سیده مهدیس میرزاده؛ ارسلان گلفام؛ مهناز کربلایی صادق
چکیده
درک چگونگی تجلی یک اطلاعِ ذهنی در سطح زبان، همواره از مهمترین دغدغههای زبانشناسان شناختی بوده است. اصطلاحات، بهعنوان سازههای نمایانگر فرهنگ و هویت ملی هر اهل زبانی، میتوانند نقش مؤثری در شناخت مفاهیم و مطالعات زبانی ایفا کنند. این پژوهش طرحی است در حوزۀ مقایسۀ الگوی رفتارشناختی دو زبان از شاخۀ هندواروپایی که در آن، به ...
بیشتر
درک چگونگی تجلی یک اطلاعِ ذهنی در سطح زبان، همواره از مهمترین دغدغههای زبانشناسان شناختی بوده است. اصطلاحات، بهعنوان سازههای نمایانگر فرهنگ و هویت ملی هر اهل زبانی، میتوانند نقش مؤثری در شناخت مفاهیم و مطالعات زبانی ایفا کنند. این پژوهش طرحی است در حوزۀ مقایسۀ الگوی رفتارشناختی دو زبان از شاخۀ هندواروپایی که در آن، به شیوۀ کتابخانهای و با نمونهگیری هدفمند، پیکرهای مشتمل بر صد اصطلاح فارسی و معادل انگلیسی آنها، از کتاب عبارات و اصطلاحات رایج فارسی باطنی (1392)، انتخاب شده و به روش توصیفیـتحلیلی، موردبررسی قرار گرفته است. سپس، دادهها براساس طرحوارههای تصوری جانسون (1987)، تحلیل شدهاند. نتایج بهدستآمده نشان میدهند که فرایند قالبریزی طرحوارهای اصطلاحات در این دو زبان، به شش صورت کلی امکانپذیر است و در بیشتر موارد، قالبریزی طرحوارهای اصطلاحات در این دو زبان مشابه است. اصطلاحات زبان انگلیسی، بهلحاظ طرحوارهای، بیشترین شباهت را با اطلاعِ ذهنی گویشوران خود نشان میدهند و طرحوارههای قدرتی و حرکتی نیز، بهترتیب، بیشترین سهم را در قالبریزی اصطلاحات دو زبان فارسی و انگلیسی دارند.
حیدر یزدان شناس؛ محمد حسین شرف زاده؛ زهرا باباسالاری؛ سعید یزدانی
چکیده
یکی از مفاهیم اصلی در زبانشناسی شناختی این است که هر واحد زبانی دارای شبکهای معنایی است. در این رویکرد تکواژ، مقولات و ساختهای دستوری، همگی صورتی از واحدهای نمادین دارند. از این منظر، پیبستها نیز معانی خاص خود را دارند که آن معنا را به گروه میزبان میافزایند. پیبست همانند مقولات واژگانی، مقولهای را تشکیل ...
بیشتر
یکی از مفاهیم اصلی در زبانشناسی شناختی این است که هر واحد زبانی دارای شبکهای معنایی است. در این رویکرد تکواژ، مقولات و ساختهای دستوری، همگی صورتی از واحدهای نمادین دارند. از این منظر، پیبستها نیز معانی خاص خود را دارند که آن معنا را به گروه میزبان میافزایند. پیبست همانند مقولات واژگانی، مقولهای را تشکیل میدهد که همة معانی خود را که حول یک معنای مرکزی گرد آمدهاند، ردهبندی میکند. /ku/ یکی از پیبستهای پرکاربرد در گویش تنگستانی است که به پایههای مختلفی با مقولههای اسم، صفت و مصدر متصل میشود. این مقاله در چارچوب معنیشناسی شناختی، به بررسی مفاهیم گوناگون مقوله /=ku/ در نقش پیبست میپردازد. هدف اصلی این پژوهش، این است که نشان دهد، معانی گوناگون پیبست /ku/ تصادفی نیست و ارائة شبکة معنایی آن ممکن است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که پیبست /ku/ دارای شبکة منسجمی است که در آن، مفاهیم گوناگون این پیبست حول یک محور و یک معنای سرنمونی یعنی معرفگی است که در قالب ساختار شعاعی قرار گرفتهاند.
حیات عامری؛ رضا خیرآبادی؛ معصومه خیرآبادی
چکیده
این تحقیق، در چارچوب نظریۀ فضاهای ذهنی، اخبار منعکسشده توسط روزنامههای فارسیزبان را بررسی کرده است. مفهوم فضاهای ذهنی در معنیشناسی شناختی نخستینبار توسط فوکونیه (Fauconnier, 1985) مطرح شد. بعدها فوکونیه و ترنر (Fauconnier and Turner, 2002) آن را گسترش دادند و الگویی با عنوان نظریۀ «تلفیق مفهومی» ارائه کردند. فوکونیه در نظریۀ فضاهای ذهنی ...
بیشتر
این تحقیق، در چارچوب نظریۀ فضاهای ذهنی، اخبار منعکسشده توسط روزنامههای فارسیزبان را بررسی کرده است. مفهوم فضاهای ذهنی در معنیشناسی شناختی نخستینبار توسط فوکونیه (Fauconnier, 1985) مطرح شد. بعدها فوکونیه و ترنر (Fauconnier and Turner, 2002) آن را گسترش دادند و الگویی با عنوان نظریۀ «تلفیق مفهومی» ارائه کردند. فوکونیه در نظریۀ فضاهای ذهنی بر این باور است که معنی چیزی ازپیشساخته و قابلتعبیه در واژه نیست، بلکه حاصل کاربرد واقعی زبان در بافت است؛ بنابراین، انتظار میرود بر اساس ویژگیهای زبانی و روابط موجود بین اجزا، فضاهای ذهنی ایجادشده توسط نویسندگان در متون قابلپیگیری باشد. در این تحقیق که به روش توصیفی و تحلیلی انجام شده، فضاهای ذهنی شش متن خبری برگرفته از دو روزنامۀ فارسیزبان که موضوعی واحد را از دیدگاههای متفاوت بیان کردهاند، تحلیل و بررسی شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نویسندگان اخبار با استفاده از فضاهای ذهنی متفاوت، افکار و عقاید خود را به مخاطبان القا کرده و جریان انعکاس خبر را به سمتی هدایت میکنند که فضای پایه، یعنی تیتر خبری، بر مبنای آن شکل گرفته است. نتایج این تحقیق در تحلیل گفتمانهای خبری کاربرد دارد.