دوره 9 (1401)
دوره 8 (1400)
دوره 7 (1399)
دوره 6 (1398)
دوره 5 (1397)
دوره 4 (1395)
دوره 3 (1394)
دوره 2 (1393)
دوره 1 (1392)
تعداد مشاهده مقاله 379,512
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 95,469
نسبت مشاهده بر مقاله 1757
نسبت دریافت فایل بر مقاله 441.99
تعداد مقالات ارسال‌شده 599
تعداد مقالات ردشده 233
درصد عدم پذیرش 39
تعداد مقالات پذیرفته‌شده 207
درصد پذیرش 35

 

 

نشریه علم زبان یک نشریۀ داوری بسته، دوسوناشناس و با دسترسی آزاد است که از سوی دانشگاه علامه طباطبائی، به عنوان دانشگاه پیشرو در علوم انسانی و علوم اجتماعی ایران، منتشر می‌شود. این نشریه به منظور فراهم نمودن محیط فکری برای پژوهشگران ملی و بین‌المللی، با تمرکز بر مباحث زبان‌شناسی پایه‌گذاری شده است. این نشریه در پاسخ به پیشرفت‌های صورت‌گرفته در حوزۀ زبان‌شناسی انتشار یافته و هدف از آن انتشار مقالات باکیفیتی است که یافته‌های مرتبط با موضوعات مهم زبان‌شناسی را گزارش می‌دهند.

 نشریه علم زبان در دو نسخه چاپی و آنلاین منتشر می‌شود.

به منظور دسترسی آسان و جهانی به آخرین یافته‌های پژوهشی، این نشریه به عنوان یک نشریه دسترسی ـ آزاد پایه‌گذاری شده است. نشریه مبلغ 2/000/000 ریال بابت جبران بخشی از هزینه داوری دریافت می‌کند. در صورت پذیرفته شدن مقاله، مبلغ 4/000/000 ریال بابت بخشی از هزینه‌های پردازش مقالات از نویسندگان دریافت می‌گردد، مابقی هزینه‌ها از سوی دانشگاه علامه طباطبائی پشتیبانی مالی می‌شود.

 لطفاً جهت آماده‌سازی و ارسال مقاله، پس از مطالعه دقیق بخش راهنمای نویسندگان سامانه از انتهای این بخش، فایل   ساختار نشریه   را  دانلود کرده و مقاله را در این قالب آماده و از  طریق همین سامانه به دفتر فصلنامه ارسال فرمایید. فصلنامه از پذیرفتن مقالاتی که خارج از این ساختار باشند معذور است. ارسال فرم‌های تعهد و تعارض امضاءشده توسط نویسندگان به همراه مقاله الزامی است.

نشریه بر اساس آخرین ارزیابی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با رتبه (الف) منتشر می‌شود.

رده‌شناسی زبان از منظر دستور نقشگرای نظام‌مند

اسماعیل صفائی اصل؛ رضامراد صحرایی

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 9-36

https://doi.org/10.22054/ls.2017.17347.1062

چکیده
  دستور نقشگرای نظام‌­مند نظریه­‌ای است بسیار قوی و آن­قدر انعطاف‌­پذیر که به شاخه‌­های مطالعاتی بسیار متنوعی، از جمله رشد زبان در کودک، زبان‌شناسی آموزشی، زبان­‌شناسی رایانشی و زبان‌­شناسی بالینی ورود می­‌کند. یکی دیگر از کاربردهای پژوهشی نظریة یاد­شده «رده­‌شناسی زبان» است. شاخة مطالعاتی رده‌­شناسی ...  بیشتر

تضعیف همخوان /k/ در تاریخ زبان فارسی از دیدگاه واج‌شناسی آزمایشگاهی

فهیمه خداوردی؛ گلناز مدرسی قوامی؛ مجتبی منشی زاده

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 37-82

https://doi.org/10.22054/ls.2020.46542.1270

چکیده
  همخوان/k/ در ساخت مضارع برخی فعل‌های فارسی باستان و بعضی صورت‌های غیرِفعلی آن، در بافت /V_[a, e]/ به آواهای[ʧ] و [z] تبدیل شده‌است و در ساخت ماضی همان افعال در بافت /V_[t]/، به آوای [x] تغییر کرده‌است. مقالة حاضر به بررسی پایه‌های صوت‌شناختی این تضعیف درزمانی در قالب واج‌شناسی آزمایشگاهی می‌پردازد. به منظور بازسازی بافت آوایی این تغییرات ...  بیشتر

مقایسۀ بند‌های متممی در زبان‌های فارسی و روسی با تمرکز بر کلمات متمم‌پذیر

مهنوش اسکندری؛ علی سعیدی

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 83-112

https://doi.org/10.22054/ls.2021.52679.1344

چکیده
  بند پیرو متممی در زبان فارسی یکی از وابسته‌های مستقیم فعل شناخته می‌شود، ولیکن در زبان روسی می‌تواند وابستۀ فعل، اسم، صفت کوتاه و یا کلمات شبه‌گزاره‌ای نیز باشد. در این پژوهش به بررسی انواع بند‌های متممی در زبان‌های روسی و فارسی پرداخته‌ایم و از آنجایی‌که تفاوت اساسی این بند‌ها در این دو زبان در کلماتی است که نیاز به وابسته یا ...  بیشتر

تحلیل انتقادی و بازنمایی کارگزاران اجتماعی در داستان بیژن و منیژه: الگوی جامعه شناختی ـ معنایی ون ـ لیوون (2008)

عباسعلی آهنگر؛ محمد امیر مشهدی؛ زینب تیموری رابر

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 113-152

https://doi.org/10.22054/ls.2021.56950.1405

چکیده
  یکی از انواع رویکردهای تحلیلی متون، رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی ون­­لیوون است. این رویکرد‌‌ دارای دو مؤلفۀ اصلی حذف ‌و اظهار است که هرکدام دارای زیرمؤلفه‌های مختلفی هستند. هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل چگونگی تحقق مؤلفه‌‌های حذف، شامل پنهان‌سازی وکمرنگ‌سازی و برخی از مؤلفه‌های اظهار، شامل تشخص‌زدایی، طبقه‌بندی، تشخص‌بخشی، ...  بیشتر

نمود در لری خرم آبادی

حیران ملائی قلعه محمد؛ شجاع تفکری رضایی؛ عامر قیطوری

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 153-186

https://doi.org/10.22054/ls.2022.54696.1376

چکیده
  هدف کلی از پژوهش حاضر، بررسی و توصیف گروه نقشی نمود، در لری خرم‌آبادی بر اساس برنامۀ کمینه‌گرا بوده است. باتوجه‌به این‌که تاکنون بررسی زبان‌شناختی نحوی در این زمینه انجام ‌نشده بود، این پژوهش تطابق بین نظریۀ به‌کاررفته در تحقیق و داده‌های گویش لری خرم‌آبادی را نشان داد. شیوۀ این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده است. در این پژوهش، بنا ...  بیشتر

انطباق صرفی در زبان لری خرم‌آبادی

فاطمه آخوندی

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 187-214

https://doi.org/10.22054/ls.2023.67625.1544

چکیده
  زبان‌ها و گویش‌های هر جامعه در شکل‌گیری هویت و جهان‌بینی افراد آن جامعه نقش بسزایی ایفا می‌کنند، اما اخیراً به‌دلایلی همچون تسلط زبان معیار و بی‌توجهی گویشوران بومی، زبان‌ها و گویش‌های بسیاری در انزوا و خطر فراموشی قرار گرفته‌اند. ازاین‌رو، هدف از نگارش مقالۀ حاضر، ثبت و حفظ یکی از این گونه‌های محلی در معرض خطر است. در پژوهش ...  بیشتر

بررسی تقویت و تضعیف معنا در تصاویر کتاب های زبان انگلیسی 1 و 2 ویژن براساس نشانه ـ معناشناسی گفتمانی

نسرین تنهایی اهری؛ حیات عامری؛ علیرضا عامری؛ حمیدرضا شعیری

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 215-246

https://doi.org/10.22054/ls.2022.65691.1520

چکیده
  مقالة حاضر چگونگی تقویت و تضعیف معنا در تصاویر کتاب‌های زبان انگلیسی 1 و 2 ویژن (متوسطة دوم) را بررسی کرده است. مبنای پژوهش حاضر نشانه ـ معناشناسی گفتمانی و نشانه‌شناسی اجتماعی کرس و ونلیوون بوده که خود متأثر از آثار و افکار هلیدی است. چگونگی استفاده از متن‌های تصویری درکتاب‌های زبان انگلیسی همواره از مسائل موردتوجه بوده است، چراکه ...  بیشتر

تحلیل زبان‌شناختی سازمان متن روایی «لن أعیش فی جلباب أبی» اثر احسان عبدالقدوس بر اساس الگوی حل مسأله مایکل هوئی

علی صیادانی؛ عبدالاحد غیبی؛ سپیده باقری اوزان

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 247-280

https://doi.org/10.22054/ls.2022.63494.1487

چکیده
  زبان­‌شناسی متن، شاخه­ای نوپا در حوزۀ زبان­‌شناسی است که در بررسی زبان از سطح جمله فراتر می‌­رود و بر مطالعۀ متن به‌عنوان بزرگترین واحد زبانی تأکید می­‌ورزد. از میان رویکردهای مختلف زبان‌شناسی متن، الگوی حل مسألۀ هوئی، یکی از پرکاربردترین رویکردها محسوب می­‌شود. این الگو که از چهار عنصر موقعیت، مسأله، پاسخ و ارزیابی ...  بیشتر

مفهوم‌سازی غم با حوزۀ شناختی ظرف در زبان‌های فارسی و عربی

سمیه محمدی؛ صلاح الدین عبدی

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 281-310

https://doi.org/10.22054/ls.2022.68584.1550

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی مفهوم غم در آن بخش از زبان­های فارسی و عربی پرداخته که با حوزه­‌های مبدأ مرتبط با ظرف، تصور و بیان شده است. از‌این‌طریق، شیوة اندیشیدن سخنگویان زبان­‌های مذکور در این حوزه درک می‌شود و شباهت‌­ها و تفاوت­‌های میان آنها نمایان می‌گردد. افزون­‌براین، سعی شده که نظم نهفته در پَسِ عبارات گسسته و به‌ظاهر ...  بیشتر

تأثیر زبان فارسی بر کیفیت واکه‌های لری خرم‌آبادی با رویکرد آواشناسی قضایی

نسیم وفایی سالارپور؛ ماندانا نوربخش؛ هما اسدی

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 311-340

https://doi.org/10.22054/ls.2023.68210.1548

چکیده
  پژوهش حاضر در چارچوب آواشناسی قضایی و با هدف بررسی تأثیر زبان فارسی معیار بر کیفیت واکه‌های لری خرم‌آبادی صورت گرفته است. این بررسی به‌دنبال پاسخگویی به این پرسش بود که آیا زبان فارسی معیار بر ویژگی‌های صوت‌شناختی واکه‌های لری خرم‌آبادی تأثیر می‌گذارد. به‌این‌منظور، صدای 20 گویشور لری خرم‌آبادی (10 مرد و 10 زن) ضبط شد که گروه اول ...  بیشتر

بررسی تمرین‌‌‌‌‌های واژه‌آموزی کتاب‌‌‌های نگارش فارسی دورۀ دوم ابتدایی بر اساس دانش واژگانی

عبدالحسین حیدری

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 341-372

https://doi.org/10.22054/ls.2023.65166.1512

چکیده
  در پژوهش حاضر، تمرین‌‌‌های واژه‌‌‌‌‌آموزی کتاب‌‌های نگارش فارسی دورۀ دوم ابتدایی بر اساس طبقه‌‌‌بندی واژگانی مطالعه شده‌اند. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام یافته است. ابتدا، تمرین‌‌‌های واژه‌‌‌آموزی کتاب‌‌ها در زیرمقوله‌‌های مختلفِ طبقه‌بندی دانش واژگانی قرار داده شد تا فراوانی و میانگین درصد آنها مشخص گردد. ...  بیشتر

بررسی ادراک دانشجویان سطح متوسط زبان فارسی به‌عنوان زبان خارجی در مورد تأثیر محیط تلفیقی آموزش زبان بر یادگیری دستور و واژه‌های زبان فارسی

مرضیه مرادی؛ محمدرضا اروجی؛ سکینه جعفری

دوره 10، شماره 17 ، فروردین 1402، صفحه 373-405

https://doi.org/10.22054/ls.2023.60460.1450

چکیده
  مبنای این پژوهش، بررسی تأثیر یادگیری ترکیبی یا تلفیقی بر میزان یادگیری دستور زبان و واژگان فارسی‌آموزان سطح متوسط است. هدف از یادگیری تلفیقی یا همان بهره‌گیری از مواد آزمایشی گوناگون، در‌هم‌آمیختن مناسب مواد آموزشی معمولی و سنتی کلاس‌های حضوری با فناوری نوین است. جامعۀ آماری این پژوهش زبان‌آموزان خارجی حاضر در ایران بود که به ...  بیشتر

آموزش زمان‌های فارسی به غیرفارسی زبانان: مقایسه روش های تدریس ساختاری و ارتباطی

ضیاءالدین تاج الدین؛ ملیحه عشقوی

دوره 1، شماره 1 ، اسفند 1392، ، صفحه 83-108

https://doi.org/10.22054/ls.2014.28

چکیده
  یادگیری زمان یکی از مشکلات فارسی‌آموزان خارجی است. برای پرداختن به این مشکل، پیشرفت در یادگیری زمان‌های فارسی براساس روش‌های متفاوت در آموزش آن­ها در کانون این پژوهش قرار گرفت. بدین‌منظور، تأثیر دو روش ساختاری و ارتباطی برای آموزش زمان بررسی شد. آزمودنی‌ها از بین فارسی‌آموزان سطح دوم میانی در مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی ...  بیشتر

تحلیل معنایی واژگان زبان فارسی بر مبنای رویکرد معنی‌شناسی قالب‌بنیاد

راحله گندمکار

دوره 2، شماره 2 ، خرداد 1393، ، صفحه 117-142

https://doi.org/10.22054/ls.2014.1084

چکیده
  معنی‌شناسی قالب‌بنیاد نخستین بار از سوی چارلز فیلمور و پس از طرح مفهوم «قالب» از سوی او (1977الف، 1977ب، 1985، 1987) به‌مثابۀ نگرشی در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی مطرح شد. فیلمور در این رویکرد واژگانی، اصطلاح «قالب» را به‌مثابۀ شیوه‌ای برای تحلیل‌های معنایی زبان طبیعی به کار می‌برد. نگارندۀ نوشتۀ حاضر با استفاده از نمونه‌های ...  بیشتر

بررسی تغییرات معنایی و کاربردی وام‌واژه‌های زبان فرانسه در فارسی

سپیده نواب‌زاده شفیعی

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 107-128

https://doi.org/10.22054/ls.2014.3109

چکیده
  در زبان فارسی، مانند هر زبان دیگر، واژه‌هایی یافت می‌شوند که از زبان‌های مختلف به امانت گرفته شده‌اند. به این کلمات اصطلاحاً واژه‌های «قرضی»، «دخیل» یا «وام‌واژه» می‌گویند. در طول زمان و در پی رویدادهایی تاریخی، واژه‌هایی از زبان‌های یونانی، عربی، ترکی، فرانسه، انگلیسی، روسی و زبان‌های دیگر به فارسی راه یافته‌اند. ...  بیشتر

نقد زبان‌شناختی کتاب زبان فارسی مقطع متوسطه و مسائل آموزشی آن

مهدی سبزواری؛ فاطمه محمدی

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 82-65

https://doi.org/10.22054/ls.2014.3106

چکیده
  کتاب زبان فارسی که به‌عنوان درس کسب مهارت‌های زبانی در برنامۀ درسی دانش‌آموزان مقطع متوسطه گنجانده شده، حاوی مطالب و محتویات فراوان آموزشی، نگارشی و دستوری است. این کتاب از نظر محققان این مقاله دارای نقایص و کاستی‌هایی است که به‌جهت اهمیت این درس در نظام آموزش، ضرورت دارد به آن‌ها پرداخته شود. نکته‌ای که مشکل آموزش این کتاب را ...  بیشتر

منشأ زبان از دیدگاه قرآن

قدرت جاودانی

دوره 7، شماره 12 ، مهر 1399، ، صفحه 191-214

https://doi.org/10.22054/ls.2019.37293.1150

چکیده
    منشأ زبان راز سربه ­مهری است که ذهن بسیاری از زبان­شناسان را درگیر کرده است. مقالۀ حاضر پس از نقد و بررسی نظریه­های مطروحه در این زمینه، نظریۀ جدیدی بر اساس تفسیر و تحلیل علمی آیات قرآن کریم ارائه می­کند که ترکیب­شدۀ دو مورد از نظریه­های پیشین است. بر مبنای منطق دینیِ این نظریه، ابداع تدریجی زبان و وجود خانواده­های متعدد ...  بیشتر

افعال مرکب حرف اضافه ای در زبان فارسی

سمیرا حسینی راد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1397

https://doi.org/10.22054/ls.2019.5255.1019

چکیده
  در این پژوهش به بررسی فعل مرکب حرف اضافه‌ای و تفاوت این‌گونه افعال با فعل‌های دارای متمم یا مفعول حرف اضافه‌ای موسوم به افعال حرف اضافه‌دار پرداخته می‌شود. مهمترین مسئله چگونگی تشخیص این دو نوع فعل است. به همین منظور پس ازاستخراج 530 فعل مرکب حرف اضافه‌ای از فرهنگ دو جلدی سخن، بر اساس نوع فعل سبک آنها به گروه‌های مختلفی تقسیم شده‌اند ...  بیشتر

نشانه شناسی فرهنگی شاهنامه فردوسی ، مطالعه موردی جنگ افزار ها در داستان رستم و سهراب

الهام خیاطان؛ رضامراد صحرایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1399

https://doi.org/10.22054/ls.2020.39000.1178

چکیده
  چکیدهشیوه خوانش متون ادبی همواره از موضوعات قابل توجه بوده است و رویکردهای گوناگون انتقادی برای این امروجود دارند که نشانه شناسی یکی از این رویکردها به حساب می آید. پژوهش حاضر در صدد بررسی شیوه جدیدی مبتنی براست. » نشانه شناسی فرهنگی « رویکردپرسشی مطرح می شود که چگونه نشانه شناسی فرهنگی می تواند به خوانش بهتر متن ادبی بیانجامد؛ ...  بیشتر

بسامد کاربرد معادل‌های معنایی واژه‌های حوزه زبان در قرآن مجید بر پایه شبکه شعاعی (بررسی واژه‌های «لسان، قرأ، خطب، سمع و کتب» در ترجمه‌های فولادوند و الهی‌قمشه‌ای و تفسیرهای المیزان و نمونه)

فاطمه نصرتی موموندی؛ رضا مراد صحرایی؛ حیات عامری؛ عباس اشرفی؛ فاطمه نصرتی موموندی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 مرداد 1399

https://doi.org/10.22054/ls.2020.45468.1258

چکیده
  هدف مقاله حاضر، بررسی شبکه شعاعی پنج واژه‌ «لسان، قرأ، خطب، سمع و کتب» بر پایه معنی‌شناسی شناختی است. همچنین، تعیین میزان بسامد کاربرد معانی شعاعی و معنی سرنمون واژه مذکور در دو ترجمه فولادوند (1418) و الهی‌قمشه‌ای (1393) و دو تفسیر المیزان (1390) و نمونه (1371)، هدف دیگر این مقاله می‌باشد. برای تعیین معنی سرنمون و معانی شعاعی واژه مورد ...  بیشتر

گفتمان سالمندان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر: پیوستگی محاوره‌ای

نیما مشتاقی؛ مسعود دهقان؛ شهلا رقیب دوست؛ کورش صابری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 شهریور 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.58081.1425

چکیده
  پیوستگی یکی از ویژگی‌های ساخت گفتمان است که فقدان آن در گفتمان سالمندان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر سبب عدم درک گفتمان این بیماران می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیوستگی در گفتمان سالمندان کٌردزبان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر انجام‌ گرفته است. ماهیت روش‌شناسی این پژوهشِ کمی، علّی-مقایسه‌ای بوده که در یکی از خانه های سالمندان ...  بیشتر

مقایسه عملکرد الگوریتم‌های پایه یادگیری ماشین در دسته‌بندی اشعار فارسی به دو گروه تلمیح‌دار و بدون تلمیح

پریسا محمدیان کلخوران؛ محمد بحرانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.60784.1453

چکیده
  هدف این پژوهش آن است که عملکرد چند روش‌ یادگیری ماشین را در دسته‌بندی اشعار فارسی به دو گروه تلمیح‌دار و بدون تلمیح، بررسی کند. برای این کار از روش‌های نظارت‌شده بیز ساده، ماشین بردار پشتیبان، درخت تصمیم، جنگل تصادفی، k نزدیک‌ترین همسایه، رگرسیون لجستیک و الگوریتم پرسپترون چندلایه استفاده می‌شود. پس از جمع‌آوری داده‌های برچسب‌خورده ...  بیشتر

تعبیر و تحلیل سبکی و ساختاری درام: رویکرد نظام بنیاد

راضیه قلی پور هفشجانی؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.57361.1408

چکیده
  چکیدهمبانی نظری دستور نقش‌گرای نظام بنیاد به‌عنوان نظریه‌ای عام و پیکره بنیاد با جهت‌گیری‌های نقشی و معنایی که تمرکزش بر متن و حیطه موردنظرش کاربرد زبان در بافت است، باید درباره همه زبان‌ها و آثار زبانی صدق کند. در این دستور انواع تجربیات درونی و بیرونی ما در قالب فرایندها و به‌واسطه فرانقش تجربی بیان می‌شوند که نمود دستوری آن ...  بیشتر

کاربرد آرایه های ادبی در تیترهای خبری روزنامه های ورزشی

محمد دبیرمقدم؛ حسین رئیسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.53579.1357

چکیده
  آرایه های ادبی ازجمله ابزارهای بلاغی پرکاربرد برای نوشتن تیترهای خبری جذاب هستند. با وجود این، درباره ی کاربرد این عناصر در یک بافت ورزشی پژوهش های اندکی انجام گرفته است. از همین رو، مقاله ی کنونی به بررسی پرکاربردترین آرایه های ادبی در تیترهای خبری روزنامه های ورزشی ایرانی پرداخته است. در این راستا، تعداد 185 تیتر دربرگیرنده ی آرایه ...  بیشتر

رده‌شناسی ترتیب واژه در زبان‌های منطقه چرداول

گلناز مدرسی قوامی؛ محمد دبیرمقدم؛ محسن حیدری‌زادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2020.44531.1248

چکیده
  رده‌شناسی زبان مطالعۀ نظام‌مند تنوعات زبانی است و ترتیب واژه یکی از مباحث اصلی مطرح در آن به شمار می‌آید. پرسش اساسی که این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ برای آن می‌باشد این است که گونه‌های زبانی منطقه چرداول در استان ایلام به کدام رده زبان‌شناختی تعلق دارند و چه ویژگی‌های رده‌شناختی بر ترتیب واژه‌ها و سازه‌های نحوی در این گونه‌ها ...  بیشتر

زبانشناسی
نظام مطابقه در زبان خانیکی

سعید لبافان؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2022.62952.1476

چکیده
  هدف اصلی از نگارش این مقاله، به دست دادن توصیفی از نظام مطابقۀ زبان خانیکی بر پایۀ داده‌های تجربی می‌باشد. این گونۀ زبانی متعلق به شاخۀ غربی جنوبی زبان‌های ایرانی است. این زبان مانند بسیاری از دیگر زبان‌های بومی ایران، در خطر نابودی است. این زبان در روستای «خانیک»، که گویشوران آن را «خونک» [xunek] تلفظ می‌کنند، گفت‌وگو ...  بیشتر

بازنمایی نمود و وجه در ساخت‌های شرطی زبان فارسی: پژوهشی پیکره‌بنیاد

مژده پارساکیا؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 تیر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.63284.1483

چکیده
  ساخت‌های شرطی‌ عبارت‌های زبانی هستند که در آن وقوع پدیده یا وضعیتی مشروط به وقوع پدیده‌ یا وضعیتی دیگر است. این نوع ساخت با توجه به ویژگی‌های معنایی خود از الگوی‌های ساختاری متفاوتی برخوردار است. این پژوهش به‌منظور تبیین چگونگی بازنمایی دو مقولۀ فعلی نمود و وجه و ارتباط میان آنها در ساختار شرطی‌های زبان فارسی صورت گرفت. در پژوهش ...  بیشتر

The Iranicization of Qashqai Turkic: Contact-Induced Change in Clause Combining Strategies

صادق همتی؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مرداد 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.65189.1514

چکیده
  ترکی قشقایی از زبان‌های ترکی جنوب‌غربی (اُغوز) در ایران است که در نتیجه تماس شدید و طولانی‌مدت با فارسی دچار تغییراتی عمیق در همه سطوح زبانی شده است. این پژوهش به بررسی تغییراتی که در نتیجه این تماس در راهکارهای ترکیب‌کردن بندها در ساخت جملات مرکب ایجاد شده، پرداخته است. این تغییرات شامل تغییرات صورت‌گرفته در همپایه‌سازی بندها ...  بیشتر

ساخت مجهول در زبان پشه ای

نورالرحمن ناصح؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 دی 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.67127.1538

چکیده
  چکیده تمام زبان‌های جهان ساخت مجهول دارند که درفرایند مجهول‌سازی به گونه‌ای مختلف رفتار می‌کنند، نوعی ازساخت مجهول در زبان‌های جهان به صورت تحلیلی است که زبان‌های ایرانی معمولا از این روش برای ساخت مجهول استفاده می‌کنند. زبان پشه‌ای که یکی اززبان‌های ایرانی شرقی است، ساخت مجهول تحلیلی دارد. کینن و درایر(2007) فعل‌های کمکی مجهول ...  بیشتر

ساخت مجهول در زبان پشتو

عنایت الرحمن مایار؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 بهمن 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.61791.1469

چکیده
  در این مقاله ساخت مجهول زبان پشتو به بررسی گرفته شده است، زبان پشتو دارای ساخت مجهول بوده، که از لحاظ ساختاری در بسیاری موارد با ساخت مجهول زبان فارسی مشابهت های دارند. در این مقاله ابتدا به شناخت و توضیحات ساخت مجهول از سوی دستور نویسان زبان پشتو و زبان شناسان پرداخته شده است. از آنجائیکه زبانهای جهان به گونه های مختلف ساخت مجهول را ...  بیشتر

ساخت جملات شرطی و تقسیم بندی معنایی آن در زبان پشتو

عصمت الله میاخیل؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2023.67041.1537

چکیده
  زبان ‌پشتو از لحاظ رده‌شناسی در زبانهای (فاعل ‌‌_ مفعول_ فعل) یا (SOV) است. این‌زبان از جمله زبان‌های پس‌اضافه‌ای می‌باشد. این‌زبان به ترتیب واژه‌بنیادی در بندهای‌مستقل، همپایه و وابسته(فاعل‌‌_ مفعول_ فعل) است. این ‌زبان در کشورهای افغانستان و پاکستان حتی در هندوستان صحبت می‌شود. زبان رسمی و ملی افغانستان می‌باشد. اکثریت گویشوران‌اصلی ...  بیشتر

زبانشناسی
بررسی کاربرد استعاری اسامی حیوانات در زبان ترکی

ایرج ظفری؛ بهزاد رهبر؛ محمدرضا اروجی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مرداد 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2021.63165.1480

چکیده
  بر اساس دیدگاه شناختی لیکاف و جانسون، استعارۀ مفهومی یکی از مجاری اصلی درک انسان از مفاهیم عالم هستی می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر اسامی حیوانات بر گفتار گویشوران زبان ترکی و ارزیابی معانی ضمنی این واژگان می‌باشد. گویشوران زبان ترکی با تشبیه انسان و رفتارهای او و نیز رویدادهای پیرامونی به حیوانات، معانی استعاری از آن‌ها ...  بیشتر

زبانشناسی
مخچه و مطابقه دستوری در دوزبانه ها: شواهدی از قضاوت دستوری بودگی با استفاده از fMRI

سیمین میکده؛ ورنر زومر؛ سید امیر حسین بتولی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2023.74871.1591

چکیده
  مخچه، ساختاری بزرگ در مغز عقبی، با تمام نواحی کلیدی شبکه کنترل زبان در ارتباط است. در حال حاضر، دخالت مخچه در شبکه‌های مسئول پردازش ویژگی‌های دستوری تشخیص داده شده است. مطالعات بالینی و تصویربرداری نیز مشارکت مخچه را در پردازش دستور تأیید کرده‌اند. پژوهش حاضر در صدد است تا فعالیت مخچه را در پردازش همزمان زبان اول و دوم در افراد دوزبانه ...  بیشتر

زبانشناسی
بررسی مطابقة جنس دستوری در گویش ابیانه‌ای

محمدمهدی اسماعیلی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2023.73653.1579

چکیده
  جنس دستوری یکی از مقوله‌های دستوری اسم بـه شـمار مـی‌آیـد کـه در بسیاری از زبان‌های ایرانی نو مشاهده می‌شود، گرچه نحـوة متجلـی شـدن آن در این زبـانهـا متفاوت است. از‌آنجاکه جنس دستوری ابیانه‌ای (از مجموعه گویش‌های مرکزی ایران) ارتباط منسجمی با صورتِ واژه‌ها ندارد و نشانگرهای صوری مشخصی (بجز برخی اسم‌های مختوم به واکه) برای جنس ...  بیشتر

زبانشناسی
تأثیر دویاچندزبانگی بر مهارت‌های زبانی دانش‌آموختگان نظام متوسطه ایران

مریم دانشگر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2023.71705.1566

چکیده
  تنوع قومی در ایران که تنوع زبانی را در پی دارد، از نخستین سال تحصیل در مدرسه، آموزش را تحت تأثیر قرار می‌دهد و لازم است در برنامه‌ریزی‌های آموزشی موردتوجه قرار گیرد تا ضعف تسلط بر زبان فارسی، در پیشرفت تحصیلی کودکان دوزبانه اختلال ایجاد نکند. پژوهش حاضر باتوجه به این مسئله و با هدف بررسی وضعیت مهارت‌های زبانی دانش‌آموختگان دوزبانه ...  بیشتر

زبانشناسی
بازنمایی مبتدا در تبلیغات بازرگانی بر اساس چارچوب لمبرکت

زهرا رجبی فرد؛ بهرام مدرسی؛ فروغ کاظمی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2023.71466.1565

چکیده
  چکیدهپژوهش حاضر در چارچوب نظری ساخت اطلاع لمبرکت (1996) به مطالعه موردی مبتدا در تبلیغات بازرگانی پرداخته است. به منظور استخراج داده‌های پژوهش، 288 تبلیغ بازرگانی از تلویزیون، اینترنت، رادیو، بیلبورد و پوسترهای تجاری انتخاب شده‌اند. سؤالی که این پژوهش در پی یافتن پاسخ برای آن است این است مبتدا در تبلیغات بازرگانی بر اساس چارچوب لمبرکت ...  بیشتر

زبانشناسی
تحلیل شناختی استعاره‌های مفهومی عشق در زبان روزمره نابینایان و بینایان بزرگسال

الهام ثباتی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2023.69862.1556

چکیده
  با توجه به اهمیت حس بینایی، که یکی از مهم‌ترین حواس انسان در درک و دریافت‌ داده‌های محیطی است، و نقش اساسی آن در شناخت و پردازش بسیاری از رفتارها، مانند مشاهدۀ حرکات، رخدادها و حالات افراد و نیز یافتن مسیر و جهت‌یابی، انتظار می‌رود که عملکرد افراد نابینا در فرایند فراگیری زبان و اکتساب مهارت‌های شناختی از جنبه‌های گوناگون متفاوت ...  بیشتر

استعاره در رنگ‌واژه‌های زبان فارسی

معصومه زارعی؛ شهلا رقیب دوست

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2020.48112.1287

چکیده
  رنگ‌واژه‌ها پرتویی از نظام مفهومی انسان‌اند که بازتابی از ویژگی‌های شناختی و زبانی او را بازنمایی می‌کنند. نظام مفهومی انسان اساساً ماهیتی استعاری دارد. استعاره سازوکاری شناختی و از جمله شگردهای زبانی است که می‌تواند در رنگ‌واژه‌سازی و گسترش مقوله‌ای رنگ‌ها نقش‌آفرینی کند. این پژوهش به بررسی استعاره در رنگ‌واژه‌‌های فارسی ...  بیشتر

جهت مجهول در زبان فارسی: رویکردی کمینه‌گرا

مهسا پهلوان زاده فینی؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2021.54054.1360

چکیده
  چکیدهدر پژوهش حاضر مسئلة جهت مجهول در زبان فارسی در رویکرد کمینه‌گرای (بوورز ، 2010، 2018) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌است. این رویکرد از تازه‌ترین تعدیل‌های شکل‌گرفته در چارچوب برنامة کمینه‌گرا است که در آن کاستی‌های موجود در نظریات پیشین از میان رفته است و مهم‌ترین دستاورد آن ارائة ترتیب جهانی ادغام می‌باشد؛ ترتیبی که به زعم ...  بیشتر

بررسی‌ ساخت‌آغازگری درمتون‌فارسی‌میانه ازمنظر‌فرانقش متنی رویکرد نقش‌گرای‌هلیدی

زهرا رمضانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 12 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2020.42456.1225

چکیده
  این پژوهش می‌کوشد تا به بررسی برخی ویژگی‌های متنی در متون دوره میانه زبان فارسی بپردازد. این خود می‌تواند زمینه‌ای را برای مقایسه متون دوره‌های پیشین زبان فارسی با فارسی امروز فراهم آورد. براساس چنین اطلاعاتی می‌توان بررسی کرد که در سطح بازنمایی ساخت آغازگری و نحو چینش پیام چه تغییرات احتمالی در روند تغییرات زبان فارسی صورت گرفته ...  بیشتر

زبانشناسی
مقایسة واژه‌های آموزشی مجموعه‌های شیراز و پرفا با تمرکز بر بسامد واژگانی: پژوهشی پیکره بنیاد

فائزه مرصوص؛ فردوس آقا گلزاده؛ عالیه کردزعفرانلو کامبوزیا

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 13 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2023.68081.1547

چکیده
  چکیده امروزه تلاش‌های پرثمری را در حوزة آموزش زبان فارسی شاهدیم، با این وجود به علت فقدان مطالعات وافی و کافی و نیز پژوهش‎های ‌بنیادین در این زمینه، هنوز کاستی‌هایی به چشم‌ می‌خورد. واژه‌گزینی و آموزش علمی واژه یکی از همین حوزه‌هاست که با ابهاماتی چون اصول گزینش واژه‌های آموزشی زبان فارسی، سطح‌بندی واژه‌ها و نحوة آموزش آنها ...  بیشتر

زبانشناسی
تکوین فعل مرکب در زبان‌های ایرانی

بابک شریف

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2023.73568.1578

چکیده
  هدف این پژوهش، بررسی پیشینة شکل‌گیری زنجیره‌های موسوم به «فعل مرکب» در زبان‌های ایرانی است. بدین منظور، متونی از سه دورة ایرانی باستان، ایرانی میانه و ایرانی انتخاب و نمونه‌‌های انواع محمول مرکب اعم از افعال پیشوندی، انضمامی، ترکیبی، اسنادی، عبارت فعلی و جز آن در این متون مورد تحلیل قرار گرفتند. از دورة ایرانی باستان، متونی ...  بیشتر

زبانشناسی
تجزیه ‌و تحلیل الگوریتم‌های خطی سازی ساختار‌های اشراف چندگانه: در جستجوی یک تعمیم نظری

شهلا صیفوری؛ یادگار کریمی؛ شهرام سعیدی؛ محسن معصومی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 مهر 1402

https://doi.org/10.22054/ls.2022.44268.1245

چکیده
  چکیدهادغام موازی در ساخت همپایگی، منجر به اشتقاق ساختاری می‌شود که دربرگیرنده یک رابطه متقارن دوسویه است. در رابطه متقارن مذکور، یک عنصر اشراف چندگانه می‌شود و در بین دوبند همپایه به اشتراک گذاشته‌ می‌شود. در این حالت عنصر مشترک دو گره مادر خواهد داشت؛ و طبیعتاً خطی‌سازیِ ساختارهای مشتق از ادغام موازی که دارای اشراف چندگانه هستند ...  بیشتر

ابر واژگان