مریم افشین پور؛ عادل رفیعی؛ سید محمدرضا ابن الرسول
چکیده
پژوهش حاضر به توصیف خطاهای همنشینی واژگانیو بررسی عوامل دخیل در بروز این نوع خطاها در انشاءِ فارسیآموزان عربیزبان دانشگاه مجازی جاﻣﻌﺔالمصطفی قم[1] میپردازد. برای این منظور پیکرۀ زبانی متشکل از 260 برگة انشاءِ زبانآموزان سطح متوسط تشکیل شد و مورد بررسی قرارگرفت. ابتدا خطاهای همنشینی واژگانی زبانآموزان مشخص شد و ...
بیشتر
پژوهش حاضر به توصیف خطاهای همنشینی واژگانیو بررسی عوامل دخیل در بروز این نوع خطاها در انشاءِ فارسیآموزان عربیزبان دانشگاه مجازی جاﻣﻌﺔالمصطفی قم[1] میپردازد. برای این منظور پیکرۀ زبانی متشکل از 260 برگة انشاءِ زبانآموزان سطح متوسط تشکیل شد و مورد بررسی قرارگرفت. ابتدا خطاهای همنشینی واژگانی زبانآموزان مشخص شد و سپس صورت صحیح خطاها با درنظرگرفتن بافت زبانی تعیین گردید. آنگاه طبق نظر سلینکر (Selinker, 1992, 1972) عواملی که به‌نظر میرسید در ایجاد خطاها مؤثر هستند، ارائه شد. با توجه به اینکه دسترسی مستقیم به زبانآموزان و محیط آموزشی آنها برای محققان امکانپذیر نبود، دو عامل «انتقال آموزشی» و «راهبردهای ارتباطی» در تحلیل دادهها درنظر گرفته نشدند. طبق نتایج تجزیه و تحلیل دادهها، از میان 56 مورد خطای مورد بررسی، عوامل مؤثر در بروز خطاهای همنشینی واژگانی به‌ترتیب فراوانی عبارتند از: بهکارگیری راهبردهای یادگیری زبان دوم (41%)، انتقال زبان مادری (36%) و تعمیم نابجا (23%) .
شهناز یگانه؛ رضامراد صحرایی
چکیده
در سالهای اخیر، شاهد تغییر کتاب‌های درسی زبان انگلیسی در تمام مقاطع تحصیلی بهویژه در دوره دوم متوسطه بوده‌ایم. به‌نظر می‌رسد که مناسب نبودن منابع درسی پیشین، مؤلفان این کتاب‌ها را به اعمال تغییرات ساختاری و محتوایی در این کتاب‌ها وا‌داشته است. بنابراین، انتظار می‌رود که در نگارش کتاب‌های تازه‌تألیف، دیدگاه‌های مختلف ...
بیشتر
در سالهای اخیر، شاهد تغییر کتاب‌های درسی زبان انگلیسی در تمام مقاطع تحصیلی بهویژه در دوره دوم متوسطه بوده‌ایم. به‌نظر می‌رسد که مناسب نبودن منابع درسی پیشین، مؤلفان این کتاب‌ها را به اعمال تغییرات ساختاری و محتوایی در این کتاب‌ها وا‌داشته است. بنابراین، انتظار می‌رود که در نگارش کتاب‌های تازه‌تألیف، دیدگاه‌های مختلف علمی مورد توجه قرارگرفته باشد و با نظریه‌های علمی روز همسویی داشته باشند. دستور نقشگرای نظام‌بنیاد هلیدی (2004) ازجمله نظریه‌هایی است که در کاربردی کردن نظریه‌های زبان‌شناسی در امر آموزش زبان توفیق بسیار داشته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی کتاب‌های درسی زبان انگلیسی دوره دوم متوسطه در ایران از منظر فرانقش متنی دستور نقشگرای نظام‌بنیاد هلیدی و تعیین بسامد و نوع آغازگرهای متنی در متون خواندن این سه کتاب است. برای این کار، 301 بند در بخش خواندن این سه کتاب انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بهدستآمده نشان داد که مؤلفان این کتاب‌ها با این مفاهیم آشنایی داشته و در بسیاری از موارد در انتخاب متون خواندن، ازنظر نوع و تعداد آغازگر و تعداد بندهای ساده و مرکب، این مؤلفه‌ها را مدنظر داشته‌اند، اما در مواردی هم در نحوة توزیع مؤلفه‌های مذکور، بهخصوص در توزیع درس به درس با توجه به پایة تحصیلی، دقت لازم را نداشته‌اند.
حسین بازوبندی؛ مهین ناز میردهقان
چکیده
چگونگی تولید صحیح صورت‌های زبانی در کودکانی که هنوز قادر به درک صحیح آنها نیستند، در سالهای اخیر کانون توجه بسیاری از زبانشناسان و بهویژه روانشناسان زبان بوده و به‌عنوان پرسش اصلی در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، تلاشی است جهت شناساندن شیوه‌ای تبیینی پیرامون مسألۀ عدم تقارن میان ...
بیشتر
چگونگی تولید صحیح صورت‌های زبانی در کودکانی که هنوز قادر به درک صحیح آنها نیستند، در سالهای اخیر کانون توجه بسیاری از زبانشناسان و بهویژه روانشناسان زبان بوده و به‌عنوان پرسش اصلی در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، تلاشی است جهت شناساندن شیوه‌ای تبیینی پیرامون مسألۀ عدم تقارن میان درک و تولید گفتار. از میان تبیین‌های متأخر، «نظریۀ بهینگی دوسویه»، از توانی بالقوه در تبیین عدم تقارن‌ها برخوردار است که از دیگر تبیین‌ها معتبرتر می‌نماید. باوجوداین، فرض عمدة پژوهش حاضر این است که این نظریة تقریباً قوی با چالش‌های عمده‌ای روبروست که اعتبار آن را زیر سؤال می‌برد. برای اثبات این ادعا، دربارة چنین مسائلی بحث شده است: نبود یک مفهوم یا سامانه واحد از بهینگی دوسویه، سردرگمی پیرامون فرایند انسداد، عدم توافق در مورد نحوة مرتبه‌بندی و نوع و تعداد محدودیت‌ها در حیطه یک موضوع خاص برای تبیین عدم تقارن مزبور، شفاف نبودن رویکرد اتخاذی در مورد پردازش درک («از بالا به پایین» یا از «پایین به بالا» بودن). نتایج پژوهش حاکی از این است که نظریۀ بهینگی دوسویه به دلیل مسائل مذکور، همانند دیگر رویکردهای موجود در این حوزه، قادر نیست بهلحاظ نظری و روش‌شناختی، مسأله‌ای مهم چون عدم تقارن میان درک و تولید گفتار را تبیین نماید.
سعیده طاهری؛ ماندانا نوربخش
چکیده
مطالعۀ حاضر به بررسی تأثیر سرعت گفتار روی زمان شروع واک (وی‌اُتی) همخوان‌های انسدادی واکدار /b, d, ɟ/ و بیواک /p,t,c/ زبان فارسی معیار میپردازد. به این منظور، طی آزمون تولیدی تعداد 8 جمله حاوی کلمات آزمایش، هر کدام 3 مرتبه توسط 24 شرکت کننده (17 شرکت کنندۀ مؤنث و 7 شرکت کنندۀ مذکر) در سرعت‌های متفاوت تولید شدند. مقادیر وی‌اُتی برای ...
بیشتر
مطالعۀ حاضر به بررسی تأثیر سرعت گفتار روی زمان شروع واک (وی‌اُتی) همخوان‌های انسدادی واکدار /b, d, ɟ/ و بیواک /p,t,c/ زبان فارسی معیار میپردازد. به این منظور، طی آزمون تولیدی تعداد 8 جمله حاوی کلمات آزمایش، هر کدام 3 مرتبه توسط 24 شرکت کننده (17 شرکت کنندۀ مؤنث و 7 شرکت کنندۀ مذکر) در سرعت‌های متفاوت تولید شدند. مقادیر وی‌اُتی برای همخوان‌های انسدادی واکدار و بیواک به تفکیک موقعیت در واژه (آغازین، میانواکهای) و سرعت‌های مختلف گفتار (آهسته، عادی، سریع) از طریق نرمافزار تحلیل صوتشناختی پرات ویرایش 6.0.29 اندازهگیری شد. در نهایت، تعداد 1152 داده به نرمافزار تحلیل آماری اس.پی.اس.اس ویرایش 0/24، ارائه شد. در این آزمون، متغیر وابسته وی‌اُتی و متغیرهای مستقل سرعت گفتار، جایگاه تولید، موقعیت در واژه و واکداری درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در زبان فارسی معیار، سرعت‌های مختلف گفتار تنها وی‌اُتی مقولۀ پسافت زیاد {بیواک دمیده} را تحتتأثیر قرار می‌دهد، اما وی‌اُتی مقولۀ پسافت کم {بیواک نادمیده} در سرعت‌های گوناگون تفاوت معنادار ندارد. با توجه به نتایج حاصل، می‌توان ادعا کرد که در زبان فارسی معیار، میزان دمش آواهای دمیده در سرعت‌های مختلف گفتار دچار تغییر میشود.
مرضیه فروغی ابری
چکیده
در شمارة سوم نشریة علم زبان، احسان چنگیزی در نقد کتاب «آبانیشت» تألیف چنگیز مولایی، مطالبی نگاشت. در شمارة چهارم همین نشریه، مولایی به آن نقد پاسخ داد و مطالب آن را نادرست دانست. در پاسخ مولایی مطالبی دربارة زبان اوستایی مطرح شده که لازم است با تفصیل بیشتری بررسی شوند و از منظر زبانشناختی تحلیل گردند. در این مقاله مهمترین نکات ...
بیشتر
در شمارة سوم نشریة علم زبان، احسان چنگیزی در نقد کتاب «آبانیشت» تألیف چنگیز مولایی، مطالبی نگاشت. در شمارة چهارم همین نشریه، مولایی به آن نقد پاسخ داد و مطالب آن را نادرست دانست. در پاسخ مولایی مطالبی دربارة زبان اوستایی مطرح شده که لازم است با تفصیل بیشتری بررسی شوند و از منظر زبانشناختی تحلیل گردند. در این مقاله مهمترین نکات در شش موضوع دستهبندی شده، اما در ذیل هر مبحث، در مورد مسائلی دیگری نیز بحث گردیده است، از جمله: واج و صوت، ریشه، پیبست یا واژهبست و میزبان، ضمیر موصولی یا ضمیر اشارة ya، فعل ربطی و جملات اسنادی، مالکیت محمولی، ضمیر پیبستی mē و کارکرد ethical dative. در این مباحث روشن شده است که برای بررسی متون کهن باید با کلیات زبان‌شناسی آشنا بود. تنها با استفاده از مسائل زبان‌شناسی نوین است که می‌توان دربارة مسائل زبان اوستایی بدون توجه به قواعد نظام نوشتاری سخن گفت. مثلاً در نظام نوشتاری زبان اوستایی، ضمایر پیبستی از میزبان خود جدا نوشته شده‌اند و پس از آنها نقطهای آمده است؛ در واجنویسی متون کهن، این ضمایر باید متصل به میزبان نوشته شوند، زیرا در واجنویسی، صورت ملفوظ متون کهن نشان داده میشود و صورت ملفوظ از قواعد نظام نوشتاری پیروی نمیکند.
معصومه نجفی پازکی؛ مرضیه رضایی دینانی
چکیده
هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی استاندارد نوع و تعداد ابزارهای انسجام ربطی در متون کودکان 10 تا 12 ساله است. متون مورد مطالعۀ پژوهش حاضر شامل 400 متن نوشتاری کودکان 10 تا 12 سالۀ شهر تهران، 60 داستان از نویسندگان کودک و نوجوان گروه سنی «ج» و 60 متن از کتاب‌های درسی پایۀ چهارم تا ششم است. بر اساس نتایج بهدستآمده چهار ابزار ربطی افزایشی، ...
بیشتر
هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی استاندارد نوع و تعداد ابزارهای انسجام ربطی در متون کودکان 10 تا 12 ساله است. متون مورد مطالعۀ پژوهش حاضر شامل 400 متن نوشتاری کودکان 10 تا 12 سالۀ شهر تهران، 60 داستان از نویسندگان کودک و نوجوان گروه سنی «ج» و 60 متن از کتاب‌های درسی پایۀ چهارم تا ششم است. بر اساس نتایج بهدستآمده چهار ابزار ربطی افزایشی، تقابلی، علّی و زمانی در متون تولیدی کودکان 10 تا 12 ساله (متون نوشتاری کودکان) و متون ادراکی آنها (داستان‌های نویسندگان گروه سنی ج، متن کتاب‌های درسی پایه چهارم تا ششم) ظاهر شده‌اند. همچنین، مقایسه میزان کاربرد ابزارهای ربطی در متون تولیدی و ادراکی کودکان نشان داد که استاندارد تعداد ابزارهای انسجام ربطی در متون کودکان 10 تا 12 ساله به ترتیب بسامد، نوعی توالی رشدی را نشان می‌دهد که در آن ابتدا حروف ربط افزایشی ظاهر می‌شوند و سپس، ابزارهای انسجام زمانی به‌کار گرفته می‌شوند. در ادامه روابط علت و معلول دیده می‌شوند و در آخر ابزارهای انسجام تقابلی شکل می‌گیرند. این روند رشدی نشان‌دهندۀ توالی انباشتی رشد معناشناختی است. پس، می‌توان دریافت که به‌ترتیب درک مفهوم هم‌پایه‌ساز، توالی رخدادها، رابطۀ علت و معلول و در آخر تقابل و تضاد، برای دانش‌آموزان اتفاق افتاده است. این یافته همسو با پژوهش بلوم و همکاران (1980)، کمری (1395)، شاپیرو و هادسن (1991) و گانا و ندیمان (2015) است.
طلیعه منصوری؛ زری سعیدی
چکیده
با افزایش میزان تأثیر فناوری بر ابعاد مختلف زندگی انسان، تولید ابزارهای نوین آموزشی و استفاده از آنها نیز توسعه یافته است. واضح است که یکی از حوزههایی که به شکل قابل توجهی تحتتأثیر نفوذ فناوری قرار گرفته، حوزۀ آموزش زبان است. علاوه بر این، یادگیری زبان خارجی/ دوم از طریق تکنولوژی از اهمیت بسیاری برخوردار است. بنابراین، باید ...
بیشتر
با افزایش میزان تأثیر فناوری بر ابعاد مختلف زندگی انسان، تولید ابزارهای نوین آموزشی و استفاده از آنها نیز توسعه یافته است. واضح است که یکی از حوزههایی که به شکل قابل توجهی تحتتأثیر نفوذ فناوری قرار گرفته، حوزۀ آموزش زبان است. علاوه بر این، یادگیری زبان خارجی/ دوم از طریق تکنولوژی از اهمیت بسیاری برخوردار است. بنابراین، باید شرایطی را فراهم نمود تا آموزش زبان به این روش تسهیل شود. بر همین اساس، پژوهش حاضر به تولید و ارزیابی نرمافزار آموزش واژگان پایۀ زبان فارسی اهتمام ورزیده است. به منظور ارزیابی نرمافزار، نسخۀ اولیه و پرسشنامۀ مربوطه از طریق ایمیل و به صورت غیرمستقیم در اختیار 15 نفر از زبان فارسیآموزان عضو شبکۀ اجتماعی فارسیآموزان بنیاد سعدی قرار گرفت. علاوه بر این، جهت دریافت و بهکارگیری اظهار نظر کارشناسان، پژوهشگران 15 نفر از کارشناسان نرمافزار را انتخاب کرده و نرمافزار مورد نظر و پرسشنامۀ مذکور را در اختیار آنها قرار دادند. نتایج حاصل از بررسی پرسشنامهها حاکی از آن بود که نرمافزار نامبرده تا حد زیادی مورد توجه زبانآموزان و کارشناسان قرار گرفته است.
