ندا بیگدلی؛ وحید صادقی
چکیده
در پژوهش حاضر، شیوة پردازش ادراکی جفت واکههای انگلیسی /i-I/ و /u-U/ در چارچوب انگارة همگونی ادراکی توسط گویشوران فارسیزبان بررسی شده است. برای این منظور، دو جفت کلمه feet-fit و fool-full، بهترتیب شامل تقابلهای واکهای /I-i/ و/ʊ-u/ از سطح پیکرة گفتاری طبیعی انگلیسی استخراج و پارامترهای دیرش و فرکانسهای F1 و F2 (همبستة صوتی کیفیت ...
بیشتر
در پژوهش حاضر، شیوة پردازش ادراکی جفت واکههای انگلیسی /i-I/ و /u-U/ در چارچوب انگارة همگونی ادراکی توسط گویشوران فارسیزبان بررسی شده است. برای این منظور، دو جفت کلمه feet-fit و fool-full، بهترتیب شامل تقابلهای واکهای /I-i/ و/ʊ-u/ از سطح پیکرة گفتاری طبیعی انگلیسی استخراج و پارامترهای دیرش و فرکانسهای F1 و F2 (همبستة صوتی کیفیت واکه) بر آنها بازسازی شدند. محرکهای بازسازیشده پیوستارهای دیرش، کیفیت واکه و دیرش+کیفیت واکه در آزمون تشخیص، به تعدادی گویشور فارسیزبان ارائه و از آنها خواسته شده است درباره "یکسان" یا "متفاوت" بودن جفت محرکهایی که بهصورت متوالی برای آنها پخش میشوند، تصمیمگیری کنند. نتایج نشان داد که پاسخهای شنیداری شنوندگان به پیوستارهای صوتی دیرش و کیفیت واکه، الگویی کاملاً متفاوت دارد. دیرش واکه بر درک شنیداری تقابلهای واکهای تأثیر بسزایی دارد؛ بهطوری که شنوندگان فارسیزبان صرفنظر از میزان آشناییشان به زبان انگلیسی به اختلاف دیرش محرکها برای تشخیص جفت واکههای انگلیسی ذکرشده، بسیار حساس هستند. تغییرات کیفی واکهها به صورت تابعی از تغییرات فرکانسهایF1 و F2، تفاوتهای قابلملاحظهای را در منحنی توزیع پاسخهای شنیداری ایجاد نکرد. بهعلاوه، الگوی توزیع پاسخها به محرکهای ترکیبی دیرش + کیفیت واکه، تا حد زیادی مشابه پیوستار دیرش بود. بهطور خلاصه، نتایج به دست آمده با تأیید انگارة همگونی ادراکی، نشان داد همگونی تقابلهای واکهای /I-i/ و /ʊ-u/ با نظام واکهای فارسی تابع نوعی همگونی دومقولهای است که بر اساس آن هر دو مقولة جفت واکههای انگلیسی /I-i/ و /ʊ-u/ برای فارسیزبانان با سطح اطمینان بالایی قابل درک است.
گلناز مدرسی قوامی
چکیده
در برخی زبان‌ها کیفیت واکه در هجای بی‌تکیه تغییر می‌کند. در آواشناسی فیزیکی، این ویژگی یعنی عدم حصول ویژگی‌های کیفی ایده‌آل واکه در شرایطی خاص و گرایش واکهها به سمت مرکز فضای واکهای را، کاهش واکهای می‌نامند. تحقیقات پیشین نشان داده‌اند که فضای واکهای فارسی در هجای بی‌تکیه کوچکتر و مرکزی‌تر از هجای تکیه‌بر است و بر این ...
بیشتر
در برخی زبان‌ها کیفیت واکه در هجای بی‌تکیه تغییر می‌کند. در آواشناسی فیزیکی، این ویژگی یعنی عدم حصول ویژگی‌های کیفی ایده‌آل واکه در شرایطی خاص و گرایش واکهها به سمت مرکز فضای واکهای را، کاهش واکهای می‌نامند. تحقیقات پیشین نشان داده‌اند که فضای واکهای فارسی در هجای بی‌تکیه کوچکتر و مرکزی‌تر از هجای تکیه‌بر است و بر این اساس تغییر کیفیت واکه را یکی از همبسته‌های صوت‌شناختی تکیة واژگانی در زبان فارسی دانسته‌اند. در پژوهش حاضر، تأثیر تکیه بر دیرش و ویژگی‌های کیفی واکههای سادة فارسی در هجای باز تکیه‌بر و بی‌تکیة واژه‌های دوهجایی در گفتار 14 زن و مرد فارسیزبان به لحاظ صوت‌شناختی بررسی شد. نتایج نشان داد که دیرش واکه در هجای باز بی‌تکیه کاهش می‌یابد، اما فضای واکهای نه تنها کوچکتر و مرکزی‌تر نمی‌شود، بلکه نسبت به حالت تکیه‌بر گسترده‌تر نیز هست.کیفیت واکهها در هجای باز بی‌تکیه تغییر می‌کند، اما این تغییر به لحاظ آماری برای همۀ واکهها معنی‌دار نیست. پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند که در شرایطی که دیرش کاهش می‌یابد، اندام‌های گفتاری می‌توانند سریعتر حرکت کنند تا ویژگی‌های ایده‌آل واکه حاصل شود و کاهش دیرش لزوماً با کاهش فضای واکهای همراه نیست. بر این اساس، نمی‌توان در مورد تغییر کیفی واکهها و کاهش واکهای در هجای بی‌تکیه در زبان فارسی حکم کلی داد، چرا که عواملی چند از جمله میزان شمردگی گفتار، نوع هجا، طول و نوع واژه در کنار تکیه بر ویژگی‌های کیفی واکه تأثیر می‌گذراند.
