نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کلاریس سرکیسیان ¹
• فاطمه بهرامی ²
• مزدک انوشه ³

¹ دانشجوی دکتری زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² استادیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

³ استادیار گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

پیرامون مصدر و ساخت نحوی‏اش اتفاق نظری وجود ندارد؛ بلکه برخی آن را اسم و دیگران فعل می‏دانند. دسته سومی نیز بنا به رفتار اسم‏ـفعل‏گونه آن، مصدر را ذیل مقولات مشکّک یا مقولهپذیر در بافت، تلقی می‏کنند. در این پژوهش برآنیم بدون آن‏که نیازمند نگرش سوم باشیم، پیشنهادی برای سلسله‏مراتب فرافکنی آن در چارچوب صرف توزیعی ارائه کنیم به نحوی که نه تنها منطبق بر ویژگی‏های دوگانه اسم‏ـ‏فعل‏گونه‏اش باشد، بلکه نشان دهد چگونه مصدر فارسی در مقام صفت نیز می‏تواند ایفای نقش ‏کند. در نیل به هدف ساخت نحوی و ویژگی‌های مصدر فارسی بررسی شدند که این ویژگی‏ها، افزون بر موارد پیش‏گفته در سایر مطالعات، عبارت بودند از: مصدر فارسی با مصدر زبان‏هایی نظیر انگلیسی متفاوت است و از جنبه‏هایی به اسم‏مصدر میل می‏کند، گرچه رفتار آن مطلقاً بر اسم‏مصدر نیز منطبق نیست، بنابراین ماهیت مصدر فارسی با هر دو مقوله مصدر و اسم‌مصدر انگلیسی تفاوت دارد و به‏تبع اشتقاقشان یکسان نخواهد بود؛ پرسش‏واژه در ساخت مصدری به کار می‌رود؛ مصدر (منفی) می‌تواند به هیچ‌واژه مجوز حضور بدهد؛ هم‏چنین مصدر می‌تواند به عنوان نه اسم و نه فعل، بلکه در مقام صفت به کار رود. به این ترتیب، پیشنهادی برای سلسله‏مراتب فرافکنی مصدر ارائه شد و جایگاه ادغام وند مصدری نیز مورد بررسی قرار گرفت. شواهد نشان دادند که برخلاف فرض‏های محتمل اولیه، هیچ‏کدام از هسته‌های اسم کوچک، زمان و فعل کوچک محل درج وند مصدری فارسی نیستند. درنهایت، اتخاذ رویکرد صرف توزیعی اجازه داد رابطه میان فعل خودایستا و صورت متناظر مصدری‌اش در قالب فرایندهای نحوی مشترکی منعکس شود.

کلیدواژه‌ها

• مصدر فارسی
• سلسله‏ مراتب فرافکنی
• صرف توزیعی
• ادغام صرفی نحوی
• مقوله‏ سازی وند مصدری

عنوان مقاله [English]

What nature does the Persian infinitive have and how is it projected? An explanation in the Distributed Morphology framework

نویسندگان [English]

• Claris Sarkissian ¹
• Fatemeh Bahrami ²
• Mazdak Anoushe ³

¹ PhD candidate in Linguistics, Department of Linguistics, Faculty of Letters and Human Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

² Assistant Professor in Linguistics, Department of Linguistics, Faculty of Letters and Human Sciences, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran

³ Assistant Professor in Linguistics, Department of Linguistics, Faculty of literature and humanities, University of Tehran, Tehran, Iran

چکیده [English]

The categorization and syntactic structure of the infinitive have been subjects of debate, with differing views considering it either as a noun or a verb. This research aims to explore the characteristics of Persian infinitives and propose a hierarchy for their projection within the framework of distributed morphology. By taking into account the infinitive's dual nominal-verbal behavior and its potential role as an adjective, this study seeks to provide a comprehensive explanation of the Persian infinitive. In addition to reviewing relevant literature, it is observed that the behavior of the Persian infinitive differs from that of the infinitive in languages such as English. While it shares some similarities with the English gerund, it is important to note that the Persian infinitive has distinct properties. Consequently, the nature of the Persian infinitive and its derivation differ from those of the English infinitive and gerund. The study also highlights the use of wh-words in infinitive structures and the ability of (negative) infinitives to permit the presence of polarity items within their structure. Furthermore, the infinitive can function not only as a noun or a verb but also as an adjective. Based on these observations, a hierarchy of infinitive projection is proposed. Additionally, the research suggests the position of infinitive affix insertion, providing evidence that contradicts initial assumptions regarding the insertion point of the Persian infinitive affix.

کلیدواژه‌ها [English]

• Persian Infinitive
• hierarchy of projection
• Distributed Morphology
• morphosyntactic merge
• categorization of infinitive affix