سعیده شجاع رضوی
چکیده
امروزه، پژوهشهای بسیاری در زمینة چندمعنایی واژگانی صورت گرفته است. پژوهش حاضر نیز با رویکرد شناختی به بررسی چندمعنایی فعل «دینمه» (میبینم) در شعر «اچی مچی خواب» از شیون فومنی میپردازد که میتواند آغازگر بررسیهایی از این دست باشد که میتوان گویشها و لهجهها را نه تنها از بعد آواشناختی و نحوی که از بعد معناشناختی ...
بیشتر
امروزه، پژوهشهای بسیاری در زمینة چندمعنایی واژگانی صورت گرفته است. پژوهش حاضر نیز با رویکرد شناختی به بررسی چندمعنایی فعل «دینمه» (میبینم) در شعر «اچی مچی خواب» از شیون فومنی میپردازد که میتواند آغازگر بررسیهایی از این دست باشد که میتوان گویشها و لهجهها را نه تنها از بعد آواشناختی و نحوی که از بعد معناشناختی نیز مورد بررسی قرار دهیم. جامعة آماری پژوهش حاضر فعل پرکاربرد «دینمه» از حوزة دیداری، در شعر شیون فومنی است؛ زیرا در این شعر به خوبی انواع این فعل و تنوع معنایی آن آمده است . مسألة قابل طرح در این پژوهش آن است که چگونه برجستهسازی در مؤلفههای معنایی فعل میتواند چندمعنایی را به وجود آورد. در فعل «دید» سه مؤلفة معنایی وجود دارد: شخص، موضوع ودرک مشاهده. در ساخت سرنمونی هر سه عنصر به یک اندازه در ساختار معنایی فعل دخیلاند، اما هرچه از معنای سرنمونی فاصله میگیریم، عناصر پیشفعلی این فعل دچار تغییر شده و در یک یا دو عنصر برجستهسازی انجام گرفته است. روش پژوهش حاضر توصیفیـ تحلیلی است. بررسی انجامشده نشانگر آن است که این فعل علاوه بر مفهوم دیدن، بیانگر مفاهیم: تصورکردن، خوابدیدن، خیالکردن، فرضکردن، از خاطر گذشتن، دعا و نفرین شنیدن، خوردن، بوییدن، فهمیدن، درککردن، متوجهشدن، دقتکردن، قسمتشدن، نصیبشدن، شاهدبودن، رو به روشدن، مواجهشدن، تجربهکردن و مجسمکردن است.
نسا میهن پرست؛ ارسلان گلفام؛ حیات عامری
چکیده
از جمله روابط مفهومی که در زبان فارسی اهمیت و بسامد بالایی داشته و بهعلاوه، آمیختگی زیادی با مفاهیم شناختی دارد، چندمعنایی است. ازسویدیگر، در شبکۀ قالبی (فریمنت) که پروژهای برخط در حیطۀ واژگان زبان انگلیسی در دانشگاه برکلی کالیفرنیا بوده و مشخصاً، برمبنای نظریة معنیشناسی قالببنیاد فیلمور در سال 1997 ارائه شده است، هر واژه ...
بیشتر
از جمله روابط مفهومی که در زبان فارسی اهمیت و بسامد بالایی داشته و بهعلاوه، آمیختگی زیادی با مفاهیم شناختی دارد، چندمعنایی است. ازسویدیگر، در شبکۀ قالبی (فریمنت) که پروژهای برخط در حیطۀ واژگان زبان انگلیسی در دانشگاه برکلی کالیفرنیا بوده و مشخصاً، برمبنای نظریة معنیشناسی قالببنیاد فیلمور در سال 1997 ارائه شده است، هر واژه به یک قالب ربط داشته و روابط میان واژهها، بهطور غیرمستقیم از ارتباط مستقیم با قالبها، اشتقاق مییابد. این همان چیزی است که میتواند در شبکۀ قالبی، منجر به چندمعنا شدن کلمات شود. در فریمنت که آن را تحولی عظیم در شکلبندی معنیشناسی شناختی دانستهاند، مفاهیم زبانی بهصورت قالبهایی مرتبط با هم در یک شبکه معنایی دیده میشوند و بازنمود این قالبها در واحدهای واژگانی است. در این پژوهش توصیفی- تحلیلی، برآنیم که با تمرکز بر برخی از افعال فارسی مستخرج از فرهنگ بزرگ سخن انوری (1381) که معنای آگاهی- یافتن[1] بهنوعی از آنها ایفاد میشود، تمام قالبهای معنایی مربوط به معانی مختلف این واحدهای واژگانی را بیابیم و ازسویدیگر، روابط میان این قالبهای بهظاهر متفاوت و نحوۀ اشتقاق آنها را از قالب اصلی (نمونة اعلا) مشخص سازیم تا بتوانیم سازوکارهای چندمعنا شدن واژهها در فریمنت زبان فارسی را تبیین نماییم.
[1]. به قیاس از فریم نت انگلیسی فاصله میان کلمات مربوط به عنوان یک قالب، با خط تیره پر میشود و از درج فاصله اجتناب میگردد.