دوره 8 (1400)
دوره 7 (1399)
دوره 6 (1398)
دوره 5 (1397)
دوره 4 (1395)
دوره 3 (1394)
دوره 2 (1393)
دوره 1 (1392)
تعداد مشاهده مقاله 352,620
تعداد دریافت فایل اصل مقاله 87,380
نسبت مشاهده بر مقاله 1763.1
نسبت دریافت فایل بر مقاله 436.9
تعداد مقالات ارسال‌شده 573
تعداد مقالات ردشده 215
درصد عدم پذیرش 38
تعداد مقالات پذیرفته‌شده 197
درصد پذیرش 34

 

 

نشریه علم زبان یک نشریۀ داوری بسته، دوسوناشناس و با دسترسی آزاد است که از سوی دانشگاه علامه طباطبائی، به عنوان دانشگاه پیشرو در علوم انسانی و علوم اجتماعی ایران، منتشر می‌شود. این نشریه به منظور فراهم نمودن محیط فکری برای پژوهشگران ملی و بین‌المللی، با تمرکز بر مباحث زبان‌شناسی پایه‌گذاری شده است. این نشریه در پاسخ به پیشرفت‌های صورت‌گرفته در حوزۀ زبان‌شناسی انتشار یافته و هدف از آن انتشار مقالات باکیفیتی است که یافته‌های مرتبط با موضوعات مهم زبان‌شناسی را گزارش می‌دهند.

 نشریه علم زبان در دو نسخه چاپی و آنلاین منتشر می‌شود.

به منظور دسترسی آسان و جهانی به آخرین یافته‌های پژوهشی، این نشریه به عنوان یک نشریه دسترسی ـ آزاد پایه‌گذاری شده است. نشریه مبلغ 2/000/000 ریال بابت جبران بخشی از هزینه داوری دریافت می‌کند. در صورت پذیرفته شدن مقاله، مبلغ 4/000/000 ریال بابت بخشی از هزینه‌های پردازش مقالات از نویسندگان دریافت می‌گردد، مابقی هزینه‌ها از سوی دانشگاه علامه طباطبائی پشتیبانی مالی می‌شود.

 لطفاً جهت آماده‌سازی و ارسال مقاله، پس از مطالعه دقیق بخش راهنمای نویسندگان سامانه از انتهای این بخش، فایل   ساختار نشریه   را  دانلود کرده و مقاله را در این قالب آماده و از  طریق همین سامانه به دفتر فصلنامه ارسال فرمایید. فصلنامه از پذیرفتن مقالاتی که خارج از این ساختار باشند معذور است. ارسال فرم‌های تعهد و تعارض امضاءشده توسط نویسندگان به همراه مقاله الزامی است.

نشریه بر اساس آخرین ارزیابی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با رتبه ب منتشر می‌شود.

کاربرد دستاوردهای حاصل از مطالعات رده‌شناختی زبان در تحلیل‌های صورت گرایانه

مژگان همایون فر

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2019.17586.1064

چکیده
  پژوهش‌­های زبانی که در چارچوب­های نظری صورتگرا صورت می­‌گیرند، به‌لحاظ اتکای تحلیل‌­های دستوری این نظریه­‌ها بر مبانی ریاضی‌گونه و مشاهدات دقیق زبانی، غالباً از قدرت ابطال­‌پذیری بالایی برخوردار هستند. اگر نتایج حاصل از تحلیل­‌های زبانی صورت­گرایانه با توجه به اطلاعات زبانی حاصل از مطالعات رده­‌شناسی زبانِ ...  بیشتر

تعبیر مکانی محورهای چپ ـ راست و جلو ـ پشت در زبان فارسی

سهند الهامی خراسانی؛ کورش صفوی

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2020.43542.1236

چکیده
  مقالة حاضر به بررسی تعبیرهای مکانی محورهای چپ­ ـ­ ­راست و جلو ـ­ پشت زبان فارسی در چارچوب لوینسون و دنزیگر می‌پردازد. در سطح افقی سه چارچوب ارجاع اصلی وجود دارند که از میان آنها چارچوب مطلق در فارسی کاربرد روزمره ندارد، اما دو مورد دیگر، یعنی چارچوب‌های ارجاع نسبی و ذاتی، به صورت بالقوه می‌توانند تعبیر هر دو محور اصلی سطح افقی ...  بیشتر

تحلیل گفتمان انتقادیِ آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان با تمرکز بر بُعدِ اجتماعی ـ فرهنگیِ گفتمان آزفا

فرامرز مژدکانلو

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2020.31859.1115

چکیده
  در این پژوهش، آموزش زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان (آزفا) را به‌مثابۀ یک گفتمان در نظر گرفته‌ایم و سطح/بُعد اجتماعی ـ فرهنگیِ این گفتمان را با تمرکز بر فرهنگ و آموزه‌های فرهنگی، مورد تحلیل گفتمان انتقادی و تحلیل گفتمان انتقادی کلاسی قرار داده‌ایم. هدف این تحلیل، رفع چالش‌های عمده درخصوص فرهنگ و آموزه‌های فرهنگی در گفتمان آزفا ...  بیشتر

نقش مقولۀ دستوری گروه اسمی درونی در پردازش بندهای موصولی فاعلی و مفعولی در زبان فارسی

شهره صادقی؛ شهلا رقیب دوست

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2020.41533.1216

چکیده
  ساخت موصولی از جمله ساخت‌های پیچیدۀ نحوی است که برحسب رده‌های زبانی مختلف ساختارهای متنوعی دارد. تحقیقات در زبان‌های مختلف نشان داده‌اند که پردازش بندهای موصولی فاعلی نسبت به بندهای موصولی مفعولی آسان‌تر و سریع‌تر است. در برخی از پژوهش‌های پیشین، فرضیۀ مبتدابودگی برای تبیین سهولت و سرعت بیشتر پردازش بندهای موصولی فاعلی مطرح ...  بیشتر

رفتار معنایی تکواژهای همنام در زبان فارسی

راحله گندمکار؛ مهرانه معارفوند

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2020.51850.1327

چکیده
  مقالۀ حاضر به بررسی چگونگی تعبیر معنایی تکواژهای همنام در زبان فارسی در قالب رویکردی ادراکی ‏پرداخته است. در طول تاریخِ مطالعۀ معنیِ واژه‌­ها همواره دو دیدگاه غالب تکواژبنیاد و واژه‏‌بنیاد مطرح بوده‏‌اند. این پژوهش، ابتدا به طرح برخی معایب هر یک از این دو دیدگاه پرداخته است و سپس، به کمک 30 تکواژ همنام برگرفته از فرهنگ فشردة ...  بیشتر

تحلیل انتقادی دال مرکزی و برهم‌کُنِش دال‌های شناور در گفتمان رمان «سال‌های ابری» بر اساس رویکرد لاکلائو و مربع ایدئولوژیک ون‌دایک

رضا قنبری عبدالملکی؛ آیلین فیروزیان پور اصفهانی

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2021.57800.1419

چکیده
  این پژوهش بر آن است تا با تکیه بر نگرش ساختارگرایانه، مفصل­بندی دال­های شناور، حولِ دال مرکزیِ گفتمان رمان «سال­های ابری» را با استفاده از نظریه­های ارنستو لاکلائو و تئون ون­دایک مورد سنجش قرار دهد. در این راستا، هدف اصلی مقاله آن است تا نشان دهد که چگونه نویسنده با جهت­دهی به دال­های گفتمان و استفاده از راهبردهای ...  بیشتر

شناسایی تعداد و نوع وابسته‌های گروه اسمی در نوشتار کودکان فارسی‌زبان 10 تا 12 ساله

حلیمه ابن عباسی؛ معصومه نجفی پازکی

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.60464.1449

چکیده
  هدف از پژوهش حاضر، شناسایی تعداد و نوع وابسته‌های گروه اسمی در متون مورد مطالعۀ دانش‌آموزان 10ـ12 سالۀ کلاس‌های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی منطقۀ 9 تهران است که این دانش‌آموزان با بهره‌گیری از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در این منطقه، 6 مدرسه به‌ طور تصادفی خوشه­ای انتخاب شدند. سپس، پیکرۀ نوشتاری کودکان پایه‌های چهارم، پنجم ...  بیشتر

رابطۀ بین هویت‌پذیری زبانی و مرگ زبانی در میان ساکنین استان کردستان

مریم سلیمی؛ عادل دست گشاده؛ بهمن باینگانی

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.60890.1455

چکیده
  زبان‌ها نماد هویت هستند و برای نشان دادن هویت افراد به کار می‌روند. از این رو، زبان‌ها نقش مهمی در برساخت هویت ایفا می­‌کنند و مرگ آنها مرگ هویت­های معین است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطة بین هویت‌پذیری زبانی و مرگ زبانی در بین ساکنین استان کردستان است. این پژوهش به‌ لحاظ روش کمّی از نوع پیمایشی و به ‌لحاظ هدف، کاربردی است. ...  بیشتر

بررسی هسته در برخی گروه‌های نحوی بر اساس نظریة بهینگی؛ مطالعه موردی گفتار یک دانش‌آموز کم‌شنوا

صادق افتخاری فر؛ سیدفرید خلیفه‌لو

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.61705.1467

چکیده
  در سال‌های اخیر چارچوب محدودیت‌بنیادی که از نظریة بهینگی اقتباس شده، جهت توصیف و تجزیه و تحلیل اختلالات گفتار و زبان به کار گرفته‌ شده است. این مقاله شرحی از کاربرد نظریة بهینگی در توصیف و تحلیل ساختار نحوی دانش‌‌آموز «الف» ـ که یک دانش‌آموز پسرِ 16 سالة فارسی‌زبان کم‌شنوا است ـ را بر اساس نقض محدودیت‌های هسته در برخی از ...  بیشتر

فرایندهای اخفاء و اقلاب در قرائت قرآن کریم بر پایۀ نظریۀ بهینگی

بشیر جم؛ مرضیه اسماعیلی دهکردی

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.64720.1502

چکیده
  قرائت قرآن کریم دارای ویژگی‌های واج‌شناختی خاص خود است که فراتر از چارچوب‌ سنتیِ تجوید، قابلیت بررسی در چارچوب نظریه‌های نوین علم واج‌شناسی را نیز دارد. دو فرایند اخفاء و اقلاب دو گونه از فرایندهای همگونی جزئیِ همخوان /n/ با همخوان مجاور در جایگاه تولید به شمار می‌روند. فرایند اخفاء در بافتی رخ می‌دهد که همخوان /n/ پیش از پانزده ...  بیشتر

رده‌شناسی ترتیب واژه‌ها در زبان خُلُصی

طیبه قاسمی؛ آمنه زارع؛ محمدحسین شرف زاده

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.64388.1497

چکیده
  رده‌شناسی زبان شاخه‌ای از دانش‌ زبان‌شناسی است که به مطالعة شباهت‌ها و تفاوت‌های نظام‌مند میان زبان‌های نظام‌مند دنیا و مقایسة ساختار­های صرفی و نحوی آنها فارغ از پیشینه می‌پردازد. پژوهش حاضر در چارچوب مقالة درایر ترتیب واژه­ها را در زبان خُلُصی بررسی کرده است. شیوة گرد­آوری داده­ها از طریق ضبط پاسخ­های گویشوران به ...  بیشتر

تحلیلی کمینه‌گرا از نمود واژگانی در زبان فارسی

موسی غنچه پور

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.63917.1490

چکیده
  در این مقاله نمودهای واژگانی ایستا، کنشی، غایتمند و تحققی بر‌پایۀ برنامۀ کمینه‌گرا و باتوجه‌به نمونه‌های زبان فارسی بررسی و ساختار درختی نمودی برای هرکدام از آنها ارائه می‌شود. تحلیل نمونه‌ها نشان می‌دهد که رویدادها خوانش‌های متغیر ایستاـ پویا دارند. موضوع درونی نقشی در رویداد‌های نمودی ایستا ندارد و هم‌آیی این رویدادها با ...  بیشتر

استعاره‌های وجه‌نمایی در آموزش زبان تافل با تکیه بر مهارت شنیداری: رویکرد زبان‌شناسی نقشگرا

روح الله یعقوبی؛ فردوس آقاگلزاده؛ عالیه کردزعفرانلو کامبوزیا

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.66383.1534

چکیده
  پژوهش حاضر به توصیف و تحلیل استعاره‌های دستوری بینافردی وجه‌نمایی (وجهیت) در بخش مهارت شنیداری کتاب‌های معیار آزمون‌ بین‌المللی تافل می‌پردازد. روش پژوهش توصیفی با رویکرد تحلیل محتوای کیفی است و داده‌ها به روش اَسنادی گردآوری شد. بدین منظور، سه کتاب شامل راهنمای رسمی آزمون تافل اینترنتی و جلدهای اول و دوم کتاب آزمون‌های رسمی ...  بیشتر

واکاوی روش آموزشی فعالیت ـ محور (TBLT) در فرایند یاددهی و یادگیری نظام آوایی زبان عربی

سعداله همایونی؛ مریم فولادی

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.62848.1474

چکیده
  از چالش‌های اصلی در آموزش زبان عربی، آموزش نظام‌ آوایی با روشی نظام‌مند است، زیرا زبان‌آموزان برای برقراری ارتباطی هدفمند و تعامل صحیح با اهل زبان، نیازمند فهم سطوح مختلف آوایی، از طریق آموزشی کاربردی هستند. در این صورت است که آنها می‌توانند علاوه‌ بر تلفظ قابل‌قبول و قابل‌فهم، واکنش‌های کلامی و غیرکلامی صحیحی در مقابل کلام ...  بیشتر

بررسی نشانگرهای فراگفتمانی تعاملی در سخنرانی‌های تحلیف رؤسای جمهور ایالات‌متحده و روسیه

جواد نادری؛ توحید صیامی

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2023.66102.1530

چکیده
  این پژوهش بر آن است تا با استفاده از مدل فراگفتمانی هایلند به مطالعۀ نشانگرهای فراگفتمانی تعاملی در سخنرانی‌های تحلیف روسای جمهور ایالات متحده و روسیه (1991ـ2018) بپردازد. سپس، با تجزیه ‌و تحلیل آمار به ‌دست‌آمده نشان دهد که چرا و چگونه از این نشانگرها برای نیل به اهداف خود استفاده کرده‌اند. در این پژوهش، از دو روش کمی و کیفی برای محاسبات ...  بیشتر

بازنمایی وحدت شکلی در تصریف فارسی و انگلیسی از دیدگاه درسلر و مایرثالر: رویکردی پیکره‌بنیاد

لیلا قلی پور حسن کیاده؛ فروغ کاظمی

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.68638.1551

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی میزان وحدت­ شکلی نشانه­‌های­ تصریفی فارسی و انگلیسی بر اساس نظریۀ صرف ­طبیعی پرداخته‌ که نقشی اساسی در تعیین میزان طبیعی ‌بودن زبان دارد. هدف از پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که وحدت ­شکلی نشانه­‌های تصریفی اسم، فعل، صفت و قید در مقولات دستوری این دو زبان چگونه قابل تبیین هستند. روش تحقیق به صورت کیفی ...  بیشتر

معرفی و نقد کتاب مبانی رده‌شناسی زبان

بابک شریف

دوره 9، شماره 16 ، مهر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2021.58261.1430

چکیده
  مبانی رده‌شناسی زبان عنوان کتابی است به قلم والی رضایی و فاطمه بهرامی که بر اساس سرفصل درس رده‌شناسی زبان در دورة کارشناسی ارشد زبان‌شناسی و با هدف ارائة مفاهیم اساسی این حوزه به دانشجویان و علاقه‌مندان تألیف گردیده است. کتاب در ده فصل سامان یافته است که با صرف نظر از فصولی که به پیشینه، روش‌شناسی و کاربردهای رده‌شناسی اختصاص دارد، ...  بیشتر

آموزش زمان‌های فارسی به غیرفارسی زبانان: مقایسه روش های تدریس ساختاری و ارتباطی

ضیاءالدین تاج الدین؛ ملیحه عشقوی

دوره 1، شماره 1 ، اسفند 1392، ، صفحه 83-108

https://doi.org/10.22054/ls.2014.28

چکیده
  یادگیری زمان یکی از مشکلات فارسی‌آموزان خارجی است. برای پرداختن به این مشکل، پیشرفت در یادگیری زمان‌های فارسی براساس روش‌های متفاوت در آموزش آن­ها در کانون این پژوهش قرار گرفت. بدین‌منظور، تأثیر دو روش ساختاری و ارتباطی برای آموزش زمان بررسی شد. آزمودنی‌ها از بین فارسی‌آموزان سطح دوم میانی در مرکز بین‌المللی آموزش زبان فارسی ...  بیشتر

تحلیل معنایی واژگان زبان فارسی بر مبنای رویکرد معنی‌شناسی قالب‌بنیاد

راحله گندمکار

دوره 2، شماره 2 ، خرداد 1393، ، صفحه 117-142

https://doi.org/10.22054/ls.2014.1084

چکیده
  معنی‌شناسی قالب‌بنیاد نخستین بار از سوی چارلز فیلمور و پس از طرح مفهوم «قالب» از سوی او (1977الف، 1977ب، 1985، 1987) به‌مثابۀ نگرشی در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی مطرح شد. فیلمور در این رویکرد واژگانی، اصطلاح «قالب» را به‌مثابۀ شیوه‌ای برای تحلیل‌های معنایی زبان طبیعی به کار می‌برد. نگارندۀ نوشتۀ حاضر با استفاده از نمونه‌های ...  بیشتر

بررسی تغییرات معنایی و کاربردی وام‌واژه‌های زبان فرانسه در فارسی

سپیده نواب‌زاده شفیعی

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 107-128

https://doi.org/10.22054/ls.2014.3109

چکیده
  در زبان فارسی، مانند هر زبان دیگر، واژه‌هایی یافت می‌شوند که از زبان‌های مختلف به امانت گرفته شده‌اند. به این کلمات اصطلاحاً واژه‌های «قرضی»، «دخیل» یا «وام‌واژه» می‌گویند. در طول زمان و در پی رویدادهایی تاریخی، واژه‌هایی از زبان‌های یونانی، عربی، ترکی، فرانسه، انگلیسی، روسی و زبان‌های دیگر به فارسی راه یافته‌اند. ...  بیشتر

نقد زبان‌شناختی کتاب زبان فارسی مقطع متوسطه و مسائل آموزشی آن

مهدی سبزواری؛ فاطمه محمدی

دوره 2، شماره 3 ، مهر 1393، ، صفحه 82-65

https://doi.org/10.22054/ls.2014.3106

چکیده
  کتاب زبان فارسی که به‌عنوان درس کسب مهارت‌های زبانی در برنامۀ درسی دانش‌آموزان مقطع متوسطه گنجانده شده، حاوی مطالب و محتویات فراوان آموزشی، نگارشی و دستوری است. این کتاب از نظر محققان این مقاله دارای نقایص و کاستی‌هایی است که به‌جهت اهمیت این درس در نظام آموزش، ضرورت دارد به آن‌ها پرداخته شود. نکته‌ای که مشکل آموزش این کتاب را ...  بیشتر

کدام معنی؟

کورش صفوی

دوره 1، شماره 1 ، اسفند 1392، ، صفحه 11-40

https://doi.org/10.22054/ls.2014.25

چکیده
  در نوشتۀ حاضر به‌دنبال طرح مسأله‏ای هستم که سال‏هاست مرا درگیر خود کرده و هنوز در هیچ مقاله یا کتابی ندیده‏ام که کسی به آن پرداخته باشد. مسأله بر سر این است که اگر قرار باشد، مطالعۀ «معنی» پیچیده‏ترین بخش زبان‏شناسی را به خود اختصاص دهد، در هریک از شاخه‏های مطالعۀ زبان، کدام «معنی» باید مدّ نظر قرار گیرد. برای ...  بیشتر

افعال مرکب حرف اضافه ای در زبان فارسی 1

سمیرا حسینی راد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 10 بهمن 1397

https://doi.org/10.22054/ls.2019.5255.1019

چکیده
  در این پژوهش به بررسی فعل مرکب حرف اضافه‌ای و تفاوت این‌گونه افعال با فعل‌های دارای متمم یا مفعول حرف اضافه‌ای موسوم به افعال حرف اضافه‌دار پرداخته می‌شود. مهمترین مسئله چگونگی تشخیص این دو نوع فعل است. به همین منظور پس ازاستخراج 530 فعل مرکب حرف اضافه‌ای از فرهنگ دو جلدی سخن، بر اساس نوع فعل سبک آنها به گروه‌های مختلفی تقسیم شده‌اند ...  بیشتر

نشانه شناسی فرهنگی شاهنامه فردوسی ، مطالعه موردی جنگ افزار ها در داستان رستم و سهراپ

الهام خیاطان؛ رضامراد صحرایی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 03 تیر 1399

https://doi.org/10.22054/ls.2020.39000.1178

چکیده
  چکیده شیوه خوانش متون ادبی همواره از موضوعات قابل توجه بوده است و رویکردهای گوناگون انتقادی برای این امر وجود دارند که نشانه شناسی یکی از این رویکردها به حساب می آید. پژوهش حاضر در صدد بررسی شیوه جدیدی مبتنی بر است. » نشانه شناسی فرهنگی « رویکرد پرسشی مطرح می شود که چگونه نشانه شناسی فرهنگی می تواند به خوانش بهتر متن ادبی بیانجامد؛ ...  بیشتر

جایگاه پسا فعلی عناصر غیر اصلی بند در زبان فارسی

محمد دبیرمقدم؛ ویدا شقاقی؛ مجتبی منشی زاده؛ سید حسین پیری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 تیر 1399

https://doi.org/10.22054/ls.2020.49224.1301

چکیده
  زبان فارسی جزو زبان های فعل پایانی است. بند در فارسی، مانند زبان های دیگر، علاوه بر عناصر اصلی دارای عناصر غیر اصلی نیز می باشد که نبود آنها بند را غیر دستوری نمی کند؛ اما گوینده یا نویسنده برای بیان مقاصد خود از آنها بهره می برد. در پژوهش حاضر سعی شده است تا وضعیت جایگاه پسا فعلی عناصر غیر اصلی بند در سیاق محاوره ای مورد مطالعه قرار گیرد ...  بیشتر

بسامد کاربرد معادل‌های معنایی واژه‌های حوزه زبان در قرآن مجید بر پایه شبکه شعاعی (بررسی واژه‌های «لسان، قرأ، خطب، سمع و کتب» در ترجمه‌های فولادوند و الهی‌قمشه‌ای و تفسیرهای المیزان و نمونه)

فاطمه نصرتی موموندی؛ رضا مراد صحرایی؛ حیات عامری؛ عباس اشرفی؛ فاطمه نصرتی موموندی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 05 مرداد 1399

https://doi.org/10.22054/ls.2020.45468.1258

چکیده
  هدف مقاله حاضر، بررسی شبکه شعاعی پنج واژه‌ «لسان، قرأ، خطب، سمع و کتب» بر پایه معنی‌شناسی شناختی است. همچنین، تعیین میزان بسامد کاربرد معانی شعاعی و معنی سرنمون واژه مذکور در دو ترجمه فولادوند (1418) و الهی‌قمشه‌ای (1393) و دو تفسیر المیزان (1390) و نمونه (1371)، هدف دیگر این مقاله می‌باشد. برای تعیین معنی سرنمون و معانی شعاعی واژه مورد ...  بیشتر

گفتمان سالمندان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر: پیوستگی محاوره‌ای

نیما مشتاقی؛ مسعود دهقان؛ شهلا رقیب دوست؛ کورش صابری

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 27 شهریور 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.58081.1425

چکیده
  پیوستگی یکی از ویژگی‌های ساخت گفتمان است که فقدان آن در گفتمان سالمندان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر سبب عدم درک گفتمان این بیماران می‌شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی پیوستگی در گفتمان سالمندان کٌردزبان مبتلابه زوال عقل نوع آلزایمر انجام‌ گرفته است. ماهیت روش‌شناسی این پژوهشِ کمی، علّی-مقایسه‌ای بوده که در یکی از خانه های سالمندان ...  بیشتر

بررسی کاربرد استعاری اسامی حیوانات در زبان ترکی

ایرج ظفری؛ بهزاد رهبر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.63165.1480

چکیده
  بر اساس دیدگاه شناختی لیکاف و جانسون، استعارۀ مفهومی یکی از مجاری اصلی درک انسان از مفاهیم عالم هستی می‌باشد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر اسامی حیوانات بر گفتار گویشوران زبان ترکی و ارزیابی معانی ضمنی این واژگان می‌باشد. گویشوران زبان ترکی با تشبیه انسان و رفتارهای او و نیز رویدادهای پیرامونی به حیوانات، معانی استعاری از آن‌ها ...  بیشتر

مقایسه عملکرد الگوریتم‌های پایه یادگیری ماشین در دسته‌بندی اشعار فارسی به دو گروه تلمیح‌دار و بدون تلمیح

پریسا محمدیان کلخوران؛ محمد بحرانی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.60784.1453

چکیده
  هدف این پژوهش آن است که عملکرد چند روش‌ یادگیری ماشین را در دسته‌بندی اشعار فارسی به دو گروه تلمیح‌دار و بدون تلمیح، بررسی کند. برای این کار از روش‌های نظارت‌شده بیز ساده، ماشین بردار پشتیبان، درخت تصمیم، جنگل تصادفی، k نزدیک‌ترین همسایه، رگرسیون لجستیک و الگوریتم پرسپترون چندلایه استفاده می‌شود. پس از جمع‌آوری داده‌های برچسب‌خورده ...  بیشتر

ردۀ ریتمی زبان فارسی: رویکردی واج‌شناختی

انیس معصومی؛ گلناز مدرسی قوامی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.59349.1436

چکیده
  در رده‌شناسی ریتم، زبان‌ها در دو ردۀ ریتمی تکیه ـ زمان و هجا ـ زمان جای می‌گیرند. پژوهش‌های نخستین وجه ممیز این دو رده را در یکسان بودن فواصل بین‌تکیه‌ای در زبان‌های تکیه ـ زمان در برابر یکسان بودن دیرش هجاها در زبان‌های هجا ـ زمان می‌دانستند. امّا، پژوهش‌های متأخرتر نشان داده‌اند که ادراک ریتم متفاوت در این رده‌های زبانی برآیند ...  بیشتر

تعبیر و تحلیل سبکی و ساختاری درام: رویکرد نظام بنیاد

راضیه قلی پور هفشجانی؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.57361.1408

چکیده
  چکیدهمبانی نظری دستور نقش‌گرای نظام بنیاد به‌عنوان نظریه‌ای عام و پیکره بنیاد با جهت‌گیری‌های نقشی و معنایی که تمرکزش بر متن و حیطه موردنظرش کاربرد زبان در بافت است، باید درباره همه زبان‌ها و آثار زبانی صدق کند. در این دستور انواع تجربیات درونی و بیرونی ما در قالب فرایندها و به‌واسطه فرانقش تجربی بیان می‌شوند که نمود دستوری آن ...  بیشتر

جهت مجهول در زبان فارسی: رویکردی کمینه‌گرا

مهسا پهلوان زاده فینی؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.54054.1360

چکیده
  چکیدهدر پژوهش حاضر مسئلة جهت مجهول در زبان فارسی در رویکرد کمینه‌گرای (بوورز ، 2010، 2018) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته‌است. این رویکرد از تازه‌ترین تعدیل‌های شکل‌گرفته در چارچوب برنامة کمینه‌گرا است که در آن کاستی‌های موجود در نظریات پیشین از میان رفته است و مهم‌ترین دستاورد آن ارائة ترتیب جهانی ادغام می‌باشد؛ ترتیبی که به زعم ...  بیشتر

کاربرد آرایه های ادبی در تیترهای خبری روزنامه های ورزشی

محمد دبیرمقدم؛ حسین رئیسی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2021.53579.1357

چکیده
  آرایه های ادبی ازجمله ابزارهای بلاغی پرکاربرد برای نوشتن تیترهای خبری جذاب هستند. با وجود این، درباره ی کاربرد این عناصر در یک بافت ورزشی پژوهش های اندکی انجام گرفته است. از همین رو، مقاله ی کنونی به بررسی پرکاربردترین آرایه های ادبی در تیترهای خبری روزنامه های ورزشی ایرانی پرداخته است. در این راستا، تعداد 185 تیتر دربرگیرنده ی آرایه ...  بیشتر

رده‌شناسی ترتیب واژه در زبان‌های منطقه چرداول

گلناز مدرسی قوامی؛ محمد دبیرمقدم؛ محسن حیدری‌زادی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2020.44531.1248

چکیده
  رده‌شناسی زبان مطالعۀ نظام‌مند تنوعات زبانی است و ترتیب واژه یکی از مباحث اصلی مطرح در آن به شمار می‌آید. پرسش اساسی که این پژوهش به دنبال یافتن پاسخ برای آن می‌باشد این است که گونه‌های زبانی منطقه چرداول در استان ایلام به کدام رده زبان‌شناختی تعلق دارند و چه ویژگی‌های رده‌شناختی بر ترتیب واژه‌ها و سازه‌های نحوی در این گونه‌ها ...  بیشتر

نگاهی رده‌شناختی به نظام نوع وجه در زبان ترکی آذری

اسماعیل صفائی اصل

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2020.43643.1235

چکیده
  پژوهش حاضر در چارچوب دستور نقش‌گرای نظام‌مند و بر مبنای رده‌شناسی نقش‌گرای نظام‌مند و مشخصاً تعمیم‌های رده-شناختی متیسن (Matthiessen, 2004) انجام یافته است. این پژوهش کوشیده است با استناد به نمونه‌هایی برگرفته از اسناد مکتوب متعدد زبان ترکی آذری از جمله کتاب‌های دستور و مجموعه داستان‌ها و نیز نمونه‌هایی ساختگی، به توصیف رفتارهای رده‌شناختی ...  بیشتر

همپایه‌سازها در زبان فارسی

الهام خزاما؛ مژگان همایون فر

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2020.36067.1152

چکیده
  این پژوهش، همپایگی را در زبان فارسی در چارچوب رده‌شناختی استیلو (2004) در دو گونه فارسی نوشتاری رسمی و فارسی نوشتاری محاوره‌ای می‌کاود و تلاش می‌کند تا علاوه بر ارائه تصویری روشن و منسجم از این پدیده زبانی در فارسی، انواع همپایه-سازها، بسامد وقوع و توزیع هر یک را در این دو گونه زبانی مقایسه کند. . با بررسی آمار به دست آمده و تفاوت کاربرد ...  بیشتر

زبانشناسی
نظام مطابقه در زبان خانیکی

سعید لبافان؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 23 دی 1400

https://doi.org/10.22054/ls.2022.62952.1476

چکیده
  هدف اصلی از نگارش این مقاله، به دست دادن توصیفی از نظام مطابقۀ زبان خانیکی بر پایۀ داده‌های تجربی می‌باشد. این گونۀ زبانی متعلق به شاخۀ غربی جنوبی زبان‌های ایرانی است. این زبان مانند بسیاری از دیگر زبان‌های بومی ایران، در خطر نابودی است. این زبان در روستای «خانیک»، که گویشوران آن را «خونک» [xunek] تلفظ می‌کنند، گفت‌وگو ...  بیشتر

بازنمایی نمود و وجه در ساخت‌های شرطی زبان فارسی: پژوهشی پیکره‌بنیاد

مژده پارساکیا؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 18 تیر 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.63284.1483

چکیده
  ساخت‌های شرطی‌ عبارت‌های زبانی هستند که در آن وقوع پدیده یا وضعیتی مشروط به وقوع پدیده‌ یا وضعیتی دیگر است. این نوع ساخت با توجه به ویژگی‌های معنایی خود از الگوی‌های ساختاری متفاوتی برخوردار است. این پژوهش به‌منظور تبیین چگونگی بازنمایی دو مقولۀ فعلی نمود و وجه و ارتباط میان آنها در ساختار شرطی‌های زبان فارسی صورت گرفت. در پژوهش ...  بیشتر

The Iranicization of Qashqai Turkic: Contact-Induced Change in Clause Combining Strategies

صادق همتی؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مرداد 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.65189.1514

چکیده
  ترکی قشقایی از زبان‌های ترکی جنوب‌غربی (اُغوز) در ایران است که در نتیجه تماس شدید و طولانی‌مدت با فارسی دچار تغییراتی عمیق در همه سطوح زبانی شده است. این پژوهش به بررسی تغییراتی که در نتیجه این تماس در راهکارهای ترکیب‌کردن بندها در ساخت جملات مرکب ایجاد شده، پرداخته است. این تغییرات شامل تغییرات صورت‌گرفته در همپایه‌سازی بندها ...  بیشتر

تجزیه ‌و تحلیل الگوریتم‌های خطی سازی ساختار‌های اشراف چندگانه: در جستجوی یک تعمیم نظری

شهلا صیفوری؛ یادگار کریمی؛ شهرام سعیدی؛ محسن معصومی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 04 مرداد 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.44268.1245

چکیده
  چکیدهادغام موازی در ساخت همپایگی، منجر به اشتقاق ساختاری می‌شود که دربرگیرنده یک رابطه متقارن دوسویه است. در رابطه متقارن مذکور، یک عنصر اشراف چندگانه می‌شود و در بین دوبند همپایه به اشتراک گذاشته‌ می‌شود. در این حالت عنصر مشترک دو گره مادر خواهد داشت؛ و طبیعتاً خطی‌سازیِ ساختارهای مشتق از ادغام موازی که دارای اشراف چندگانه هستند ...  بیشتر

ساخت مجهول در زبان پشه ای

نورالرحمن ناصح؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 07 دی 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.67127.1538

چکیده
  چکیده تمام زبان‌های جهان ساخت مجهول دارند که درفرایند مجهول‌سازی به گونه‌ای مختلف رفتار می‌کنند، نوعی ازساخت مجهول در زبان‌های جهان به صورت تحلیلی است که زبان‌های ایرانی معمولا از این روش برای ساخت مجهول استفاده می‌کنند. زبان پشه‌ای که یکی اززبان‌های ایرانی شرقی است، ساخت مجهول تحلیلی دارد. کینن و درایر(2007) فعل‌های کمکی مجهول ...  بیشتر

ساخت مجهول در زبان پشتو

عنایت الرحمن مایار؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 26 بهمن 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2022.61791.1469

چکیده
  در این مقاله ساخت مجهول زبان پشتو به بررسی گرفته شده است، زبان پشتو دارای ساخت مجهول بوده، که از لحاظ ساختاری در بسیاری موارد با ساخت مجهول زبان فارسی مشابهت های دارند. در این مقاله ابتدا به شناخت و توضیحات ساخت مجهول از سوی دستور نویسان زبان پشتو و زبان شناسان پرداخته شده است. از آنجائیکه زبانهای جهان به گونه های مختلف ساخت مجهول را ...  بیشتر

ساخت جملات شرطی و تقسیم بندی معنایی آن در زبان پشتو

عصمت الله میاخیل؛ محمد دبیرمقدم

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 02 اسفند 1401

https://doi.org/10.22054/ls.2023.67041.1537

چکیده
  زبان ‌پشتو از لحاظ رده‌شناسی در زبانهای (فاعل ‌‌_ مفعول_ فعل) یا (SOV) است. این‌زبان از جمله زبان‌های پس‌اضافه‌ای می‌باشد. این‌زبان به ترتیب واژه‌بنیادی در بندهای‌مستقل، همپایه و وابسته(فاعل‌‌_ مفعول_ فعل) است. این ‌زبان در کشورهای افغانستان و پاکستان حتی در هندوستان صحبت می‌شود. زبان رسمی و ملی افغانستان می‌باشد. اکثریت گویشوران‌اصلی ...  بیشتر

ابر واژگان