رفته در استعارههای بوستان سعدی بر اساس نظریه آمیزه مفهومی مطرح شده توسط فوکونیه و ترنر (1998، 2002) می‌باشد. در این نظریه، برای توصیف و تحلیل استعاره‌ها از فضاهای ذهنی استفاده میشود که عبارتند از: دو فضای دروندادی، یک فضای عام و یک فضای آمیخته. در این پژوهش، فضاهای ذهنی هر استعاره ...
بیشتر
هدف این پژوهش، توصیف و تحلیل حوزه‌های مفهومی به کار رفته در استعارههای بوستان سعدی بر اساس نظریه آمیزه مفهومی مطرح شده توسط فوکونیه و ترنر (1998، 2002) می‌باشد. در این نظریه، برای توصیف و تحلیل استعاره‌ها از فضاهای ذهنی استفاده میشود که عبارتند از: دو فضای دروندادی، یک فضای عام و یک فضای آمیخته. در این پژوهش، فضاهای ذهنی هر استعاره در بوستان سعدی توصیف شده است تا مشخص شود در هر استعاره از چه حوزه‌های مفهومی در ساخت فضاهای ذهنی استفاده گردیده است. سپس، معنادار بودن و یا معنادار نبودن استفاده از این حوزه‌های مفهومی با استفاده از آزمون خی دو در نرم‌افزار اس. پی. اس. اس. اندازه‌گیری شده است. نتایج نشان میدهد حوزه‌های مفهومی به‌کار رفته در استعارههای بوستان سعدی را می توان در 13 گروه دسته‌بندی نمود که عبارتند از: (1) جاندار‌پنداری، (2) سفر برای مفهوم زندگی، (3) استفاده از جهت‌ها برای هستارهای مثبت و منفی، (4) پدیده‌های طبیعی، (5) حیوانات، (6-) مزه‌ها، (7) کشاورزی، (8) اعضای بدن، (9) مظروف بودن هستارهایی که ظرف نیستند، (10) اشیا، (11) افعال، (12) شخصیت‌های انسانی و (13) محل. هنگام ساخت استعاره‌ها، این حوزه‌های مفهومی در یک فضای دروندادی قرار گرفته و همراه با فضای دروندادی دیگری که هدف شاعر محسوب میشود، به فضای آمیخته فرافکنی شده و استعاره را می‌سازند. آنگونه که نتایج این پژوهش نشان میدهد؛ تمام استعارههای بوستان سعدی را می‌توان براساس حوزه‌های مفهومی که در ساخت فضاهای ذهنی مطرح شده در نظریه آمیزه مفهومی نقش دارند، مورد توصیف و تحلیل قرار داد.
بهروز قسمت پور؛ علی رضا قلی فامیان؛ سیف الله ملایی پاشایی؛ نرجس بانو صبوری
چکیده
گویش‌سنجی گرایشی نوین و برآمده از گویش‌شناسی کلاسیک است که در آن تفاوت‌ها و تمایزات میان گویش‌های مختلف در ناحیهای به صورت آماری محاسبه شده و با استفاده از نقشه‌ها و اطلس‌های گویشی بازنمایی میشود. در پژوهش حاضر محققان کوشیده‌اند بر اساس روش تحلیل انبوه داده‌های گویشی و با بهره‌گیری از بستۀ نرم‌افزاری گویش‌سنجی و نقشه‌نگاری ...
بیشتر
گویش‌سنجی گرایشی نوین و برآمده از گویش‌شناسی کلاسیک است که در آن تفاوت‌ها و تمایزات میان گویش‌های مختلف در ناحیهای به صورت آماری محاسبه شده و با استفاده از نقشه‌ها و اطلس‌های گویشی بازنمایی میشود. در پژوهش حاضر محققان کوشیده‌اند بر اساس روش تحلیل انبوه داده‌های گویشی و با بهره‌گیری از بستۀ نرم‌افزاری گویش‌سنجی و نقشه‌نگاری RuG/L04 ، چشم‌اندازی از تنوعات آوایی و واژگانی مناطق تالش زبانِ استان گیلان به همراه دستگاه آوایی گونه‌های زبانی رایج، ارائه دهد. جامعۀ آماری این پژوهش ساکنین آبادی‌های پنج شهرستان تالش زبان استان گیلان، یعنی شهرستان‌های تالش، رضوانشهر، ماسال، فومن و شفت بوده است. از هر شهرستان 10 روستای بالای 100 خانوار که زبان محلی آن‌ها تالشی است، انتخاب شدهاند. گویشوران افراد ذکور این روستاها بودند که در سه ردۀ سنی نوجوانان، میانسالان و سالمندان قرار داشتهاند. روش جمع‌آوری داده‌ها، استفاده از پرسش‌نامۀ زبانی لایپزیک و سُوادِش مشتمل بر 65 واژه و 7 جمله بوده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که گویشوران زبان تالشی در تلفظ برخی واژههای حوزه‌های دادگانِ پژوهش، شباهت آوایی و واژگانی دارند و در برخی حوزه‌های دیگر تفاوت‌هایی دارند. همچنین سن گویشوران در استفاده از واژههای اصیل زبان محلی خود تأثیر دارد و در سنین پایین، گرایش به فارسی معیار بیشتر است. بهطورکلی، سه گویش برای زبان تالشی متصور است که هر گویش دارای گونه‌های زبانی متعددی است که از تنوع آوایی و واژگانی برخوردارند.
قدرت جاودانی
چکیده
منشأ زبان راز سربه مهری است که ذهن بسیاری از زبانشناسان را درگیر کرده است. مقالۀ حاضر پس از نقد و بررسی نظریههای مطروحه در این زمینه، نظریۀ جدیدی بر اساس تفسیر و تحلیل علمی آیات قرآن کریم ارائه میکند که ترکیبشدۀ دو مورد از نظریههای پیشین است. بر مبنای منطق دینیِ این نظریه، ابداع تدریجی زبان و وجود خانوادههای متعدد ...
بیشتر
منشأ زبان راز سربه مهری است که ذهن بسیاری از زبانشناسان را درگیر کرده است. مقالۀ حاضر پس از نقد و بررسی نظریههای مطروحه در این زمینه، نظریۀ جدیدی بر اساس تفسیر و تحلیل علمی آیات قرآن کریم ارائه میکند که ترکیبشدۀ دو مورد از نظریههای پیشین است. بر مبنای منطق دینیِ این نظریه، ابداع تدریجی زبان و وجود خانوادههای متعدد زبانی رد میشود. به موجب نظریۀ یادشده زبان به صورت دفعی در دو مرحلۀ صرف و نحو به حضرت آدم و حوا (علیهما السلام) القا گردید، اما فرزندانشان زبانها را به طور تدریجی و با تکیه بر توانش زبانی خود و داده‌های زبانی محیط پیرامون فرامیگیرند. عوامل اجتماعی و جغرافیایی حاصل از مهاجرت انسانها به شکل گیری گونه‌های زبانی مختلف منجر شده است. ارائۀ مصادیق جدید از ابعاد اعجاز بیانی و علمی قرآن، دستاورد مهم این یافتهها به شمار میآید.
مهسا صادقی
چکیده
امروزه تبلیغات نقش بسیار مهمی در زندگی انسان و بسیاری از جنبه‌های فعالیت جوامع انسانی ایفا میکند و به همین دلیل متونی تبلیغاتی نیز به همان میزان حائز اهمیت هستند. از دیدگاه زبان‌شناسی نقش‌گرا و به‌ویژه نظریۀ انسجام هلیدی و حسن (1976)، یکی از مهمترین ملاک‌های معنامندی و اثرگذاری متون وجود انسجام در آنهاست که این انسجام میتواند ...
بیشتر
امروزه تبلیغات نقش بسیار مهمی در زندگی انسان و بسیاری از جنبه‌های فعالیت جوامع انسانی ایفا میکند و به همین دلیل متونی تبلیغاتی نیز به همان میزان حائز اهمیت هستند. از دیدگاه زبان‌شناسی نقش‌گرا و به‌ویژه نظریۀ انسجام هلیدی و حسن (1976)، یکی از مهمترین ملاک‌های معنامندی و اثرگذاری متون وجود انسجام در آنهاست که این انسجام میتواند به سه دسته تقسیم شود: دستوری، واژگانی، پیوندی. انتظار می‌رود که متون تبلیغاتی که با هدف ترغیب مخاطبان و تأثیرگذاری بر آن‌ها نگاشته می‌شوند نیز از انسجام قوی برخوردار باشند. از میان انواع گوناگون تبلیغات، تبلیغات فرآوردههای غذایی از رونق و اهمیتی چشمگیر برخوردار است. با توجه به اهمیت متون منسجم و تأثیرگذار تبلیغاتی و نیز نقش کلیدی ابزارهای انسجامی در این متون، در پژوهش حاضر ابزارهای انسجام دستوری در گزیدهای از متون تبلیغاتی فارسی و انگلیسی (از هر کدام 50 نمونه متن) بررسی شده است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که هم در متون تبلیغاتی فارسی و هم انگلیسی تقریباً همۀ انسجام دستوری حاصل دو عامل ارجاع و حذف است و درحالیکه در متون فارسی نقش این دو تقریبا یکسان است، در متون انگلیسی نقش ارجاع بسیار برجستهتر از حذف است.
منیره شهباز
چکیده
دستورزبان اساس تمامی زبان‌های بشری را تشکیل میدهد و معمولاً از زبان‌آموزان انتظار می‌رود در دستورزبان به سطح قابل‌قبولی برسند. در قدیمی‌ترین روش‌های تدریس شناخته‌شدۀ تاریخ آموزش زبان نیز، تدریس دستور اصلی‌ترین جزء آموزش است. حتی رویکرد ارتباطی که پذیرفته‌شده‌ترین رویکرد آموزش زبان است، دستور را نادیده نگرفته است. البته، ...
بیشتر
دستورزبان اساس تمامی زبان‌های بشری را تشکیل میدهد و معمولاً از زبان‌آموزان انتظار می‌رود در دستورزبان به سطح قابل‌قبولی برسند. در قدیمی‌ترین روش‌های تدریس شناخته‌شدۀ تاریخ آموزش زبان نیز، تدریس دستور اصلی‌ترین جزء آموزش است. حتی رویکرد ارتباطی که پذیرفته‌شده‌ترین رویکرد آموزش زبان است، دستور را نادیده نگرفته است. البته، نباید فراموش کرد که در دورهای کوتاه، دستور بیاهمیت تلقی و به کنار گذاشته شد، اما دیری نپایید که پژوهشگران و نویسندگان پی بردند بدون آموزش دستور، زبانآموزی به کیفیت مطلوبی نمیرسد و بنابراین، به دستور رجوع کردند. اینها همگی هم اهمیت دستور را نشان میدهد و هم این که تسلط بر دستورزبان میتواند زبانآموز را به خوبی در درک و تولید زبان یاری کند. این پژوهش قصد داشته است بر اساس کک و کیم (2014) چارچوبی برای ارزیابی کتابهای دستور، که نام آن را «کِم» گذاشتهاند، تهیه و معرفی نماید. این چارچوب 28 شاخص طیفی را شامل میشود و متشکل از دو بخش اصلی توضیحات و فعالیتهاست. هدف این پژوهش معرفی چارچوبی برای ارزیابی کتابهای آموزش دستور فارسی است.
روح الله محمدعلی نژاد عمران؛ حسام امامی دانالو
چکیده
پنج آیة آغازین سورة علق، به سبب اخبار موجود مبنی بر ارتباط این آیات با آغاز نزول قرآن کریم و بعثت پیامبر اکرم (ص) در غار حرا، همواره مورد توجه اسلام‌پژوهان مسلمان و غیرمسلمان بوده‌است. اغلب محققان این آیات را جدا و بیارتباط با دیگر آیات این سوره می‌دانند. در نگاه نخست، ممکن است ارتباط و پیوستگی میان الفاظ و عبارات سوره‌های قرآن ...
بیشتر
پنج آیة آغازین سورة علق، به سبب اخبار موجود مبنی بر ارتباط این آیات با آغاز نزول قرآن کریم و بعثت پیامبر اکرم (ص) در غار حرا، همواره مورد توجه اسلام‌پژوهان مسلمان و غیرمسلمان بوده‌است. اغلب محققان این آیات را جدا و بیارتباط با دیگر آیات این سوره می‌دانند. در نگاه نخست، ممکن است ارتباط و پیوستگی میان الفاظ و عبارات سوره‌های قرآن روشن نباشد و پیام قابل درکی از آن بر نیاید. مقالة پیش رو، بر اساس مدل ارتباطی نیل رابینسون (Neal Robinson)، که بر پایة تکرار شدن الفاظ استوار است، به تحلیل پیوستگی آیات سورة علق و نقد محتوای اَخبار در باب نزول قرآن کریم پرداخته است. تعیین بخش‌های سوره، بررسی ارتباط میان بخش‌های متوالی با کمک واژههای قلابدار و در نهایت ارائة مدل آینهای، ارتباط بخش نخست سورۀ علق، یعنی آیات یک تا پنجم را با سایر بخشها، بهطور کامل برقرار میکند و پیوستگی آیات این سوره که به چینشی حکیمانه تدبیر یافته، اثبات میشود. همچنین، نقد اخباری که بر اساس آن‌ها، نزول آیات این سوره جدا از هم فرض شده است و نیز تاریخگذاری سورة علق نشان میدهد که پنج آیه نخست سورة علق کاملاً مرتبط با سایر آیات این سوره است.
سولماز محمودی
چکیده
ساخت موصولی یک گروه حرف تعریف مرکب است که شامل هستة موصولی و بند موصولی است و آن دو با هم یک سازه نحوی تشکیل میدهند. این ساخت توزیع گروه حرف تعریف را دارد. بند موصولی فارسی بند پیرو پسااسمی است که دارای ترتیب خطی حرف تعریف اسم بند است. این مقاله با تحلیل ۱۲۰۰ جملة حاوی بند موصولی که برگرفته از آثار زبانشناسان و دستورنویسانی همچون ...
بیشتر
ساخت موصولی یک گروه حرف تعریف مرکب است که شامل هستة موصولی و بند موصولی است و آن دو با هم یک سازه نحوی تشکیل میدهند. این ساخت توزیع گروه حرف تعریف را دارد. بند موصولی فارسی بند پیرو پسااسمی است که دارای ترتیب خطی حرف تعریف اسم بند است. این مقاله با تحلیل ۱۲۰۰ جملة حاوی بند موصولی که برگرفته از آثار زبانشناسان و دستورنویسانی همچون انوری، شفائی، غلامعلی‌زاده، لازار، باطنی، نجفی، مشکوةالدینی... است، به بررسی بندهای موصولی فارسی براساس مطالعات بینازبانی و البته درون‌زبانی میپردازد که شامل راهبردهای مختلفی است برای صورتبندی ساخت موصولی (ارتقاء ضمیر موصولی و بهجاماندن ردّ و یا اشتقاق در پایه‌بودن متممنما و حضور ضمیر ابقایی/خلاء در جایگاه موصولی)، شقوق بند موصولی بهلحاظ حضور هسته، سلسله‌مراتب جایگاه هسته (برونی، درونی)، و ترتیب خطی هسته (آغازی، پایانی) و بند، انواع هسته در بند موصولی توصیفی و توضیحی، ترتیب جایگاه حرف تعریف، هستة اسمی و بند موصولی در زبان فارسی، جایگاه وقوع موصولی‌سازی، ضمیر ابقائی، امکان و عدم امکان لانهگیری بندهای موصولی و امکان و عدم امکان حرکت بند موصولی. بنابراین، ابتدا براساس مشاهدات به تعمیم و توصیف همگانی می‌رسیم و سپس، از تشابهات بین زبانها که از طریق مقایسة بینازبانی به دست میآید، تبیین میدهیم که علت شباهت و تمایل زبانها میتواند اشتراک تاریخی، شناختی، پردازشی، معنایی و کاربردشناختی باشد، زیرا ملاحظات نقش مؤلفههای برونزبانی در توصیف ردهشناختی اجتنابناپذیر است..
رضا پیش‌قدم؛ شیما ابراهیمی
چکیده
دوگانه‌های تقابلی از دیرباز در زندگی بشر وجود داشتهاند و خط فکری و هیجانی او را رقم زده‌اند. انسان با این تقابل‌های دوگانه بر مسائل جهان هستی، برچسب ارزشی زده و این برچسب‌گذاری‌ها وی را در تصمیم‌گیری دچار تردید و بلاتکلیفی میکند. پرواضح است که این تفکر نسل به نسل به افراد منتقل شده و در فرهنگ افراد انعکاس یافته است. ازآنجاکه ...
بیشتر
دوگانه‌های تقابلی از دیرباز در زندگی بشر وجود داشتهاند و خط فکری و هیجانی او را رقم زده‌اند. انسان با این تقابل‌های دوگانه بر مسائل جهان هستی، برچسب ارزشی زده و این برچسب‌گذاری‌ها وی را در تصمیم‌گیری دچار تردید و بلاتکلیفی میکند. پرواضح است که این تفکر نسل به نسل به افراد منتقل شده و در فرهنگ افراد انعکاس یافته است. ازآنجاکه زبان بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ است، با بررسی زباهنگ‌های (زبان + فرهنگ) مردم یک جامعه می‌توان به تفکرات و باورهای ارزشی آنان پی برد. بنابراین، در پژوهش حاضر نگارندگان، با استفاده از بخش‌های هشتگانۀ الگوی SPEAKING هایمز (1967)، به کنکاش زباهنگ «بلاتکلیف‌شدگی» در گفتمان‌هایی از زبان فارسی که در آن‌ها «عبارات تقابلی دوگانه» به کار رفته، پرداخته‌اند. بدین‌منظور از مجموع 712 موقعیت گفتمانی، 317 پاره‌گفتار طبیعی که در آن‌ها عبارات دوگانۀ تقابلی به کار رفته بودند، با روش نمونه‌گیری هدفمند و از مشاهدۀ موقعیت‌های مکالمات شفاهی افراد در مکان‌های عمومی و خصوصی از گویشوران زن (115 نفر) و مرد (97 نفر) در بازۀ سنی 15 تا 74 سال و با سطح تحصیلات (دیپلم، کارشناسی، کارشناسی‌ارشد و دکترا)، شغل (دانشجو، کارمند، آزاد، استاد، خانه‌دار، پزشک و مهندس) و شرایط اجتماعی (پایین، متوسط و بالا) استان خراسان رضوی (شهرستان مشهد) گردآوری شدند و به صورت کیفی و توصیفی در پرتو الگوی هایمز مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان میدهد که ایرانیان به اهداف متفاوتی مانند نازکردن و خجالت، نشان‌دادن عدم اطمینان، پرهیز از ابراز نظر به صورت مستقیم، مسئولیت‌گریزی، اجتناب از اعلام نظر مخالف، نیافتن پاسخی مشخص برای تصمیم، دفاع از خود، نشان‌دادن گرفتاری ذهنی، دوری از استرس و نگرانی، نداشتن اطلاعات کافی و عدم آگاهی، جلوگیری از سوءتفاهم و تعارف این زباهنگ را در بافت‌های عمومی/ خصوصی، رسمی/ غیررسمی استفاده میکنند. بسامد بالای این زباهنگ در فرهنگ ایرانیان ابهام‌گریزی بالای آنان را نشان میدهد که دراصل تمایلی به ماندن در بلاتکلیفی، تعلیق و ابهام ندارند و ویژگی جمع‌گرایی جامعۀ ایران سبب میشود افراد در زمانی‌که مردد می‌شوند، نظرات جمع را مهم بدانند. بنابراین، بلاتکلیفی خود را با عبارات تقابلی دوگانه ابراز میکنند تا مخاطبشان به طور مستقیم یا غیرمستقیم در تصمیم‌گیری به یاری‌شان بیاید و آنان را با اعلام نظر خود از بلاتکلیفی نجات دهد.
مریم فرنیا؛ نسرین عابدیان
چکیده
مطالعة حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیل کمی به بررسی پرسش‌های چالشی مطرحشده توسط خبرنگاران از رؤسای جمهور در مصاحبههای سیاسی ایران و آمریکا پرداخته است. برای این منظور، پرسش‌های مطرحشده از رؤسای جمهور در ایران (دوره ریاست احمدی نژاد و روحانی) و رؤسای جمهور ایالات متحده (دوره ریاست اوباما و ترامپ) به طور تصادفی از حدود ...
بیشتر
مطالعة حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیل کمی به بررسی پرسش‌های چالشی مطرحشده توسط خبرنگاران از رؤسای جمهور در مصاحبههای سیاسی ایران و آمریکا پرداخته است. برای این منظور، پرسش‌های مطرحشده از رؤسای جمهور در ایران (دوره ریاست احمدی نژاد و روحانی) و رؤسای جمهور ایالات متحده (دوره ریاست اوباما و ترامپ) به طور تصادفی از حدود 70 روزنامه نگار (35 نفر در هر گروه) در کنفرانسهای مطبوعاتی ـ سیاسی برگزارشده بین سالهای1391 تا 1396 جمع‌آوری و تحلیل شده است. داده‌های این تحقیق بر اساس چارچوب کلیمن و همکاران (2006) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافتهها نشان داد که خبرنگاران آمریکایی از چالش آغازین به طور معناداری بیشتر از خبرنگاران ایرانی استفاده کردهاند، درحالی که قالب دیگر، ارجاعی و چالش کلی در سطح معناداری در پیکرة ایرانی بیشتر مورد استفاده قرار گرفته است. علاوه بر این، در دو پیکرة تحقیق پرسش منفی، کمترین میزان فراوانی را داشته و از پرسش اظهاری در پیکرة آمریکایی استفاده نشده است.
علیرضا امیدبخش
چکیده
رویکرد تاریخ نگاران غربی در نگارش تاریخ دوره رنسانس در اروپا که آن را «تولد» دوبارة علمی، فرهنگی، هنری، دینی، ادبی، سیاسی، و اقتصادی می‌دانند، رویکردی خالی از خطا و لغزش نیست و جمله معروف «تاریخ را فاتحان مینویسند» را به یاد می‌آورد، چرا که در خوانشی که از تاریخ این دوره دارند، به تلاش دیگران در دوران گذشته کمتر توجه ...
بیشتر
رویکرد تاریخ نگاران غربی در نگارش تاریخ دوره رنسانس در اروپا که آن را «تولد» دوبارة علمی، فرهنگی، هنری، دینی، ادبی، سیاسی، و اقتصادی می‌دانند، رویکردی خالی از خطا و لغزش نیست و جمله معروف «تاریخ را فاتحان مینویسند» را به یاد می‌آورد، چرا که در خوانشی که از تاریخ این دوره دارند، به تلاش دیگران در دوران گذشته کمتر توجه میکنند. گویا رنسانس آغاز تمام تحولات در دنیا بوده و پیش از آن هیچ اتفاقی نیفتاده و یا هیچ تلاشی صورت نگرفته است. این جستار بر آن است تا با تمرکز بر چگونگی توسعة تاریخی جنبش ترجمة تولدو به اهمیت نقش دنیای اسلام و جنبشهای ترجمه در شکلگیری رنسانس و تحولات مرتبط با آن و چگونگی ایجاد جریانهای مختلف علمی و فرهنگی و سیر آن‌ها از دنیای اسلام به اروپا بپردازد. پژوهش حاضر نشان میدهد که زیست چند فرهنگی، کثرت زبانی و جو سیاسی مطلوب چگونه باعث میشود تا شهر تولدو به مرکزی برای شکلگیری جنبش ترجمه تبدیل شده و در آن جمعی از دانشمندان با ترجمة آثار مختلف راه را برای پیشرفت و توسعة علوم در حوزه‌های متنوع علمی برای دوران بعدی هموار سازند.
عباس صفردوست؛ عالیه کردزعفرانلو کامبوزیا
چکیده
بخش نخست این مقاله به بررسی توزیع خیشومی‌ها در خوشه‌های دوهمخوانی پرداخته است. در این بخش قصد داریم الگوهای توزیعی واج‌های خیشومی را در خوشه‌های همخوانی بشناسیم. فرض ما این است که خیشومی‌ها در واژه‌هایی که بهلحاظ ریشه‌شناختی فارسی هستند، در دو موضع C1 و C2 گرایشی قوی به توزیع تکمیلی دارند؛ به‌این معنی که حضور واج m و n، به‌ترتیب، ...
بیشتر
بخش نخست این مقاله به بررسی توزیع خیشومی‌ها در خوشه‌های دوهمخوانی پرداخته است. در این بخش قصد داریم الگوهای توزیعی واج‌های خیشومی را در خوشه‌های همخوانی بشناسیم. فرض ما این است که خیشومی‌ها در واژه‌هایی که بهلحاظ ریشه‌شناختی فارسی هستند، در دو موضع C1 و C2 گرایشی قوی به توزیع تکمیلی دارند؛ به‌این معنی که حضور واج m و n، به‌ترتیب، در دو جایگاه C1 و C2 از خوشة همخوانی با محدودیت همراه است. ازآنجا که چنین هدفی مستلزم تمایز میان واژههای فارسی (بهلحاظ ریشه‌شناختی) و وام‌واژه‌هاست، بخش دوم این مقاله به بررسی توزیع مختصه‌های واج‌شناختی در واژههای (بهلحاظ ریشه‌شناختی فارسی) و وام‌واژه‌ها پرداخته‌است. فرض ما در این بخش این بود که توزیع مختصه‌های واجی در وام‌واژه‌ها، نسبت به واژههای فارسی، از پراکندگی بیشتر و توزیع متوازن‌تری برخوردار است. با این حال، اگر وام‌واژه‌ها به طبقة ساختواژی مشخصی از زبان مبداء تعلق داشته باشند، این موضوع موجب تجمع مختصه‌های واجی در وام‌واژه‌ها و درنتیجه، پراکندگی کمتر و عدم توازن در پراکندگی‌شان خواهد شد. در ادامه مبادی مختلف ورود وام‌واژه‌ها و تصادفی‌بودن فرایند وام‌گیری را دلیل چنین ویژگی توزیعی‌ای عنوان کردیم. در انتها دلایلی را برای پربسامد بودن خوشه nC در زبان فارسی مطرح کردیم که تبیین ارائه‌شده بر اهمیت مختصه انسدادی در توصیف واج‌های خیشومی تأکید دارد. داده‌های این پژوهش از فهرست واژههای زایا که حاوی حدود ۵۵۰۰۰ واژه است، به‌دست‌آمده است.
