TY - JOUR ID - 10988 TI - رده‌شناسی ساخت موصولی فارسی JO - علم زبان JA - LS LA - fa SN - 2423-7728 AU - محمودی, سولماز AD - استادیار زبان‌شناسی، دانشگاه آتاترک، ارزروم، ترکیه Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 7 IS - 12 SP - 303 EP - 325 KW - بند موصولی KW - ضمیر ابقائی KW - حرکت بند KW - هستة موصولی KW - لانه‌گیری KW - هسته‌نما KW - رده‌شناسی DO - 10.22054/ls.2020.31924.1116 N2 - ساخت موصولی یک گروه حرف تعریف مرکب است که شامل هستة موصولی و بند موصولی است و آن دو با هم یک سازه نحوی تشکیل می­دهند. این ساخت توزیع گروه حرف تعریف را دارد. بند موصولی فارسی بند پیرو پسااسمی است که دارای ترتیب خطی حرف ­تعریف اسم بند است. این مقاله با تحلیل ۱۲۰۰ جملة حاوی بند موصولی که برگرفته از آثار زبان‌شناسان و دستورنویسانی همچون انوری، شفائی، غلامعلی‌زاده، لازار، باطنی، نجفی، مشکوةالدینی... است، به بررسی بندهای موصولی فارسی براساس مطالعات بینازبانی و البته درون‌زبانی می­پردازد که شامل راهبردهای مختلفی است برای صورت­بندی ساخت موصولی (ارتقاء ضمیر موصولی و به­جاماندن ردّ و یا اشتقاق در پایه‌بودن متمم­نما و حضور ضمیر ابقایی/خلاء در جایگاه موصولی)، شقوق بند موصولی به­­لحاظ حضور هسته، سلسله‌مراتب جایگاه هسته (برونی، درونی)، و ترتیب خطی هسته (آغازی، پایانی) و بند، انواع هسته در بند موصولی توصیفی و توضیحی، ترتیب جایگاه حرف ‌تعریف، هستة اسمی و بند موصولی در زبان فارسی، جایگاه وقوع موصولی‌سازی، ضمیر ابقائی، امکان و عدم امکان لانه­گیری بندهای موصولی و امکان و عدم امکان حرکت بند موصولی. بنابراین، ابتدا براساس مشاهدات به تعمیم و توصیف همگانی­ می‌رسیم و سپس، از تشابهات بین زبان­ها که از طریق مقایسة بینازبانی به‌ دست می­آید، تبیین می­دهیم که علت شباهت و تمایل زبان­ها می­تواند اشتراک تاریخی، شناختی، پردازشی، معنایی و کاربردشناختی باشد، زیرا ملاحظات نقش مؤلفه­های برون­زبانی در توصیف رده­شناختی اجتناب­ناپذیر است.. UR - https://ls.atu.ac.ir/article_10988.html L1 - https://ls.atu.ac.ir/article_10988_7e05ebfa6ec23a72dae68cfa53211ecf.pdf ER -