نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نیما نوری ¹
• شهلا رقیب دوست ²

¹ دانشجوی دکتری، زبانشناسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

² دانشیار زبانشناسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

پایداری‌های نگاره‌ای‌‌ـ‌‌‌.‌واجی و واجی‌ـ‌نگاره‌ای در خط‌های گوناگون تفاوت دارند. مشخص گردیده است که این ویژگی بر فراگیری خواندن و املا در دوره‌ی دبستان تأثیر می‌گذارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش مهارتهای شناختی گوناگون در خواندن و صحت املا در زبان فارسی است که خط الفبایی همخوانی بسیار ناپایداری دارد. 75 کودک فارسی‌زبان پایه‌های سوم، چهارم و پنجم از طریق سنجه‌های بهره‌ی هوشی کلامی و غیرکلامی، نامگذاری خودکار سریع، آگاهی واجشناختی، حافظه‌ی فعال واجشناختی، صحت خواندن، سرعت خواندن و املا مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تحلیل‌های وایازشی نشان دادند که نامگذاری خودکار سریع، آگاهی واجشناختی و حافظه‌ی فعال واجشناختی مقادیر معنی‌داری از وردایی منحصربفرد را هم در سرعت خواندن و هم در املا توضیح می‌دهند. علاوه بر این، نتایج آشکار ساختند که آگاهی واجشناختی و نامگذاری خودکار سریع مقادیر معنی‌داری از وردایی را در صحت خواندن تبیین می‌کنند، در حالی که حافظه‌ی واجشناختی مشارکت معنی‌داری در تبیین وردایی صحت خواندن ندارد. میان پیش‌بین‌ها و صحت خواندن، سرعت خواندن و املا رابطه‌ای تمایزدهنده وجود دارد، به گونه‌ای که آگاهی واجشناختی بهترین پیش‌بین‌ شناختی صحت خواندن است، در حالی که نامگذاری خودکار سریع مقادیر بیشتری از وردایی منحصربفرد را هم در سرعت خواندن و هم در املا تبیین می‌نماید. در ارتباط با الگوهای پیش‌بین خواندن و املا در کودکان فارسی‌زبان می‌توان گفت این الگوها تا حدود زیادی شبیه الگوهایی هستند که در خط‌های الفبایی ناپایدار نظیر انگلیسی وجود دارند. یافته‌ها دلالت بر آن دارند که پیش‌بین‌های شناختی خواندن و املا تا حدود قابل توجهی تحت تأثیر عامل شفافیت خط قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها

• خواندن
• املا
• شفافیت خط
• پردازش واجشناختی
• نامگذاری خودکار سریع

عنوان مقاله [English]

The correlation of cognitive mechanisms and the developmental trend of the reading and writing in elementary school children with respect to Persian orthography

نویسندگان [English]

• Nima Noori ¹
• Shahla Raghibdoust ²

¹ PhD Student, Linguistics, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

² Associate Professor, Department of Linguistics, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran

چکیده [English]

Grapheme-phoneme consistency varies across orthographies. This aspect was found to have implications for the acquisition of reading and spelling during primary school. The purpose of this study was to examine the role of different cognitive skills in reading (accuracy and fluency) and spelling accuracy in Persian language, having a deeply inconsistent consonantal alphabetic orthography. 75 children in grades 3-5 acquiring literacy were assessed on measures of verbal and nonverbal IQ, rapid automatized naming (RAN), phonological awareness, phonological working memory, reading accuracy, reading fluency, and spelling accuracy. The results of regression analyses indicated that RAN, phonological awareness, and phonological working memoy explain significant amounts of unique variance in both reading speed and spelling accuracy. The results also revealed that Phonological awareness and RAN account for significant amounts of unique variance in reading accuracy, while phonological working memory does not have a significant contribution in it. Predictors have a differrntial relations with reading accuracy, reading speed, and spelling, in a way that phonological awareness is the best predictor of reading accuracy while RAN explains greater amounts of unique varience in both reading speed and spelling. As to predictive patterns, they are much similar to those of inconsistent alphabetic orthographies like English. Findings suggest that cognitive predictors are, to some extent, influenced by orthographic transparency.

کلیدواژه‌ها [English]

• reading
• spelling
• orthographic transparency
• phonological processing
• rapid automatized naming