سید فرید خلیفه لو؛ حسین حلاج زاده بناب؛ سیدمجتبی حسینی
چکیده
نظر به اینکه هیچ نظام نشانهای از منظر ایدئولوژیک خنثی نیست، میتوان با شناخت زبان و کشف لایههای زیرین آن، به آشکارسازی روابط پنهان و بازنشر ایدئولوژیهای نهفته در ژرفساخت زبان دست یافت. ساختارهای گفتمانی نیز با سازماندهی نظامهای نشانهای مدنظر خود، به شیوههای درک ما از واقعیت شکل میدهند. در پژوهش حاضر به بررسی ساختهای ...
بیشتر
نظر به اینکه هیچ نظام نشانهای از منظر ایدئولوژیک خنثی نیست، میتوان با شناخت زبان و کشف لایههای زیرین آن، به آشکارسازی روابط پنهان و بازنشر ایدئولوژیهای نهفته در ژرفساخت زبان دست یافت. ساختارهای گفتمانی نیز با سازماندهی نظامهای نشانهای مدنظر خود، به شیوههای درک ما از واقعیت شکل میدهند. در پژوهش حاضر به بررسی ساختهای ایدئولوژیک در گفتمان مردانِ خواهانِ تمکین زوجه بر پایه تئوری وندایک (2006) پرداخته میشود. در این پویش، محققان با حضور در 20 جلسۀ دادگاه و جمعآوری داده از 20 مرد خواهان تمکینِ زوجه با میانگین سنی 25 تا 45 سال و با تحصیلات بین دیپلم تا لیسانس، از جامعه و طبقه شهری به مطالعه پرداختهاند. هدف تحقیقِ پیشرو بازنمایی ابزارهای زبانی و راهبردهای کلامی این مردان در راستای اقناع قاضی و تصمیمگیرنده است. همچنین، استراتژیهای ارجاعی این افراد از طریق الگوی «مربع ایدئولوژیک» وندایک (2006) تعیین و بسامد هریک از اضلاع مربع مشخص میگردد. نتایج پژوهش نشان میدهد که مردان در جلسات دادگاه از انواع راهبردهای زبانی همچون «توصیف کنشگر»، «قطببندی»، «تعمیم»، «اغراق» و «بیان هنجارها» در راستای پیشبرد اهداف خود استفاده میکنند. این راهبردها در 58% موارد در راستای بزرگنمایی رفتار منفی همسر (غیرخودیها) و در 27% موارد در جهت بزرگنمایی رفتار مثبت خود (خودیها) است. جامعه آماری مورد مطالعه، کمتر از دو ضلع دیگر مربع ایدئولوژیک (کوچکنمایی نکات مثبت و کوچکنمایی نکات منفی طرف مقابل) استفاده میکردند که این امر منطبق با نظریه وندایک (2006) است.