نوع مقاله : علمی تخصصی

نویسنده

• مریم رمضانخانی

فارغ التحصیل

چکیده

در پژوهش حاضر تلاش بر آن است تا امکان صوری‌سازی رابطه مفهومی شمول معنایی دربین واژه‌ها بررسی شود. به این منظور، ابزارهایی از نظریه مجموعه‌ها، تابع ریاضی و برخی مفاهیم جبری به‌کار گرفته شده است. برای مطاله امکان صوری‌سازی این رابطه مفهومی، ابتدا تعریفهایی که از شمول معنایی در فرهنگهای تخصصی زبانشناسی و درسنامه‌های معتبر معنی‌شناسی به دست داده شده، معرفی و مطالعه می‌شود. با مطالعه این تعریفها امکان تدقیق رابطه مفهومی شمول معنایی فراهم می‌شود؛ به این ترتیب که شمول معنایی بر حسب زمان و نوع (و هر دو) برای صوری‌سازی در نظر گرفته خواهد شد. در ادامه با استفاده از ابزارهای ریاضی که عمدتا بر گرفته از نظریه مجموعه‌ها هستند، برگردان صوری برای رابطه مفهومی مورد بحث به‌دست داده می‌شود. در پایان، صحت و طرز کار رابطه‌ی صوری پیشنهاد شده با مثالهایی از زبان فارسی مورد آزمون قرار خواهد گرفت و نشان داده می‌شود که رابطه صوری متناظر با شمول معنایی در سطح واژه در چارچوب زبان فارسی کارآمد است.

کلیدواژه‌ها

• روابط مفهومی
• شمول معنایی
• صوری‌سازی
• روابط مفهومی در سطح کلمه
• صوری‌سازی روابط مفهومی

عنوان مقاله [English]

Formalizing the Sense Relation of Hyponymy from Logical Point of View, a Study of Mathematical Linguistics in Farsi

نویسنده [English]

• Maryam Ramezankhani

چکیده [English]

The present paper aims at discussing the possibility of formalizing the sense relation of hyponymy. In order to do so, the research applies mathematical tools borrowed from set theory and algebra. Firstly, it goes over the definitions of the sense relation in question presented in linguistic dictionaries and also semantics’ text books. The definitions show that hyponymy between two words might be based on type, time or both. That is an important feature of hyponymy which the present research takes into account while trying to introduce a formal translation. Next, the paper presents a formal expression corresponding the sense relation of hyponymy, mostly using the fundamental concepts from set theory such a subset, conjunction, disjunction, etc. Finally, the efficiency and correctness of the introduced formal translations is going to be examined using some examples of natural language which is Farsi in this case. The expression proves to be consistent with what we expect according to the way hyponymy works in natural language.

کلیدواژه‌ها [English]

• sense relations
• hyponymy
• formalizing
• words’ sense relation
• formalizing sense relations