نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شهلا شریفی ¹
• نرجس بانو صبوری ²

¹ دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

در این پژوهش که در چارچوب زبانشناسی حسی به انجام رسیده است، در پی آنیم که میزان رمزگذاری‌های زبانی حس شنوایی را در مقایسه با حس چشایی در قالب سه مقولۀ واژگانی اسم، صفت و فعل در زبان فارسی نو مشخص‌کنیم. فرضیات پژوهش عبارتند از: 1-میزان بازنمایی هر حس در سه مقوله فوق یکسان نیست و 2- مجموع بازنمایی‌های حواس در سه مقوله هم در حواس مختلف با توجه به ویژگی‌های مختلف حواس یکسان نیست. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و نوع پژوهش، کیفی و داده-بنیاد است. داده‌ها از فرهنگ بزرگ سخن (1381) جمع‌آوری شده‌اند که در عین جدیدتر بودن نسبت به دیگر فرهنگ‌های موجود، از جامعیت خوبی برخوردار است. تمام اسامی، صفات و افعال مرتبط با دو حس شنوایی و چشایی از این فرهنگ استخراج شده و فراوانی هر مقولۀ واژگانی برای هر حس مشخص و مقایسه ‌شده‌است. پس از مشخص‌شدن نتایج، یافته‌های این تحقیق با پژوهش وینتر و استرایک لیورز (2018) در زبان انگلیسی مقایسه شده است. نتایج این پژوهش نشان داد که مجموع نمونه‌های حس شنوایی در سه مقوله کمی بیش از دو برابر حس چشایی است. همچنین تعداد افعال مطابق با نظر وینتر واسترایک لیورز در حس شنوایی بیش از ده برابر افعال چشایی است، اما تعداد اسامی حس چشایی اندکی از حس شنوایی بیش‌تر است که این فاصله معنادار نیست. مقایسه یافته‌های این تحقیق با تحقیق وینتر و استرایک لیورز در زبان انگلیسی هم بیانگر شباهت نتایج در مورد حس شنوایی و تفاوت در خصوص حس چشایی از بابت توزیع رمزگذاری زبانی مقولات سه‌گانه است.

کلیدواژه‌ها

• زبانشناسی حسی
• مقولات واژگانی
• حس شنوایی
• حس چشایی
• رمزگذاری زبانی 

عنوان مقاله [English]

Linguistic encodings of hearing and taste senses across three lexical categories in the New Persian language from sensory linguistics point of view

نویسندگان [English]

• Shahla Sharifi ¹
• Narjes Banou Sabouri ²

¹ Associate Professor, Department of Linguistics, Ferdowsi University of Mashhad

² Associate Professor, Department of Linguistics, Payam-e-noor University, Tehran

چکیده [English]

This study done within the sensory linguistics framework, aims at determining the rate of linguistic encodings of hearing sense in comparison to taste sense across three lexical categories; noun, adjective and verb, in the New Persian language. . It’s a qualitative, data- based research done by descriptive -analytical method. The research data was gathered from Great Sokhan dictionary which is one of the latest monolingual dictionaries of Persian and mostly comprehensive. All the nouns, adjectives and verbs related to hearing and taste senses were extracted and the frequency of each lexical category for each sense was determined and compared. Then the findings of this study were compared to the findings of Winter and Strik Lievers’ (2018) research in English. The results showed that the total rate of hearing linguistic encodings is a little more than twice of the taste sense ones. Also, the total number of verbs in hearing sense was ten times more than the verbs in the tase sense, which is along with the Winter and Strik Lievers’ view, but the number of nouns in the taste sense in the Persian data was a little more than the number of nouns in the hearing sense, though the distance was not meaningful. Comparing the result of Persian data to the English revealed there was a similarity between the linguistic encodings of the hearing sense across three lexical categories in these two languages but they are not the same regarding the taste sense.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sensory linguistics
• lexical categories
• sense of hearing
• sense of taste
• linguistic coding