زبانشناسی
زهرا حاجی‌علی؛ فروغ کاظمی؛ مریم ایرجی
چکیده
قوله همریختی در زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی زبان، همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پژوهش حاضر در زمینه همریختی جانشینی به چندمعنایی نحوی حرف اضافه «از» در ضرب‌المثل‌های فارسی پرداخته و در پی یافتن پاسخ به این پرسش‌هاست که براساس رده‌شناسی زبان، چگونه می‌توان چندمعنایی نحوی در همریختی جانشینی را در ضرب‌المثل‌های ...
بیشتر
قوله همریختی در زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی زبان، همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. پژوهش حاضر در زمینه همریختی جانشینی به چندمعنایی نحوی حرف اضافه «از» در ضرب‌المثل‌های فارسی پرداخته و در پی یافتن پاسخ به این پرسش‌هاست که براساس رده‌شناسی زبان، چگونه می‌توان چندمعنایی نحوی در همریختی جانشینی را در ضرب‌المثل‌های فارسی تبیین‌کرد و از این منظر، دو اصل تصویرگونگی و اقتصاد در خصوص حرف اضافه «از»چگونه به هم پیوند می‌خورند؟ این حرف اضافه، نخست به لحاظ تطابق صورت-معنا از منظر اصل همریختی مورد مطالعه قرار‌گرفته و سپس در ارتباط با اصل اقتصاد بررسی شده‌است. داده‌ها ضرب‌المثل‌های دارایِ این حرف اضافه است که از میان همه ضرب‌المثل‌های موجود در کتاب ضرب‌المثل‌های معروف ایرانی (با1700 ضرب‌المثل) به شیوه‌ی کتابخانه‌ای جمع‌آوری و تحلیل گردیده‌است. نتایج حاکی از آن‌است که حرف اضافه «از» دارای گستره معانی پیوسته‌ای شامل «سبب و علت»، «آغاز مکانی»، «آغاز زمانی»، «مبدأ و مسیر»، «مبدا و خاستگاه»، «عامل (ابزاری)» و «عامل (فاعلی)» است. باتوجه به کلیدواژه اصلی موجود در چندمعنایی (معناهای مرتبط)، شواهد برگرفته از ضرب‌المثل‌های مورد بررسی، با بازنمایی این معناهای مرتبط بر وجود تصویرگونگی بین صورت و معنا مهر تایید می‌زند. حرف اضافه «از» ارتباط صورت-معنا را به گونه‌ای تبیین‌می‌کند که هم تصویرگونه و هم اقتصادی است. لذا تعامل دو اصل اقتصاد و تصویرگونگی به‌صورت همریختی جانشینی به بازنمایی «حرف اضافه چندمعنا از» در ضرب‌المثل‌های فارسی انجامید که می‌تواند راهگشای انجام پژوهش‌های مشابه آتی باشد. نتایج پژوهش حاضر برای رده‌شناسان، زبان‌شناسان، پژوهشگران زبان‌وادبیات فارسی و مدرسان زبان درخور توجه‌است.
زهرا رجبی فرد؛ بهرام مدرسی؛ فروغ کاظمی
چکیده
پژوهش حاضر در چارچوب نظری ساخت اطلاع لمبرکت به مطالعه موردی مبتدا در تبلیغات بازرگانی پرداخته است. به‌این‌منظور، 282 تبلیغ بازرگانی از تلویزیون، اینترنت، رادیو، بیلبورد و پوسترهای تجاری انتخاب شده‌اند. پرسش پژوهش حاضر این بود که بر اساس چارچوب ساخت اطلاع لمبرکت، مبتدا در تبلیغات بازرگانی به چه صورت بازنمایی می‌شود. پژوهش حاضر به ...
بیشتر
پژوهش حاضر در چارچوب نظری ساخت اطلاع لمبرکت به مطالعه موردی مبتدا در تبلیغات بازرگانی پرداخته است. به‌این‌منظور، 282 تبلیغ بازرگانی از تلویزیون، اینترنت، رادیو، بیلبورد و پوسترهای تجاری انتخاب شده‌اند. پرسش پژوهش حاضر این بود که بر اساس چارچوب ساخت اطلاع لمبرکت، مبتدا در تبلیغات بازرگانی به چه صورت بازنمایی می‌شود. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. برای پاسخگویی به این پرسش، ابتدا آگهیها از منظر نوع و محتوا مشخص شده و سپس، مبتدا بر اساس چارچوب ساخت اطلاع تحلیل شد. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که از 282 آگهی تبلیغاتی، مبتدا در 155 نمونه به‌صورت اسم یا ضمیر، در 86 نمونه به‌صورت صفر و در 41 نمونه به‌صورت ضدمبتدا ظاهر شد. نتایج نشان داد که از لحاظ نوع کار و محتوا و همچنین، از نظر آماری بین آگهیهای تلویزیونی و اینترنتی شباهت زیادی وجود دارد. همچنین، بررسیهای آماری تأییدکردند که در آگهی به‌صورت پوستر تبلیغاتی و بیلبوردهای شهری مشابهت در نوع و محتوا وجود دارد، چون نه گفتار و نه شنیدار در این نوع آگهی نقشی در اقناع شنونده ندارند و این تنها تصویر است که نظر مصرفکننده را جلب میکند.
لیلا قلی پور حسن کیاده؛ فروغ کاظمی
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی میزان وحدت شکلی نشانه‌های تصریفی فارسی و انگلیسی بر اساس نظریۀ صرف طبیعی پرداخته که نقشی اساسی در تعیین میزان طبیعی بودن زبان دارد. هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که وحدت شکلی نشانه‌های تصریفی اسم، فعل، صفت و قید در مقولات دستوری این دو زبان چگونه قابل تبیین هستند. روش تحقیق به صورت کیفی ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی میزان وحدت شکلی نشانه‌های تصریفی فارسی و انگلیسی بر اساس نظریۀ صرف طبیعی پرداخته که نقشی اساسی در تعیین میزان طبیعی بودن زبان دارد. هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که وحدت شکلی نشانه‌های تصریفی اسم، فعل، صفت و قید در مقولات دستوری این دو زبان چگونه قابل تبیین هستند. روش تحقیق به صورت کیفی ـ کمی و توصیفی ـ تحلیلی است. داده‌ها از دو پیکرۀ فارسی و انگلیسی به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده و سپس، بر اساس ملاک وحدت شکلی مورد بررسی قرار گرفته‌‌اند. نتایج پژوهش ضمن شناسایی انواع صورت‌های دارای وحدت شکلی در هر دو زبان، به لحاظ بسامد نشان می‌دهند که در پیکرۀ فارسی نشانۀ تصریفی فعلی در 526 مورد و نشانه‌های صفت‌ساز در 185 مورد وحدت شکلی دارند، اما همۀ نشانه‌های اسم‌ساز فاقد آن هستند. این در حالی است که در پیکرۀ انگلیسی، نشانۀ تصریفی فعلی در 89 مورد دارای وحدت شکلی است. با وجود این، 172 نشانۀ اسم‌ساز و 23 نشانۀ صفت‌ساز فاقد آن هستند. به طور کلی، هرچه بسامد وحدت شکلی نشانه‌های تصریفی بیشتر باشد، آنها بی‌نشان‌ترند و هرچه نشانه‌ای کمتر نشانه‌دار باشد، طبیعی‌تر است. لذا شناسه‌ها، نشانۀ منفی‌ساز و نشانۀ وجه التزامی در نظام تصریفی فارسی طبیعی‌تر از نشانه‌های وجه دعایی، /-ɑd/ گذشته‌ساز و نشانۀ تصریفی امری‌ساز هستند. به همین ترتیب، نشانه‌های تصریفی شخص و شمار در زبان انگلیسی طبیعی‌تر از نشانۀ تصریفی نمود ناقص هستند. شایان توجه است که تمام صورت‌های متراکم، صورت‌های مکمل و همجوشی‌ها (امتزاج‌ها) نیز به واسطۀ آن که رابطۀ یک‌به‌یک بین صورت و نقش در تصریف آنها رعایت نشده است، از میزان طبیعی بودن نظام تصریفی در هر دو زبان کاسته‌اند. دستاوردهای تحقیق حاضر میتوانند در حوزۀ ترجمه و مطالعات ترجمه سودمند و مؤثر باشند.
