دانشگاه علامه طباطبائی
علم زبان
2423-7728
2538-2551
5
8
2019
02
20
بررسی خطاهای همنشینی واژگانی فارسیآموزان عربی زبان
7
29
FA
مریم
افشین پور
گروه زبانشناسی، دانشکده زبانهای خارجی، دانشگاه اصفهان
adelrafi@yahoo.com
عادل
رفیعی
استادیارگروه زبانشناسی، دانشکدة زبانهای خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
a.rafiei@fgn.ui.ac.ir
سید محمدرضا
ابن الرسول
گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده زبانهای خارجی، دانشگاه اصفهان
ibnorrasool@yahoo.com
10.22054/ls.2019.23251.1082
پژوهش حاضر به توصیف خطاهای همنشینی واژگانیو بررسی عوامل دخیل در بروز این نوع خطاها در انشاءِ فارسیآموزان عربیزبان دانشگاه مجازی جاﻣﻌﺔالمصطفی قم<sup><sup>[1]</sup></sup> میپردازد. برای این منظور پیکرۀ زبانی متشکل از 260 برگة انشاءِ زبانآموزان سطح متوسط تشکیل شد و مورد بررسی قرارگرفت. ابتدا خطاهای همنشینی واژگانی زبانآموزان مشخص شد و سپس صورت صحیح خطاها با درنظرگرفتن بافت زبانی تعیین گردید. آنگاه طبق نظر سلینکر (Selinker, 1992, 1972) عواملی که بهنظر میرسید در ایجاد خطاها مؤثر هستند، ارائه شد. با توجه به اینکه دسترسی مستقیم به زبانآموزان و محیط آموزشی آنها برای محققان امکانپذیر نبود، دو عامل «انتقال آموزشی» و «راهبردهای ارتباطی» در تحلیل دادهها درنظر گرفته نشدند. طبق نتایج تجزیه و تحلیل دادهها، از میان 56 مورد خطای مورد بررسی، عوامل مؤثر در بروز خطاهای همنشینی واژگانی بهترتیب فراوانی عبارتند از: بهکارگیری راهبردهای یادگیری زبان دوم (41%)، انتقال زبان مادری (36%) و تعمیم نابجا (23%) .<br /> <br clear="all" /><br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br /> <br />
خطاهای همنشینی واژگانی,انتقال زبان مادری,تعمیم نابجا,راهبردهای یادگیری زبان دوم
https://ls.atu.ac.ir/article_10047.html
https://ls.atu.ac.ir/article_10047_a2171ef1ca772915f22fc1a247fab09a.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
علم زبان
2423-7728
2538-2551
5
8
2019
02
20
بررسی انواع آغازگر در کتب انگلیسی جدید تألیف مقطع متوسطه دوم در ایران، بر اساس رویکرد نقشگرای نظامبنیاد هلیدی
31
62
FA
شهناز
یگانه
فارغ التحصیل دکتری زبانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
rameshkani@yahoo.com
رضامراد
صحرایی
0000-0001-7396-5072
دانشیار گروه زبانشناسی دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
rezasahraee@yahoo.com
10.22054/ls.2019.10299
در سالهای اخیر، شاهد تغییر کتابهای درسی زبان انگلیسی در تمام مقاطع تحصیلی بهویژه در دوره دوم متوسطه بودهایم. بهنظر میرسد که مناسب نبودن منابع درسی پیشین، مؤلفان این کتابها را به اعمال تغییرات ساختاری و محتوایی در این کتابها واداشته است. بنابراین، انتظار میرود که در نگارش کتابهای تازهتألیف، دیدگاههای مختلف علمی مورد توجه قرارگرفته باشد و با نظریههای علمی روز همسویی داشته باشند. دستور نقشگرای نظامبنیاد هلیدی (2004) ازجمله نظریههایی است که در کاربردی کردن نظریههای زبانشناسی در امر آموزش زبان توفیق بسیار داشته است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی کتابهای درسی زبان انگلیسی دوره دوم متوسطه در ایران از منظر فرانقش متنی دستور نقشگرای نظامبنیاد هلیدی و تعیین بسامد و نوع آغازگرهای متنی در متون خواندن این سه کتاب است. برای این کار، 301 بند در بخش خواندن این سه کتاب انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بهدستآمده نشان داد که مؤلفان این کتابها با این مفاهیم آشنایی داشته و در بسیاری از موارد در انتخاب متون خواندن، ازنظر نوع و تعداد آغازگر و تعداد بندهای ساده و مرکب، این مؤلفهها را مدنظر داشتهاند، اما در مواردی هم در نحوة توزیع مؤلفههای مذکور، بهخصوص در توزیع درس به درس با توجه به پایة تحصیلی، دقت لازم را نداشتهاند.
دستور نقشگرای نظامبنیاد,آغازگر متنی,کتابهای درسی زبان انگلیسی
https://ls.atu.ac.ir/article_10299.html
https://ls.atu.ac.ir/article_10299_0f3195c6d9d220de4c05df932dfbeaff.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
علم زبان
2423-7728
2538-2551
5
8
2019
02
20
عدم تقارن درک و تولید زبانی در کودک: مرور و نقدی بر تبیین رویکرد بهینگی دوسویه
63
97
FA
حسین
بازوبندی
0000-0001-8317-7677
عضو هیات علمی گروه زبانشناسی و مطالعات ترجمه دانشگاه ولیعصر (عجل االله فرجه) رفسنجان
bazoubandi.h@gmail.com
مهین ناز
میردهقان
دانشیار گروه زبانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
mahinnaz.mirdehghan@gmail.com
10.22054/ls.2019.36631.1138
چگونگی تولید صحیح صورتهای زبانی در کودکانی که هنوز قادر به درک صحیح آنها نیستند، در سالهای اخیر کانون توجه بسیاری از زبانشناسان و بهویژه روانشناسان زبان بوده و بهعنوان پرسش اصلی در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، تلاشی است جهت شناساندن شیوهای تبیینی پیرامون مسألۀ عدم تقارن میان درک و تولید گفتار. از میان تبیینهای متأخر، «نظریۀ بهینگی دوسویه»، از توانی بالقوه در تبیین عدم تقارنها برخوردار است که از دیگر تبیینها معتبرتر مینماید. باوجوداین، فرض عمدة پژوهش حاضر این است که این نظریة تقریباً قوی با چالشهای عمدهای روبروست که اعتبار آن را زیر سؤال میبرد. برای اثبات این ادعا، دربارة چنین مسائلی بحث شده است: نبود یک مفهوم یا سامانه واحد از بهینگی دوسویه، سردرگمی پیرامون فرایند انسداد، عدم توافق در مورد نحوة مرتبهبندی و نوع و تعداد محدودیتها در حیطه یک موضوع خاص برای تبیین عدم تقارن مزبور، شفاف نبودن رویکرد اتخاذی در مورد پردازش درک («از بالا به پایین» یا از «پایین به بالا» بودن). نتایج پژوهش حاکی از این است که نظریۀ بهینگی دوسویه به دلیل مسائل مذکور، همانند دیگر رویکردهای موجود در این حوزه، قادر نیست بهلحاظ نظری و روششناختی، مسألهای مهم چون عدم تقارن میان درک و تولید گفتار را تبیین نماید.
عدم تقارن درک و تولید,محدودیت زبانی,مرتبهبندی,دستورِ حساس به جهت,نظریۀ بهینگی دوسویه.
https://ls.atu.ac.ir/article_9304.html
https://ls.atu.ac.ir/article_9304_e105097bad6d66bd8af87a5ed6e04ecd.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
علم زبان
2423-7728
2538-2551
5
8
2019
02
20
بررسی تاثیر سرعت گفتار روی زمان شروع واک (وی اُتی) همخوان های انسدادی فارسی معیار در گفتار پیوسته
97
126
FA
سعیده
طاهری
فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زبان شناسی همگانی دانشگاه الزهرا
taherehtaheri1370@gmail.com
ماندانا
نوربخش
0000-0003-2554-0727
عضو هیئت علمی گروه زبانشناسی دانشگاه الزهرا تهران
nourbakhsh@alzahra.ac.ir
10.22054/ls.2019.36419.1134
مطالعۀ حاضر به بررسی تأثیر سرعت گفتار روی زمان شروع واک (ویاُتی) همخوانهای انسدادی واکدار /b, d, ɟ/ و بیواک /p,t,c/ زبان فارسی معیار میپردازد. به این منظور، طی آزمون تولیدی تعداد 8 جمله حاوی کلمات آزمایش، هر کدام 3 مرتبه توسط 24 شرکت کننده (17 شرکت کنندۀ مؤنث و 7 شرکت کنندۀ مذکر) در سرعتهای متفاوت تولید شدند. مقادیر ویاُتی برای همخوانهای انسدادی واکدار و بیواک به تفکیک موقعیت در واژه (آغازین، میانواکهای) و سرعتهای مختلف گفتار (آهسته، عادی، سریع) از طریق نرمافزار تحلیل صوتشناختی پرات ویرایش 6.0.29 اندازهگیری شد. در نهایت، تعداد 1152 داده به نرمافزار تحلیل آماری اس.پی.اس.اس ویرایش 0/24، ارائه شد. در این آزمون، متغیر وابسته ویاُتی و متغیرهای مستقل سرعت گفتار، جایگاه تولید، موقعیت در واژه و واکداری درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد که در زبان فارسی معیار، سرعتهای مختلف گفتار تنها ویاُتی مقولۀ پسافت زیاد {بیواک دمیده} را تحتتأثیر قرار میدهد، اما ویاُتی مقولۀ پسافت کم {بیواک نادمیده} در سرعتهای گوناگون تفاوت معنادار ندارد. با توجه به نتایج حاصل، میتوان ادعا کرد که در زبان فارسی معیار، میزان دمش آواهای دمیده در سرعتهای مختلف گفتار دچار تغییر میشود.
فارسی معیار,واج شناسی آزمایشگاهی,همخوانهای انسدادی,زمان شروع واک,سرعت گفتار
https://ls.atu.ac.ir/article_9455.html
https://ls.atu.ac.ir/article_9455_5765d053202ce57cd618cbdf3fe865e4.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
علم زبان
2423-7728
2538-2551
5
8
2019
02
20
چند نکته دربارة آبان یشت و نقد نقد آن
127
158
FA
مرضیه
فروغی ابری
کارشناس ارشد زبانهای باستانی ایران، دانشگاه علامه طباطبایی
forough.frq67@gmail.com
10.22054/ls.2017.21659.1075
در شمارة سوم نشریة علم زبان، احسان چنگیزی در نقد کتاب «آبانیشت» تألیف چنگیز مولایی، مطالبی نگاشت. در شمارة چهارم همین نشریه، مولایی به آن نقد پاسخ داد و مطالب آن را نادرست دانست. در پاسخ مولایی مطالبی دربارة زبان اوستایی مطرح شده که لازم است با تفصیل بیشتری بررسی شوند و از منظر زبانشناختی تحلیل گردند. در این مقاله مهمترین نکات در شش موضوع دستهبندی شده، اما در ذیل هر مبحث، در مورد مسائلی دیگری نیز بحث گردیده است، از جمله: واج و صوت، ریشه، پیبست یا واژهبست و میزبان، ضمیر موصولی یا ضمیر اشارة <em>ya</em>، فعل ربطی و جملات اسنادی، مالکیت محمولی، ضمیر پیبستی <em>mē</em> و کارکرد ethical dative. در این مباحث روشن شده است که برای بررسی متون کهن باید با کلیات زبانشناسی آشنا بود. تنها با استفاده از مسائل زبانشناسی نوین است که میتوان دربارة مسائل زبان اوستایی بدون توجه به قواعد نظام نوشتاری سخن گفت. مثلاً در نظام نوشتاری زبان اوستایی، ضمایر پیبستی از میزبان خود جدا نوشته شدهاند و پس از آنها نقطهای آمده است؛ در واجنویسی متون کهن، این ضمایر باید متصل به میزبان نوشته شوند، زیرا در واجنویسی، صورت ملفوظ متون کهن نشان داده میشود و صورت ملفوظ از قواعد نظام نوشتاری پیروی نمیکند.
واج,ریشه,پی بست,ضمیر اشاره,فعل ربطی
https://ls.atu.ac.ir/article_7782.html
https://ls.atu.ac.ir/article_7782_e054495f39c4fc8d9840b64bbdf827b8.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
علم زبان
2423-7728
2538-2551
5
8
2019
02
20
شناسایی استاندارد نوع و تعداد ابزارهای انسجام ربطی در متون کودکان 10 تا 12 ساله
159
190
FA
معصومه
نجفی پازکی
0000-0002-8270-1358
استادیار زبان شناسی، سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، تهران، ایران
najafimasoume@yahoo.com
مرضیه
رضایی دینانی
کارشناسی ارشد زبان شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
marziehrezaie222@gmail.com
10.22054/ls.2019.37481.1154
هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی استاندارد نوع و تعداد ابزارهای انسجام ربطی در متون کودکان 10 تا 12 ساله است. متون مورد مطالعۀ پژوهش حاضر شامل 400 متن نوشتاری کودکان 10 تا 12 سالۀ شهر تهران، 60 داستان از نویسندگان کودک و نوجوان گروه سنی «ج» و 60 متن از کتابهای درسی پایۀ چهارم تا ششم است. بر اساس نتایج بهدستآمده چهار ابزار ربطی افزایشی، تقابلی، علّی و زمانی در متون تولیدی کودکان 10 تا 12 ساله (متون نوشتاری کودکان) و متون ادراکی آنها (داستانهای نویسندگان گروه سنی ج، متن کتابهای درسی پایه چهارم تا ششم) ظاهر شدهاند. همچنین، مقایسه میزان کاربرد ابزارهای ربطی در متون تولیدی و ادراکی کودکان نشان داد که استاندارد تعداد ابزارهای انسجام ربطی در متون کودکان 10 تا 12 ساله به ترتیب بسامد، نوعی توالی رشدی را نشان میدهد که در آن ابتدا حروف ربط افزایشی ظاهر میشوند و سپس، ابزارهای انسجام زمانی بهکار گرفته میشوند. در ادامه روابط علت و معلول دیده میشوند و در آخر ابزارهای انسجام تقابلی شکل میگیرند. این روند رشدی نشاندهندۀ توالی انباشتی رشد معناشناختی است. پس، میتوان دریافت که بهترتیب درک مفهوم همپایهساز، توالی رخدادها، رابطۀ علت و معلول و در آخر تقابل و تضاد، برای دانشآموزان اتفاق افتاده است. این یافته همسو با پژوهش بلوم و همکاران (1980)، کمری (1395)، شاپیرو و هادسن (1991) و گانا و ندیمان (2015) است.
ابزارهای انسجام ربطی,ابزارهای افزایشی,ابزارهای تقابلی,ابزارهای علّی,ابزارهای زمانی
https://ls.atu.ac.ir/article_10065.html
https://ls.atu.ac.ir/article_10065_de6d44268c4344e38be6c8bb784f5481.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
علم زبان
2423-7728
2538-2551
5
8
2019
02
20
کارایی فناوری و نرمافزارهای آموزشی در یادگیری واژگان زبان خارجی
189
220
FA
طلیعه
منصوری
دانشآموختۀ کارشناسی ارشد آموزش زبان فارسی به غیر فارسیزبانان، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
ttmansouri@gmail.com
زری
سعیدی
استادیار گروه زبان و ادبیات انگیسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
saeedi.za@gmail.com
10.22054/ls.2019.32479.1118
با افزایش میزان تأثیر فناوری بر ابعاد مختلف زندگی انسان، تولید ابزارهای نوین آموزشی و استفاده از آنها نیز توسعه یافته است. واضح است که یکی از حوزههایی که به شکل قابل توجهی تحتتأثیر نفوذ فناوری قرار گرفته، حوزۀ آموزش زبان است. علاوه بر این، یادگیری زبان خارجی/ دوم از طریق تکنولوژی از اهمیت بسیاری برخوردار است. بنابراین، باید شرایطی را فراهم نمود تا آموزش زبان به این روش تسهیل شود. بر همین اساس، پژوهش حاضر به تولید و ارزیابی نرمافزار آموزش واژگان پایۀ زبان فارسی اهتمام ورزیده است. به منظور ارزیابی نرمافزار، نسخۀ اولیه و پرسشنامۀ مربوطه از طریق ایمیل و به صورت غیرمستقیم در اختیار 15 نفر از زبان فارسیآموزان عضو شبکۀ اجتماعی فارسیآموزان بنیاد سعدی قرار گرفت. علاوه بر این، جهت دریافت و بهکارگیری اظهار نظر کارشناسان، پژوهشگران 15 نفر از کارشناسان نرمافزار را انتخاب کرده و نرمافزار مورد نظر و پرسشنامۀ مذکور را در اختیار آنها قرار دادند. نتایج حاصل از بررسی پرسشنامهها حاکی از آن بود که نرمافزار نامبرده تا حد زیادی مورد توجه زبانآموزان و کارشناسان قرار گرفته است.
نرمافزار,واژگان پایه,فارسیآموزان,شبکهی اجتماعی,بنیاد سعدی
https://ls.atu.ac.ir/article_9264.html
https://ls.atu.ac.ir/article_9264_198399bdc93f7b7de2bc4abdc80892b6.pdf