نیما نوری؛ شهلا رقیب دوست
چکیده
از آنجا که بر پایة یافته‌های پیشین، عمق خط بر رابطۀ بین سازوکارهای شناختی و خواندن تأثیر می‌گذارد، می‌توان الگوهای متفاوتی را با توجه به میزان شفافیت یا تیرگی نظام خطی زبان‌ها انتظار داشت. هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی رابطۀ آگاهی واجی، حافظۀ فعال واجی و نامگذاری خودکار سریع با سرعت خواندن و صحت خواندن در کودکان فارسی‌زبان ...
بیشتر
از آنجا که بر پایة یافته‌های پیشین، عمق خط بر رابطۀ بین سازوکارهای شناختی و خواندن تأثیر می‌گذارد، می‌توان الگوهای متفاوتی را با توجه به میزان شفافیت یا تیرگی نظام خطی زبان‌ها انتظار داشت. هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی رابطۀ آگاهی واجی، حافظۀ فعال واجی و نامگذاری خودکار سریع با سرعت خواندن و صحت خواندن در کودکان فارسی‌زبان بود. آزمودنی‌ها شامل 75 کودک فارسی‌زبان تک‌زبانۀ سالم و طبیعی (میانگین سنی 6/121 ماه) پایه‌های سوم، چهارم و پنجم از طبقه‌های اجتماعی متوسط و بالاتر شهر زاهدان بودند و از هر پایه، 25 کودک به شیوۀ نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. 9 خرده‌آزمون برای سنجش متغیرهای ضریب هوشی، سرعت خواندن، صحت خواندن، حافظۀ فعال واجی، آگاهی واجی و نامگذاری خودکار سریع اجرا گردید. یافته‌ها نشان دادند که رابطۀ قوی و معنی‌داری بین نامگذاری خودکار سریع و سرعت خواندن وجود دارد. رابطۀ بین این متغیر و صحت خواندن متوسط و معنی‌دار بود. آگاهی واجی، رابطۀ نسبتاً قوی و معنی‌داری با سرعت خواندن و صحت خواندن داشت. حافظۀ فعال واجی با سرعت خواندن رابطۀ معنی‌دار و متوسطی داشت. این متغیر رابطۀ معنی‌داری با صحت خواندن نداشت. پیرامون رابطۀ نامگذاری خودکار سریع، آگاهی واجی و حافظۀ فعال واجی با خواندن می‌توان گفت این رابطه تا حدود زیادی شبیه رابطه‌ای است که بین این متغیرها و خواندن درخط‌های الفبایی ناپایدار نظیر انگلیسی و عبری گزارش شده است. یافته‌های پژوهش دلالت بر آن دارند که پیش‌بین‌های شناختی خواندن تا حدود قابل‌توجهی تحت تأثیر عامل شفافیت خط قرار می‌گیرند.
