الهام ثباتی
چکیده
مقالۀ حاضر به بررسی فرایند کشش جبرانی واکه در گونههای کردی ایلامی با تکیه بر تحلیل مورایی میپردازد. در نظریة مورایی، این فرایند به دلیل حذف واحدی از لایة واجی و آزاد ماندن مورای آن در لایة مورایی صورت میگیرد. کشش جبرانی در این گونهها تنها به دلیل حذف همخوان رخ میدهد و همخوانهای /?/,/j/,/h/ همخوانهای ...
بیشتر
مقالۀ حاضر به بررسی فرایند کشش جبرانی واکه در گونههای کردی ایلامی با تکیه بر تحلیل مورایی میپردازد. در نظریة مورایی، این فرایند به دلیل حذف واحدی از لایة واجی و آزاد ماندن مورای آن در لایة مورایی صورت میگیرد. کشش جبرانی در این گونهها تنها به دلیل حذف همخوان رخ میدهد و همخوانهای /?/,/j/,/h/ همخوانهای مورایی هستند که در پی حذف آنها کشش واکه اتفاق میافتد. بدین منظور، بیست گویشور انتخاب شده و از طریقِ پرسشنامه با آنها مصاحبه به عمل آمده است. بهعلاوه، نگارنده نیز خود گویشورِ گونۀ کردیِ فیلی و آشنا به سایر گونههاست. بر این اساس، پژوهش حاضر در مجموع ششصد داده را مورد بررسی قرار داده است که با توجه به محدودیت حجم مقاله دادههای بارز را به عنوان نمونه ارائه کرده است. دادههای مورد بررسی بر مبنای الفبای آوانگار بینالمللی آوانویسی شدهاند. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفیـ تحلیلی است. برخی از مهمترین دستاوردهای پژوهش عبارتند از: 1. انگیزه اصلی فرایند کششجبرانی حفظ وزن مورایی کلمه است که تحلیل خطی در نشان دادن آن ناتوان عملکرده و در تحلیل غیرخطی مورایی، این لایهها به خوبی نشان داده شدهاند. بنابراین، میتوان گفت نظریه مورایی از کارایی کافی برای توصیف فرایند کشش جبرانی در دادههای کردی ایلامی برخوردار است؛ 2. تنها سه همخوان /x/ ، /φ/ ، /h/حامل وزن هجایی هستند که حذف آنها منجر به کششجبرانی واکه میشود؛ 3. هجاهای گونههای کردی ایلامی حداکثر میتوانند سه مورایی باشند. 4. در گونههای کردی ایلامی، حذف همخوانهای مورایی بعد از واکههای کشیده سبب تغییر ماهیت واکه میشود.