نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• آزیتا عباسی

دانشگاه الزهرا

چکیده

در صرف تکواژبنیاد، تکواژ صفر به تکواژی گفته می‌شود که بار معنایی دارد اما هیچ‌گونه تظاهر صوری ندارد یعنی نه صورت آوایی دارد و نه صورت نوشتاری؛ به عنوان نمونه، کلمة «رفت» در زبان فارسی، فعل گذشتة سوم شخص مفرد است اما در این کلمه هیچ نشانة صوری برای نشان دادن مشخصه‌های شخص و شمار وجود ندارد. گروهی از زبان‌شناسان کلمة «رفت» را به صورت [رفت-Ø]فعل تحلیل می‌کنند و مشخصه‌های شخص و شمار را به تکواژ صفر نسبت می‌دهند. اما تکواژ صفر از سوی بسیاری از محققان از جمله آرونوف (1976، 1983) لیبر (1981)، بائر (1983، 1988)، اشتکاور (1992) و ملچوک (1996) به دلایل متعددی از جمله تعدد مقولات دستوری‌ و تعدد معانی مورد اعتراض قرار گرفته است. در این مقاله، ماهیت تکواژ صفر مورد بررسی دقیق‌تر قرار گرفته و مصادیق این تکواژ و شرایطی که زبان‌شناسان برای وجود آن قائل شده‌اند معرفی خواهند شد. آن‌گاه پس از ارائة دلایلی که برای تایید و رد تکواژ صفر برشمرده شده است،‌ با ارائة شواهد زبانی مشخص خواهد شد که آنچه در منابع با عنوان «تکواژ صفر» نامیده می‌شود، خلأای است بافتی در محور هم‌نشینی که گویشور با توجه به بافت زبانی و غیرزبانی‌ای که در دسترس دارد، این خلأ را پر می‌کند.

کلیدواژه‌ها

• تکواژ صفر
• بافت زبانی
• بافت غیرزبانی
• صرف
• نحو

عنوان مقاله [English]

Zero Morpheme

نویسنده [English]

• Azita Abbasi

Alzahra University

چکیده [English]

In a morpheme-based morphology, a zero morpheme is the one which has meaning and/or grammatical function but has no phonetic or orthographic representation; e.g. in Farsi, the word ‘raft’ is 3rd person singular past tense but there is no formal morpheme to show person and number. Some linguists assign these features to a zero morpheme ([raft- Ø]V) but some others, such as Aronoff (1976, 1983), Lieber (1981), Bauer (1983,1988), Štekauer (1992), and Melčuk (1996), have objected to the presence of zero morpheme because of several reasons among which are different grammatical catergories and meanings assigned to this morpheme. In this article, zero morpheme is studied precisely and its various instances and also the conditions for its presence are defined. Following the introduction of the pros and cons of using this entity, zero morpheme is described as the absence of a formal linguistic unit on the syntagmatic axis which is interpreted according to the linguistic and nonlinguistic context

کلیدواژه‌ها [English]

• zero morpheme
• linguistic context
• nonlinguistic context
• morphology
• syntax